پرویز سروری رئیس کمیته امنیت داخلی مجلس شورای اسلامی روز چهارشنبه ۲۳ آذر به خبرنگاران گفت که نیروهای مسلح ایران در تدارک برگزاری یک رزمایش دریایی در تنگه هرمز هستند و این رزمایش در آینده نزدیک انجام می‌شود. به گفته این نماینده، رزمایش دریایی پیش‌بینی شده «برای دفاع از آرامش و امنیت ایران برگزار خواهد شد، البته یکی از ابعاد آن پاسخ به تهدیدات نفتی دشمنان است».

سروری روز دوشنبه ۲۱ آذر با اشاره به رزمایش دریایی تاکید کرده بود که تمرین برای بستن تنگه هرمز، بخشی از مانور برنامه‌‌ریزی شده نیروهای دریایی ایران خواهد بود.

وی روز چهارشنبه در گفت‌وگو با خبرنگاران در تهران به موضوع بستن هرمز یا تمرین برای بستن این تنگه استراتژیک اشاره‌ای نکرد، اما گفت: «اگر دشمنان بخواهند تهدیدات را علیه ما عملی کنند، ما هم از ظرفیت‌های خود استفاده خواهیم کرد و قطعا یکی از این ظرفیت‌ها تنگه هرمز خواهد بود.»

رئیس کمیته امنیت داخلی مجلس افزود: «اگر قرار باشد تنگه هرمز برای همه امن بوده و برای ایران نا امن باشد طبیعتا این ظرفیت برای ایران قابل استفاده خواهد بود که طبق مقررات بین‌المللی در حدود و اراضی خود اگر احساس تهدید کرد، تهدیدات را در چارچوب قانونی مسدود کند.»

اظهارات پرویز سروری بخشی از جنگ لفظی میان جمهوری اسلامی و غرب بر سر برنامه‌ی اتمی ایران در هفته‌های اخیر است. این تنش‌ها پس از انتشار آخرین گزارش یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی افزایش یافته است. آمانو در گزارش خود از ابعاد احتمالاَ نظامی برنامه‌ی اتمی ایران و عدم همکاری کافی این کشور با آژانس ابراز نگرانی کرده است.

در پی انتشار گزارش آمانو، تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران افزایش یافت. این تحریم‌ها حساس‌ترین بخش‌های اقتصاد ایران، نفت، صنایع پتروشیمی و بانک‌ها و موسسات مالی را هدف گرفته‌اند. هم‌اکنون تحریم دادوستد مالی با بانک مرکزی ایران و تحریم خرید نفت این کشور در مرکز توجه غربی‌ها قرار دارد. هفته گذشته اعلام شد که کشورهای عضو اتحادیه اروپا، برای تحریم خرید نفت از ایران به توافق رسیده‌اند.

«حق بستن تنگه هرمز»

برخی مقام‌های جمهوری اسلامی تهدید کرده‌اند اگر برای صدور نفت ایران مشکل ایجاد شود، ایران نیز راه عبور نفت از تنگه هرمز را خواهد بست. اظهارات پرویز سروری، رئیس کمیته امنیت داخلی مجلس در این راستاست. او گفت یکی از ابعاد رزمایش دریایی پیش‌بینی‌شده "پاسخ به تهدیدات نفتی دشمنان" است.

در حالی که رامین مهمان‌پرست سخنگوی وزرات خارجه تاکید کرده که ایران قصد بستن تنگه هرمز را ندارد، حسین شریعتمداری، نماینده آیت‌الله خامنه‌ای در روزنامه‌ی کیهان گفته است، "بستن تنگه هرمز حق قانونی ایران است".

حسین شریعتمداری در یادداشتی در شماره روز سه‌شنبه ۲۲ آذر (۱۳دسامبر) نوشته است: «در صورتی که صدور نفت ایران از سوی آمریکا و کشورهای اروپایی و یا سایر متحدان آسیایی آن‌ها نظیر ژاپن، تحریم شود، آیا عبور کشتی‌های حامل نفت برای کشورهای یاد شده که در حالت مورد اشاره، دشمن تلقی می‌شوند "عبور بی‌ضرر"! خواهد بود؟ بدیهی است که پاسخ این سؤال منفی است و ایران اسلامی حق دارد و می‌تواند با جلوگیری از عبور این کشتی ها مانع توانمندی دشمن در تهدید امنیت ملی خود شود.»

امکان دور زدن تنگه هرمز

گذرگاه استراتژیک هرمز ۵۰ کیلومتر عرض و حدود ۲۰۰ کیلومتر طول دارد که خلیج فارس را به دریای عمان وصل می‌کند. روزانه به‌طور متوسط ۱۵ میلیون بشکه نفت از این آبراه عبور می‌کند که بیش از ۴۰ درصد نفت مصرفی جهان است. با وجود این، به دلیل قدمت تنش میان ایران و غرب و خطر وقوع درگیری، کشورهای عرب منطقه راه‌های دیگری برای انتقال نفت خود پیدا کرده و روی آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

حدود سه هفته پیش (اول آذر ۱۳۹۰) خبرگزاری رویترز از قول منابع مطلع در امارات متحده عربی خبر داد خط لوله‌ای که نفت را از راه زمین و بدون نیاز به تنگه هرمز منتقل می‌کند از ماه آینده میلادی وارد مدار فعالیت می‌شود. این پروژه که "خط لوله ابوظبی" نام دارد به طول ۴۸۰ کیلومتر و با ظرفیت انتقال دو و نیم میلیون بشکه نفت خام در روز، تنگه هرمز را از طریق زمینی دور می‌زند.

این گزارش در وبسایت‌های داخل ایران از جمله "عصر ایران" نیز منتشر شد. با راه اندازی این خط لوله، انتقال نفت خام از خلیج فارس بدون نیاز به عبور از تنگه هرمز امکان پذیر می‌شود. این خط لوله میدان‌های نفتی "حبشان" خلیج فارس را که به شرکت ملی نفت ابوظبی تعلق‌ دارد، به بندر فجیره امارات در ساحل دریای عمان وصل می‌کند.

MM/JT