در بیانیه سازمان دیدبان حقوق بشر که روز جمعه ۱۹ اردیبهشت صادر شده آمده است که از اواخر آوریل ۲۰۲۰ دست‌کم ۱۳ نفر را "ظاهراً فقط به خاطر اعتراض مسالمت‌آمیز به حمله مرگبار نیروهای نظامی ایران به هواپیمای مسافربری اوکراینی و انکار اولیه مسئولیت از سوی حکومت به زندان محکوم کرده‌اند."

هواپیمای مسافربری خطوط هوایی اوکراین روز هشت ژانویه گذشته شش دقیقه پس از برخاستن از باند فرودگاه امام خمینی تهران مورد اصابت دو موشک سپاه پاسداران قرار گرفت و تمامی ۱۷۶ سرنشین آن کشته شدند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

مقامات ایران تا سه روز علت سقوط را نقص فنی اعلام می‌کردند، اما بعد از سه روز و تحت فشار جامعه جهانی اعتراف کردند که موشک‌های سپاه پاسداران به اشتباه به این هواپیمای مسافربری اصابت کرده است. بعد از چند روز با انتشار فیلمی که از صحنه برخورد موشک به هواپیما توسط شهروندان عادی گرفته شده بود، مشخص شد که دو موشک به این هواپیما شلیک شده است.

پس از اعترافات سپاه پاسداران به ساقط کردن هواپیمای مسافربری اوکراینی، اعتراضاتی در سراسر کشور شکل گرفت و تعدادی از معترضان دستگیر شدند.

غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضائیه، به خبرنگاران گفت که حدود ۳۰ نفر در ارتباط با این اعتراضات دستگیر شده‌اند.

مایکل پیج، معاون مدیر بخش خاورمیانه دیده‌بان حقوق بشر گفت: «به جای پیگرد آنهایی که از حق آزادی بیان و آزادی تجمعشان استفاده کرده‌اند، مقامات ایران باید دست به تحقیقی شفاف بزنند و با نهادهای بین‌المللی همکاری کنند تا مشخص شود در این تراژدی واقعا چه اتفاقی افتاده است.»

در قسمتی از بیانیه سازمان دیده‌بان حقوق بشر به سرنوشت افرادی اشاره شده است که در ارتباط با اعتراض به سرنگونی هواپیمای اوکراینی در چند روز اخیر مورد پیگرد قضایی قرار گرفته‌‌اند و به چندین سال زندان محکوم شده‌اند.

این سازمان بین‌المللی حقوق بشری نام برخی از افرادی که اخیرا مورد پیگرد قضایی قرار گرفتند را نیز در بیانیه خود ذکر کرده است.

مصطفی هاشمی‌زاده، دانشجوی مهندسی عمران در دانشگاه تهران، اشاره کرده است که شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران او را به اتهام "تبانی و اجتماع علیه امنیت ملی" به پنج سال زندان محکوم کرده است. امیرمحمد شریفی، دانشجوی دیگر دانشگاه تهران است که در اعتراضات شرکت کرده بود و به شش ماه زندان محکوم شده است.

در ۲۶ آوریل وب‌سایت خبری زیتون تصویر حکمی را منتشر کرد که نشان می‌داد، دادگاه انقلاب آمل در استان مازندران یازده نفر را به اتهام "تبلیغ علیه نظام" و "شعار علیه جمهوری اسلامی ایران" و "گرفتن عکس و فیلم" در جریان مراسم افروختن شمع برای قربانیان هواپیمای ساقط شده و اعتراضات بعد از آن به هشت ماه زندان محکوم کرده است.

مقامات ایران روز ۱۴ ژانویه تعهد دادند که حمله مزبور را مورد تحقیق و تفحص قرار دهند، اما تا کنون جزئیاتی درباره این تحقیق ارائه نکرده‌اند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

دیده‌بان حقوق بشر در بیانیه خود به نگرانی خانواده قربانیان هواپیمای سرنگون‌شده اوکراینی هم اشاره کرده که گفته‌اند، نگران هستند که پاندمی کرونا بتواند باعث کند شدن روند شفاف‌سازی در مورد چگونگی رخ دادن این حادثه و جریان عدالتخواهی برای عزیزانشان شود.