پنج روز طول کشید تا روسیه وجود جنگ‌افزار قاچاق در محموله‌ی کشتی باری «آرکتیس سی» را تکذیب کند. ولی دیپلمات‌های بلندپایه، به سختی می‌توانند اظهارات مسکو را باور کنند. یک دیپلمات روسیه گفت که ناوگان دریایی روسیه در دریای سیاه، برای آزادی این کشتی از چنگ دزدان دریایی، متحمل زحمات زیادی شده است.

قوه‌ی قضاییه‌ی روسیه، علیه هشت دزد دریایی احتمالی حکم بازداشت صادر کرده است. به گزارش خبرگزاری روسی اینترفاکس، اتهام آنان آدم‌ربایی و دزدی دریایی ذکر شده است. در میان بازداشت‌شدگان که به همراه خدمه‌ی کشتی آزادشده، با یک هواپیمای روسی از آفریقا به مسکو منتقل شده‌اند، یک روس و یک اسپانیایی دیده می‌شوند. مقامات روسیه گفتند که در حال تحقیق درباره‌ی ملیت بقیه‌ی این افراد هستند.

دزدان دریایی یا ماموران موساد؟

این هشت تن، اتهامات وارده توسط مقامات روسیه را رد و ادعا کرده‌اند که برای یک سازمان حافظ محیط زیست کار می‌کنند. در مقابل، روزنامه‌ی روسی «نووایا گازتا» که مواضعی انتقادی نسبت به کرملین دارد، این تز را مطرح کرده که ربایندگان کشتی «آرکتیس سی» ماموران سازمان امنیت اسراییل «موساد» بوده‌اند و تلاش کرده‌اند از قاچاق موشک‌های بالدار روسی به مقصد ایران توسط این کشتی پرده بردارند.

دیمیتری روگوزین، فرستاده‌ی روسیه در ناتو، روز جمعه (۲۱ اوت) در مسکو گمانه‌زنی‌ها درباره‌ی حمل غیرقانونی جنگ‌افزار توسط این کشتی را تکذیب کرد. وی اعلام کرد که محموله‌ی این کشتی چوب بوده است و ادعای کارشناسان نظامی مبنی بر وجود موشک‌های بالدار در زیر الوارهای چوب، «فانتزی» و «مضحک» است.

ولی روزنامه‌های روسی روز جمعه به کرات این تز را مطرح کردند که در زیر الوارهای چوب، موشک‌های بالدار قاچاق جاسازی شده بودند که می‌توانند از نوع موشک‌های «ایکس ۵۵» باشند. این موشک‌ها را می‌توان به کلاهک‌های هسته‌ای مجهز کرد.

پرسش‌های بی‌پاسخ

به گفته‌ی ناظران سیاسی، بسیاری از پرسش‌ها در این رابطه بی‌پاسخ مانده‌اند. هنوز معلوم نیست چرا دزدان دریایی احتمالی پس از ربودن کشتی روسی در تاریخ ۲۴ ژوییه، این مدت طولانی در آن باقی مانده‌اند، تا ناوگان دریایی روسیه با کشتی‌های جنگی به سراغشان بیاید و آنان را بازداشت کند.

از سوی دیگر، حتا کارشناسان نظامی روسی تاکید کرده‌اند که ابعاد این عملیات نظامی با تلاش برای آزادسازی یک کشتی حامل چوب و ۱۵ خدمه‌ی آن، نامتناسب بوده و از آن بوی توطئه به مشام می‌رسد.

دیدار ناگهانی پرز با مدودیف

روزنامه‌ی «نوویا گازتا»، تز خود درباره‌ی نقش موساد در این ماجرا را با حضور شیمون پرز، رییس‌جمهوری اسراییل در مسکو مستدل می‌کند که اوایل این هفته بطور ناگهانی با همتای روسی خود دمتری مدودیف در سوچی واقع در سواحل دریای سیاه دیدار داشت. این دیدار بلافاصله پس از اعلام خبر آزادی کشتی «آرکتیس سی» صورت گرفت.

پرز دلیلی برای این دیدار نداشت، ولی از روسیه خواهش کرده که جنگ‌افزار و سیستم‌های پدافند هوایی در اختیار ایران قرار ندهد. روسیه نه تنها در ایران، نخستین نیروگاه اتمی را می‌سازد، بلکه همچنین قرار است به خواست ایران، سیستم‌های پدافند هوایی از نوع «اس ۳۰۰» در اختیار تهران قرار دهد.

ارسال موشک از طریق الجزایر به ایران

روزنامه‌ی اینترنتی اوکراینی «اوبزرواتل» این هفته بدون ذکر منبع گزارش داد که موشک‌های «ایکس ۵۵» روسی جزو محموله‌ی کشتی «آرکتیس سی» بوده‌اند و قرار بوده از طریق الجزایر به ایران فرستاده شوند. رسانه‌ها به این نکته اشاره کرده‌اند که اوکراین خود در سال ۲۰۰۵ اذعان کرد که موشک‌های «ایکس ۵۵» به ایران قاچاق کرده است.

گفتنی است که موشک‌های بالدار یاد شده، روی جنگنده‌های نوع «سوخوی اس یو ۲۴» سوار می‌شوند که در حال حاضر ستون فقرات نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران را تشکیل می‌دهند.

کارشناسان نظامی خاطر نشان می‌سازند که مورد اخیر یادآور ویکتور بوت، یکی از بزرگ‌ترین قاچاقچیان اسلحه‌ی روسیه است که در حال حاضر در زندان تایلند بسر می‌برد. چند هفته پیش، دادگاهی در بانکوک از تحویل وی به آمریکا خودداری کرد.

از قرار معلوم، ویکتور بوت همکار سازمان امنیت روسیه است و تلاش کرده موشک‌های زمین به هوای روسی به شورشیان کلمبیا بفروشد. گفته می‌شود که وی همچنین اسلحه‌ی قاچاق به دست ستیزه‌جویان طالبان و شبکه‌ی ترور القاعده رسانده است. غرب مدت‌هاست که تجارت غیرقانونی جنگ‌افزار، سلاح‌های شیمیایی و مواد رادیوآکتیو از زرادخانه‌ی نظامی اتحادشوروی سابق را با نگرانی عمیق در نظر دارد.

BM/SB