کشورهای قزاقستان و ترکمنستان قصد دارند مسیر صادرات نفت خود از طریق ایران را تغییر دهند و به جای آن، نفت خود را از طریق دریای سیاه روسیه به خریداران انتقال دهند. این دو کشور آسیای مرکزی هم‌اکنون نفت خود را در شمال به ایران تحویل می‌دهند و ایران نیز از خلیج فارس به همان میزان نفت به مشتریان آنها انتقال می‌هد. در صنعت نفت این عمل را سوآپ (swap) می‌‌نامند.

خبرگزاری رویترز به نقل از منابع صنعت نفت این دو کشور گزارش داد که این تصمیم به دلیل تحریم‌های جدیدی است که از سوی شورای امنیت سازمان ملل در رابطه با برنامه هسته‌ای ایران وضع شده است.

قزاقستان سالانه حدود یک میلیون ۲۰۰ هزار تن نفت خام از مسیر ایران به مشتریانش انتقال می‌دهد. صادرات ترکمنستان از طریق ایران دو میلیون تن در سال است. ولی مشخص نیست که در این انتقال، ایران چه میزان سهم دارد.

به گزارش خبرگزاری رویترز به نقل از منابع آگاه، قزاقستان و ترکمنستان قصد دارند نفت را از طریق خط لوله‌ی باکو به بندر نووروسیسک در دریای سیاه برسانند. ترکمنستان اعلام کرده که توانایی پیوستن به خط لوله باکو‌−تفلیس­-جیهان را دارد. این خط لوله ظرفیتی بالغ بر ۵ میلیون تن در سال را دارد ولی در حال حاضر فقط برای انتقال ۵/ ۳ میلیون تن نفت از این لوله استفاده می‌شود.

قبلاَ نیز اعلام شده بود که چین خرید نفت خود از ایران را در ماه‌های اول سال شمسی جاری کاهش داده است و ایران برای فروش نفت خود قسماَ با مشکل مواجه است.

دومین شرکت تولید نفت روسیه، "لوک اویل" نیز صدور بنزین به ایران را در ماه آوریل ۲۰۱۰ متوقف کرد. علت این اقدام تحریم‌های سازمان ملل و طرح تحریم‌های یکجانبه‌ی آمریکا و اتحادیه اروپا بوده است.

بهره‌برداری رقبای ایران از نفت دریای خزر

شرکت لوک اویل روسیه نخستین بهره‌برداری از سکوی نفتی دریای خزر را آغاز کرد. به گزارش خبرگزاری فارس، تولید نفت روسیه در دریای خزر در مراسم ویژه‌ای با حضور ولادیمیر پوتین، نخست وزیر روسیه صورت گرفت.

دو کشور قزاقستان و آذربایجان نیز قصد دارند با جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی شرکت‌های اگزون موبیل، بریتیش پترولیوم و شورون، هر چه سریع‌تر تولید نفت از دریای خزر را آغاز کنند.

شرکت لوک اویل روسیه بیش از ۴/ ۳۴ میلیارد روبل، برابر با ۲/ ۱ میلیارد دلار طی سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۹ برای استخراج نفت از سکوی نفتی دریای خزر سرمایه‌گذاری کرده است.

ایران هنوز تولید نفت در دریای خزر را آغاز نکرده است.

استرالیا، ژاپن و کره جنوبی به تحریم‌های مضاعف پیوستند

با تصویب تحریم‌های یکجانبه‌ی آمریکا و اتحادیه اروپا و استرالیا علیه جمهوری اسلامی، دو کشور ژاپن و کره‌جنوبی نیز به این تحریم‌های مضاعف پیوستند. به گزارش روزنامه واشنگتن پست، هنوز جزئیات تحریم ژاپن و کره جنوبی مشخص نیست.

به گفته‌ی یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا، هدف تحریم نیست، بلکه تحریم وسیله‌ای است برای رسیدن به هدف. رابرت آینهورن گفت، این تحریم‌ها باعث خواهند شد که ایران نتواند به راحتی اهداف موشکی و هسته‌ای خود را پیگیری کند.

واشنگتن‌ پست می‌افزاید، کشورهای اتحادیه اروپا با سرعتی غیرعادی تحریم‌های مستقل و مضاعف خود علیه ایران را فقط با گذشت یک هفته از قطعنامه‌ی تحریم شورای امنیت به تصویب رساندند. این در حالی است که اتحادیه اروپا هفت تا هشت ماه زمان برای بررسی تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران صرف کرده بود.

واشنگتن پست می‌افزاید، برخی منابع دیپلماتیک معتقدند، تلاش‌های دولت اوباما برای ارتباط‌‌گیری با ایران که با پاسخی رو به رو نشد، اعلام ساخت تأسیسات هسته‌ای جدید ایران و حوادث پس از انتخابات سال گذشته ایران باعث شدند تا مواضع کشورهای اروپایی در مقابل تهران تغییر و منجر به تأیید سریع تحریم‌های مستقل و مضاعف کشورهای اروپایی علیه ایران شود.

DK/FW