مجلس در برابر وزیران پیشنهادی"هماهنگشده" با خامنهای
۱۳۹۶ مرداد ۲۱, شنبه
عضو ارشد حزب مؤتلفه میگوید این تشکل با همهی گزینههای پیشنهادی روحانی برای کابینه دولت دوازدهم موافق است. روحانی پیشتر گفته بود همه گزینهها پس از کسب نظر رهبر جمهوری اسلامی معرفی میشوند.
تبلیغات
پس از معرفی وزیران پیشنهادی دولت دوازدهم به مجلس شورای اسلامی که سهشنبه ۱۷ مرداد انجام شد شماری از نمایندگان عضو دو فراکسیون امید و مستقلین احتمال دادند که دستکم ۳ نفر آنها موفق به کسب رأی اعتماد از مجلس نشوند.
هیئت وزیران از ۱۸ وزیر تشکیل میشود که همه به جز وزیر علوم به مجلس معرفی شدهاند. بهروز نعمتی، سخنگوی هیئت رئیسه احتمال میدهد گزینهی پیشنهادی برای این وزارتخانه فردا (یکشنبه ۲۲ مرداد) مشخص شود.
اسدالله عسگراولادی، عضو ارشد حزب مؤتلفه، با سابقهترین تشکل محافظهکاران سنتی، به خبرگزاری ایلنا گفت: «فکر میکنم از ۱۸ وزیر پیشنهادی، ۱۶ نفر از مجلس رای اعتماد کسب کنند.»
او ضمن حمایت از تمام وزیران پیشنهادی حسن روحانی، افراد معرفی شده برای وزارتخانههای اقتصاد و دارایی و صنعت و معدن را "گزینههای بسیار خوبی" خواند و ابراز امیدواری کرد که زودتر کار خود را آغاز کنند.
اکثریت کرسیهای مجلس دهم در اختیار اصلاحطلبان و اصولگرایان میانهرو و طرفداران رئیس مجلس علی لاریجانی است که همه از حامیان حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری ۲۹ اردیبهشت امسال بودهاند.
بر این اساس اصولگرایان تندرو نقش چندانی در سرنوشت کابینه دوازدهم نخواهند داشت. دبیرکل حزب اراده ملت نیز تاکید میکند که "فشارهای تندروها هیچگاه تبدیل به جو غالب مجلس نمیشود".
احمد حکیمیپور به خبرگزاری ایلنا گفت: «برداشت من از برآیند کلی مجلس این است که وزرای پیشنهادی آقای روحانی از مجلس رای اعتماد خواهند گرفت.»
مخالفتخوانیهایی که در روزهای گذشته از سوی شماری از نمایندگان اصلاحطلب و میانهروی مجلس به گوش میرسید به طور عمده متوجه سه گزینه پیشنهادی برای وزارتخانههای ارتباطات و فناوری اطلاعات، آموزش و پرورش و کشور میشد.
احتمال عدم رأی اعتماد مجلس به وزیر کشور، عبدالرضا رحمانی فضلی بسیار ضعیف به نظر میرسد زیرا او نزدیکترین فرد به علی لاریجانی در دولت شناخته میشود.
از سوی دیگر وزارت کشور از وزارتخانههای کلیدی دولت است و انتخاب وزیر آن باید با کسب نظر موافق رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنهای انجام شده باشد.
اعتراف به دخالت خامنهای در چینش کابینه
پایگاه اطلاعرسانی دفتر خامنهای حدود یک هفته پیش از مراسم تحلیف در یادداشتی زیر عنوان "دغدغه اصلی رهبر انقلاب اسلامی در خصوص کابینه" به صراحت از دخالت او در انتخاب وزیران سه وزارتخانه دفاع، اطلاعات و امور خارجه و حساسیتهای درباره وزارتخانههایی مانند علوم، آموزش و پرورش و ارشاد پرده برداشت.
افزون بر این حسن روحانی به تازگی اعتراف کرده که دامنهی این دخالت بسیار فراتر میرود. او در دیداری با جمعی از اعضای فراکسیون امید گفته است: «من هم در كابینه اول و هم دوم كل لیست وزرا را خدمت رهبری بردهام و الان هم در حال رایزنی هستیم.»
محمود صادقی که در این دیدار حضور داشته به نقل از روحانی به روزنامه اعتماد گفت که او برای هر سمتی گزینههای مختلفی به خامنهای معرفی میکند "كه اگر مثلا در مورد اولی توافق نشد به ترتیب به گزینههای بعدی برسیم".
برخی ناظران گمان میبرند که عدم حضور زنان در میان وزیران پیشنهادی که اصلاحطلبان در مورد آن تاکید زیادی داشتند به دلیل مخالفت خامنهای بوده است.
گفته میشود روحانی تصمیم داشته برای برخی از وزارتخانهها از جمله آموزش و پرورش وزیر زن معرفی کند. شهیندخت مولاوردی نیز تائید کرده که تصدی این وزارتخانه به او پیشنهاد شده اما علت معرفی شدنش را نگفته است.
با توجه به این واقعیتها، احتمال مخالفت مجلس با وزیرانی که با موافقت رهبر جمهوری اسلامی معرفی شدهاند زیاد نمیتواند باشد.
گزینههایی برای عدم رأی اعتماد
پس از رسانهای شدن سخنان روحانی درباره "هماهنگی" با خامنهای در مورد همهی اعضای کابینه، نایب رئیس مجلس علی مطهری به وبسایت فراکسیون امید گفت ارائه فهرست وزیران پیشنهادی به خامنهای پیش از معرفی آنها به مجلس "کار درستی نیست" و امکان اظهار نظر نمایندگان درباره این گزینهها را محدود میکند.
غلامرضا حیدری، عضو این فراکسیون نیز با انتقاد از این اقدام روحانی میپرسد: «اگر نمایندگان مردم در مجلس بنا به وظیفه قانونی به برخی وزرا رأی مخالف دهند، توجیه و بازتاب این عمل در برابر تایید رهبری چه خواهد بود؟»
برخی تحلیلگران احتمال میدهند که با توجه به ادعای "در رأس امور بودن مجلس" و انتقادهایی که به اقدام روحانی شده، راه عدم رأی اعتماد به دو سه گزینهی پیشنهادی رئیس جمهور باز باشد.
مطابق برخی گمانهزنیها حسن روحانی پس از شعارها و سخنرانیهای انتخاباتی که در مواردی به طور آشکار در مخالفت با نظرات خامنهای بود از سوی شخص او و اقتدارگرایان به شدت تحت فشار قرار گرفته است.
بیاعتنایی به درخواستها و انتظارات اصلاحطلبان که در پیروزی روحانی نقشی محوری بر عهده داشتند، در مسائلی مانند تغییر وزیر کشور و استفاده از زنان و شخصیتهای مطرح این جناح در کابینه میتواند نتیجهی این فشارها ارزیابی شود.
وزیران پیشنهادی روحانی در یک نگاه
حسن روحانی سه روز بعد از ادای سوگند ریاستجمهوری فهرست وزیران پیشنهادی خود را به مجلس ارائه داد؛ فهرستی یکدست مردانه که هیچ زنی در آن جای ندارد. رئیسجمهور گزینه پیشنهادی خود برای وزارت علوم را هنوز اعلام نکرده است.
عکس: fars
وزارت اطلاعات
محمود علوی گزینه پیشنهادی برای وزارت اطلاعات است. او در کابینه پیشین نیز این سمت را بر عهده داشت. او یکی از وزرایی بود که پیش از ارائه فهرست روحانی بسیار احتمال میرفت که همچنان در کابینه باقی بماند. علوی دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی دارد و چند دوره به عنوان نماینده در مجلس شورای اسلامی حضور داشته است. او همچنین یکی از نمایندگان مجلس خبرگان رهبری است.
عکس: Isna
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
عباس صالحی چنانچه رأی اعتماد مجلس را کسب کند، جانشین رضا صالحی امیری خواهد شد که در دولت یازدهم سمت وزارت فرهنگ را بر عهده داشت. صالحی در دولت پیشین روحانی معاون فرهنگی وزارت ارشاد بود. پس از استعفای علی جنتی از وزارت ارشاد، او به طور موقت به سرپرستی این وزارتخانه منصوب شد و تا زمانی که مجلس به صالحی امیری رأی اعتماد داد، در این سمت بود.
عکس: Mehr
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
محمدجواد آذری جهرمی با ۳۶ سال سن جوانترین وزیر پیشنهادی روحانی است. او فارغالتحصیل رشته مهندسی برق قدرت است و به عنوان معاون وزیر ارتباطات در دولت پیشین فعالیت داشت. آذری جهرمی همچنین رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت است که یکی از زیرمجموعههای این وزارتخانه به شمار میرود.
عکس: Mehr
وزارت آموزش و پرورش
محمد بطحایی به جای فخرالدین احمدی دانش آشتیانی پیشنهاد شده که در دولت قبل وزیر آموزش و پرورش بود. او سابقه فعالیت در این وزارتخانه و همچنین سازمان برنامه و بودجه را دارد. بطحایی دارای کارشناسی ارشد مدیریت دولتی است و ۵۴ سال دارد.
عکس: Isna
وزارت امور خارجه
محمدجواد ظریف چهرهای شناختهشده در عرصه بینالمللی که در دولت پیشین نیز عهدهدار این وزارتخانه بود. ظریف نیز یکی از وزرایی بود که احتمال میرفت در دولت جدید نیز همچنان در سمت خود باقی بماند.
عکس: Reuters/L.Jackson
وزارت امور اقتصادی و دارایی
مسعود کرباسیان، ۶۱ ساله و گزینه پیشنهادی به جای علی طیبنیا. او دارای دکترای مدیریت بازرگانی است. در دولت پیشین کرباسیان معاونت وزیر اقتصاد و ریاست کل گمرک را بر عهده داشت.
عکس: Tasnim
وزارت ورزش و جوانان
مسعود سلطانیفر مجددا برای وزارتخانه ورزش و جوانان پیشنهاد شده است. او ۵۸ ساله و دارای مدرک کارشناسی ارشد علوم سیاسی است. سلطانیفر در ابتدای تشکیل دولت یازدهم به عنوان وزیر پیشنهادی همین وزارتخانه به مجلس نهم معرفی شد که مجلس به او رأی اعتماد نداد. در پی آن محمود گودرزی اداره این وزارتخانه را تا زمان استعفایش بر عهده داشت. پس از استعفای او، سلطانیفر مجددا به مجلس پیشنهاد شد که این بار رأی آورد.
عکس: Tasnim
وزارت بهداشت، درمان، آموزش پزشکی
حسن قاضیزاده هاشمی، پزشک متخصص چشم و وزیر بهداشت در دولت قبلی. او که صاحب یک بیمارستان خصوصی است در سال ۹۳ عمل چشم میرحسین موسوی و یک سال بعد عمل چشم مهدی کروبی، رهبران در بند جنبش سبز را انجام داد.
عکس: Fars
وزارت دادگستری
علیرضا آوایی ۶۱ ساله گزینه پیشنهادی برای وزارت دادگستری است. او رئیس دفتر بازرسی ویژه حسن روحانی بوده و پیشتر سمت ریاست کل دادگستری استان تهران را بر عهده داشته است. برادر او، احمد آوایی در دورههای هفتم و هشتم مجلس شورای اسلامی، به عنوان نماینده دزفول در مجلس فعالیت داشت. ۶ سال پیش اتحادیه اروپا علیرضا آوایی را به اتهام "نقض گسترده حقوق شهروندان ایرانی" در فهرست تحریمهای خود جای داد.
عکس: Tasnim
وزارت نیرو
هدایت وزارت نیرو در دولت پیشین بر عهده حمید چیتچیان بود. در دولت دوازدهم حبیبالله بیطرف گزینه پیشنهادی روحانی برای این وزارتخانه است. او که مدرک کارشناسی ارشد مهندسی عمران دارد در دولتهای هفتم و هشتم به عنوان وزیر نیرو فعالیت داشت. بیطرف از سال ۹۵ تا کنون معاونت مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت را برعهده دارد.
عکس: Mehr
وزارت نفت
بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت دولت پیشین بار دیگر برای ادامه فعالیت در همین سمت به مجلس پیشنهاد شده است. او در سه دوره به عنوان وزیر نفت، در دو دوره به عنوان وزیر نیرو و در دو دوره دیگر به عنوان وزیر جهاد سازندگی سابقه کار داشته است. زنگنه ۶۵ سال دارد و مسنترین نامِزد پیشنهادی در فهرست روحانی است.
عکس: picture-alliance/AP Photo/V. Salemi
وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی
علی ربیعی در دولت قبلی نیز وزیر کار کابینه روحانی بود. آذرماه سال ۹۳ نمایندگان برای پرسش و پاسخ ربیعی را به مجلس دعوت کردند که او در نهایت توانست با پاسخهایش نمایندگان را قانع کند. ربیعی سابقه عضویت در سپاه پاسداران را دارد.
عکس: Mehr
وزارت راه و شهرسازی
گزینه پیشنهادی برای این وزارتخانه عباس آخوندی است که در دولت قبل هم همین سمت را عهدهدار بود. در دوره پیشین او دو بار استیضاح شد که هر دو مرتبه استیضاح آخوندی رأی لازم در مجلس شورای اسلامی را نیاورد و او در سمتش باقی ماند. فروردین امسال در جریان خریداری هواپیماهای جدید توسط ایران، آخوندی در پاسخ به سئوال یک خبرنگار میکروفون او را با عصبانیت از دستش گرفت که این موضوع در رسانهها بازتاب یافت.
عکس: Tasnim
وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح
امیر سرتیپ امیر حاتمی به عنوان جانشین سردار حسین دهقان برای وزارت دفاع پیشنهاد شده است. او آبانماه سال ۹۳ به عنوان جانشین وزیر دفاع منصوب شد. حاتمی پیش از آن جانشینی معاونت ارکان و امور مشترک ستاد کل نیروهای مسلح را بر عهده داشت.
عکس: Tasnim
وزارت صنعت، معدن و تجارت
محمد شریعتمداری گزینه پیشنهادی برای این وزارتخانه است که اگر رأی اعتماد بیاورد جانشین محمدرضا نعمتزاده خواهد شد. او که مدرک دکترای مدیریت دارد، معاون اجرایی روحانی در دولت یازدهم بود. شریعتمداری در دولت محمد خاتمی وزیر بازرگانی بود. علی خامنهای طی حکمی در سال ۸۵ شریعتمداری را عضو شورای راهبردی روابط خارجی کرد. او همچنین جانشین رئیسجمهور در شورای عالی امور ایرانیان خارج از کشور است.
عکس: Irna
وزارت کشور
عبدالرضا رحمانی فضلی، جنجالیترین چهره فهرست وزرای پیشنهادی روحانی است. او در دولت پیشین نیز وزیر کشور بود که عملکردش انتقادهای زیادی را برانگیخت. شماری از نمایندگان مجلس پیشتر هشدار دادهاند که مجلس به او رأی اعتماد نخواهد داد. انتخاب مجدد رحمانی فضلی و همچنین نبود هیچ وزیر پیشنهادی زن در فهرست، دو انتقاد عمدهای است که اصلاحطلبان متوجه روحانی کردهاند.
عکس: ISNA
وزارت جهاد کشاورزی
محمود حجتی، ۶۲ ساله در دولت قبلی نیز در همین سمت فعالیت داشت. او دارای مدرک مهندسی عمران است. در دوره اول ریاستجمهوری خاتمی، محمود حجتی به عنوان وزیر راه و ترابری و در دوره دوم به عنوان وزیر جهاد کشاورزی در کابینه حضور داشت.