نزهت امیری پاییز ۹۸ به تکاپوی تشکیل ارکستر سمفونیک زنان افتاد. این تجدید حیات ارکستر "سرزمین مادری" بود که تشکیل آن به سه سال قبل برمی‌گشت؛ با این تفاوت که نوازندگان همه دختر و زن باشند. می‌گوید زن‌ها در ایران از خیلی جهات تلاش برابر در جامعه دارند اما برداشت‌شان برابر نیست.

قرار بود ۱۹ و ۲۰ اسفند ۹۸ این ارکستر با اجرای نوزده سوییت باله‌ شهرزاد اثر ماندگار امین‌الله حسین در دو شب روی صحنه برود. همه‌گیری کرونا اما حاصل یک سال و نیم دوندگی، هزینه، وقت و انرژی را به باد داد. به جای کنسرت، کلیپی تهیه و به رسم تقدیر، به کادر بهداشت و درمان سراسردنیا پیشکش شد. سی دختر نوازنده جوان و هنرمند، رقص ساقی و آواز ساربان، از سوییت‌های "مینیاتورهای ایرانی" را اجرا کردند.

رهبر ارکستر، در توضیح علت انتخاب این بالت سمفونی، به شخصیت اسطوره‌ای شهرزاد اشاره می‌کند؛ شهرزادی که راوی قصه‌های تو در توی به ظاهر افسانه‌ای اما زمینی است: «من می‌خواستم ارکستر زنان، اثری را اجرا کند که نقش واقعی و فراموش‌شده‌ زنان را واقعی و پررنگ کند. امین‌الله حسین را هم به دلیل ایرانی بودن و برای معرفی بیش‌تر او انتخاب کردم.»

آثار امین‌الله حسین برای ارکستر هفتاد نفره نوشته شده‌اند اما تلاش برای تدارک چنین ارکستری به دلیل نبود اسپانسر، ناکام ماند. تعداد نوازندگان اول به پنجاه نفر و سپس به سی نفر تقلیل یافت. یک دلیل دیگر کوچک شدن ارکستر، نبود نوازنده برای برخی ساز‌ها بود. با شیوع کرونا، چند نفر انصراف دادند. کسی که در جمع کردن و جذب نوازندگان نقش مهمی داشت، خودش به ویروس مبتلا شد و نتوانست در اجرا شرکت کند.

گروه با کمبود سازهایی مثل اوبوا، هورن یا توبا روبرو بود و به جای دو باسون، تنها یکی داشت. برای تعویض قطعه و برنامه ریزی دوباره وقت نبود و حجم دلخواه اثر، با دوبل صداها و با کمک دوستان متخصص در استودیوی صدابرداری به دست آمد.

ارکستر برای گرفتن مجوز اجرا، روند دشواری را طی کرد. نزهت امیری می‌گوید با افراد مختلفی برای تامین هزینه ها تماس گرفتیم که با شنیدن نام ارکسترسمفونیک منصرف می‌شدند. برخی به خود اجازه می‌دادند ما را راهنمایی کنند تا با اجرای موسیقی "عامه‌پسند" بر مشکلات‌مان غلبه کنیم. در نهایت کمکی به دست‌اندرکاران پرداخت شد که به زحمت هزینه‌ فیلمبرداری، صدابرداری و رفت و آمد نوازندگان را پوشش داد.

گروه به مرور و به دلایل مختلف و به ویژه مشکلات مالی کوچک‌تر و کوچک‌تر شد. تمرین‌ها به سازهای هارپ، کنترباس و تیمپانی نیاز داشت و رهبر ارکستر برای استفاده از آنها، دو میلیارد و دویست میلیون تومان چک ضمانتی امضا کرد. اجرای مجازی و مقدمات تهیه کلیپ، مرداد ماه در فضای سبز تالار وحدت انجام شد اما صدور مجوز رسمی پخش آن تا هفته اول آبان طول کشید.

نوازندگان ارکستر سرزمین مادری همگی ساکن تهران هستند زیرا به دلایل مالی، تامین هزینه رفت و آمد و اقامت نوازندگان شهرستانی مقدور نبود. رهبر ارکستر می‌گوید: «قرار بر تأمین هزینه‌ها از محل فروش بلیت بود. با شیوع کرونا و پیش‌بینی سالن خالی، مجبورشدیم هزینه‌ها و از آن جمله، دستمزد پیش‌بینی‌شده برای نوازندگان را کاهش دهیم. به این ترتیب تعداد داوطلبان همکاری در این پروژه کم و کم‌تر شد.»

رهبر ارکستر "سرزمین مادری" می‌گوید، سختی کار ما در ایران این است که پروژه‌های بزرگ تا به زمان اجرا و ارائه برسند، شیر بی‌یال و دم و اشکم می‌شوند. به اورست فکر می‌کنیم ولی بازده کارمان در نهایت، بیش از توچال نیست، انگار که در باتلاق دانه کاشته‌ایم: «اما باز هم خوشحالم که این پروژه کارنامه‌ای برای نوازندگان جوان شد.»

انجام چنین کاری به سازمان‌دهی و اسپانسر مالی قوی نیاز دارد اما کلیپ تهیه شده، محصول مشارکت داوطلبانه و بی‌ دستمزد ده‌ها نفر، هفته‌ها دوندگی و ساعت‌های متمادی زمان برای میکس بهینه صدا در استودیوست.

رادیو و تلویزیون درباره این کلیپ سکوت کردند اما در شبکه‌های مجازی از آن استقبال خوبی شد. نزهت امیری می‌گوید وقتی که پس از سپری کردن این‌همه مشکلات با کوهی از خستگی در سکوت فرو بروید، عده‌ای به خود حق می‌دهند که بگویند این فعالیت‌ها را نباید در کشور خودمان انجام بدهیم، باید رفت.

در کنار سکوت رسانه سراسری، بنیاد رودکی نمایش کار را از ۲۱ آبان، به مدت یک هفته در "ال سی دی" خیابان حافظ آغاز کرد‌ه است. شهرداری هم به عوامل اجرایی این کنسرت قول‌هایی مبنی بر نمایش اجرا در بیلبوردهای اتوبان‌های تهران داده است.

سال ۲۰۲۰ سال بتهوون نام‌گذاری شده است. نزهت امیری افسوس می‌خورد که چرا نتوانست در این سال کاری از این اسطوره موسیقی جهان اجرا کند: «برای هر اجرای جدید، برای صدمین بار، دوباره از اول به همه‌چیز بیاندیشید، انتخاب قطعه، پارتیتور، ساز، نوازنده، هزینه‌ها، سالن تمرین، ممنوعیت اجرای قطعه، مجوز، مراحل صدگانه‌ آماده‌سازی... خیلی خسته کننده‌ است. حیف که نتوانستم دینم را به بتهوون ادا کنم...»