برخی از مفسران دست‌راستی آمریکا، در نقد سخنرانی باراک اوبا اصطلاح "کثافت زدن به لانه خود" را به کار بردند. اما حتی منتقدان نیز نظر دادند که این سخنرانی مهم بوده است.

پیش از آن که اوباما در دانشگاه قاهره لب به سخن بگشاید، در همه جا عنوان "تاریخی" به این سخنرانی داده شده بود. همین مساله، حد انتظارها را از سخنان رئیس‌جمهور بالا می‌برد.

اوباما، در سخنان خود، بر حرمت انسانی فلسطینی‌ها تاکید کرد، خواستار برچیده شدن شهرک‌های یهودی‌نشین مناطق اشغالی شد، از حماس خواست که اسرائيل را به رسمیت بشناسد و سهم جهان اسلام را در تمدن بشری ستود. رئیس‌جمهور، در عین حال تاکید کرد که کشورش در همه‌جا از امنیت خود دفاع می‌کند و با تروریسم می‌جنگد. تنها تفاوت اظهارات اوباما با بوش در این نکته ظریف بود که او بنیادگرائی، تندروی و ترور را به حساب جهان اسلام نگذاشت. او ضمنا تایید کرد که ترور و خشونت برآیند استعمار و جنگ سرد است.

خشم نویسنده سخنرانی‌های بوش

اما بلافاصله پس از پخش سخنان رئیس‌جمهور، "مارک تیسن" مفسر شبکه تلویزیونی دست راستی فوکس این پرسش را مطرح ساخت که آیا اوباما با مخاطب قرار دادن جهان اسلام بر امنیت آمریکا افزوده است؟ مارک تیسن خود پاسخ داد: «نه. برعکس». مارک تیسن کسی است که سخنرانی‌های جرج بوش را برای او می‌نوشت و حالا برای فوکس تفسیر می‌نویسد. از دید او، اوباما، با سخنرانی خود در قاهره، دست کم به لحاظ لحن گفتار به "محور شرارت" پیوسته است.

مارک تیسن، بیش از همه از این امر به خشم آمد که اوباما گفته بود: «آمریکا پس از یازده سپتامبر اندیشه‌ها و ایدآل‌های دموکراتیک خود را برای مدتی زیر پا نهاد». اوباما در این‌جا به اعمال شکنجه و زندان‌هائی مثل گوانتانامو اشاره داشت. مفسر فوکس گفت: «اوباما در قاهره و در برابر مخاطبان مسلمان، به ارتش و سرویس‌های مخفی ما پشت کرد». همفکران نویسنده سخنرانی‌های جورج بوش، در سایر رسانه‌های محافظه کار آمریکا، علاوه بر اصطلاح "کثافت زدن به لانه‌خود" از اصطلاح "شرم‌آور" نیز استفاده کردند.

ستایش رسانه‌های میانه‌رو

در مقابل این حملات، شبکه تلویزیونی سی ان ان این نکته را که اوباما در سخنرانی خود کوشید اصطلاح "تروریسم" را کمتر به کار ببرد و در عوض به "افراطی‌گری شبه‌نظامی" اشاره داشت، برجسته کرد و آن را نشانه قدرت بیان رئیس‌جمهور دانست. نیویورک‌تایمز هم، سخنرانی رئیس‌جمهور را نشانه "قدرت درخشان سخنوری" وی دانست و نوشت که این سخنرانی "قدرتمند"، "پرکشش" و در عین‌حال "چندسویه" بود.

رادیو "ناسیونال پابلیک" که جنبه تجاری ندارد، نظر داد که اوباما هم در برابر فلسطینیان و هم در برابر اسرائیل جدی و محکم عمل کرده است. مفسر این رادیو گفت:«تا به حال هیچیک از روسای‌جمهوری آمریکا پیامی چنین روشن به اسرائیل نرسانده‌اند. او، از این طریق بنیاد نوینی برای گفت‌وگو میان جهان غرب و جهان اسلام ایجاد کرد».

در نگاه نهائی، به رغم انتقادهای شدید، برخورد رسانه‌های آمریکائی را با سخنان اوباما می‌توان مثبت ارزیابی کرد. حتی بسیاری از منتقدان جدی اوباما، تصریح کردند که سخنان وی در قاهره از این جهت اهمیت داشت که تفاوت دوران خود را با دوران بوش کاملا روشن ساخت. هم در طرز بیان و هم در محتوای سخنان.

نویسنده: جواد طالعی

تحریریه: شیرین جزایری