چهار متهم اصلی در دادگاه ویژه "نوان چئا" معروف به "برادر شماره ۲" و نظریه‌پرداز خمرهای سرخ، "کیو سامفان"، رئیس‌جمهور پیشین، "ایئنگ ساری"، وزیر امورخارجه پیشین و "ایئنگ تیریت"، همسر وی و وزیر امور اجتماعی سابق کامبوج هستند. دادستانی اتهام آنان را نسل‌کشی و جنایت علیه بشریت عنوان کرده است.

هر چهار متهم خود را بی‌گناه می‌دانند. در صورت اثبات جرم دادگاه تنها می‌تواند این متهمان را به اشد مجازات یعنی حبس ابد محکوم کند. "نوان چئا" از نحوه رسیدگی به پرونده خود انتقاد کرد. وی از وکیل مدافع خود خواست که محاکمه را متوقف کند و حتا به نشانه اعتراض جلسه دادگاه را ترک کرد.

"جهنم" یا کشور "نمونه‌ی کمونیستی"

حدود ۵۰۰ نفر با حضور در دادگاه به دقت روند جلسه‌ی نخست محاکمه را دنبال ‌کردند. بسیاری از آنان قربانیان رژیم پل‌پوت بودند که برای دادخواهی به پنوم‌‌پن، پایتخت کامبوج آمده بودند.

رژیم کمونیستی خمرهای سرخ در دهه ۷۰ میلادی حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار تا دو میلیون انسان را به کام مرگ فرستاد. برخی از قربانیان، شکنجه و یا تیرباران شدند وبرخی دیگر نیز از فرط گرسنگی و یا کار اجباری مرگی تلخ را تجربه کردند.

خمرهای سرخ به رهبری پل‌پوت در زمان بمباران‌های هوایی آمریکا در هندوچین وعده داده بودند که پس از پایان جنگ در کامبوج "کشور کمونیستی نمونه‌ای" را برپا خواهند کرد. اما به گفته شاهدان عینی آنچه عملی گشت "جهنمی منحصر به فرد" بود. پس از قدرت گیری خمرهای سرخ به عنوان گروهی مائوئیستی در سال ۱۹۷۵ صدها هزار نفر متهم به خیانت شدند.

دادگاهی ویژه برای رسیدگی به جنایات رهبران خمرهای سرخ

در نخستین دادگاه در سال گذشته (۲۰۱۰ میلادی) "کینگ گوئک ایو"، معروف به "دوخ" و رئیس زندان مخوف "تول سلنگ" به ۳۵ سال حبس محکوم شد.

اما هزاران نفر از عاملان و آمران جنایت در کامبوج هرگز شناسایی نشدند. پل‌پوت، رهبر خمرهای سرخ و "برادر شماره یک" در سال ۱۹۹۸ به طرز مشکوکی در منطقه‌ای دور افتاده در کامبوج درگذشت. "تا موک" معروف به فرمانده «بی‌رحم نظامی خمرهای سرخ» نیز در سال ۲۰۰۶ در زندان جان سپرد.

در سال ۱۹۷۹ پس از حمله نظامی ویتنام به کامبوج دولت پل‌پوت مجبور به فرار از پنوم‌‌پن شد، اما تا مدت‌ها هیچ‌گونه اقدامی برای مجازات رهبران خمرها سرخ صورت نگرفت.

دادگاه ویژه رسیدگی به جنایات رهبران خمرهای سرخ نتیجه مذاکرات طولانی سازمان ملل و دولت کامبوج است که از سال ۲۰۰۶ میلادی کار خود را آغاز کرده است.

SI/DK