مخالفان حکومت سوریه با انتقاد صریح از کار ناظران اعزامی از جانب "اتحادیه کشورهای عربی"، خواهان اتمام ماموریت آنها در سوریه شدند. به گفته‌ی آنها، هیئت ناظران به خاطر مزاحمت دائمی مأموران امنیتی رژیم، نتوانسته‌اند به ابعاد واقعی کشتار مردم در سوریه پی ببرند و گزارشی بی‌طرفانه بدهند. به اعتقاد گروه‌های مخالف در سوریه، رژیم با محدود ساختن امکان تحرک ناظران، آنان را "فریب" می‌دهد و گمراه می‌سازد.

تقاضای منطقه "پرواز ممنوع"

برهان غلیون، رئیس "شورای ملی سوریه"، متشکل از چند گروه مخالف رژیم بشار اسد، به خبرگزاری‌ها گفته است که فعالان سیاسی سوری انتظار نداشتند که ناظران اعزامی "اتحادیه عرب" مانع از سرکوب مردم توسط نیروهای دولتی شوند، اما اکنون می‌بینند که کشتار و سرکوب حتی بیشتر شده است.

آقای غلیون گفت حضور ناظران "اتحادیه عرب" نه تنها از خشونت رژیم نکاسته، بلکه برای رژیم نوعی "استتار سیاسی" ایجاد کرده است تا در پناه آن بتواند به سرکوب تظاهرات خیابانی ادامه دهد. او گفت که مردم سوریه ترجیح می‌دهند به جای ناظران "اتحادیه عرب"، ناظرانی از سوی سازمان ملل به سوریه اعزام شوند.

برهان غلیون از کشورهای غربی تقاضا کرد که برای حمایت از جان شهروندان عادی سوریه در برابر حملات ماموران امنیتی و واحدهای ارتشی رژیم اقدام کنند. او پیشنهاد کرد که قدرت‌های غربی با برقراری منطقه "پرواز ممنوع" بر بخشی از آسمان سوریه، به مردم امکان دهند که با فرار به مناطق امن، از حملات نظامی در امان بمانند.

"ماموریت شکست خورده"

سرهنگ ریاض اسعد، رهبر "ارتش آزاد سوریه"، که از نظامیان انقلابی شکل گرفته است، از "اتحادیه عرب" درخواست کرد که به ماموریت هیئت ناظران اعزامی به سوریه پایان دهد، زیرا به گفته او "این مأموریت شکست خورده است". او گفت که با خروج آنها باید راه برای دخالت سازمان ملل باز شود. به گفته‌ی او ۴۰ هزار سرباز فراری ارتش، به "ارتش آزاد سوریه" پیوسته‌اند.

ایالات متحده، از خواست مخالفان رژیم سوریه، مبنی بر دخالت سازمان ملل متحد، دفاع کرد. جی کارنی، سخنگوی کاخ سفید روز پنجشنبه (۵ ژانویه) گفت: «ما از جامعه بین‌المللی انتظار داریم که با عزم راسخ از تلاش‌های مشروع مردم سوریه حمایت کند.» دولت سوریه این موضع ایالات متحده را دخالت در مسایل داخلی خود دانست و گفت که امریکا به دنبال بهانه‌ای برای "بین‌المللی کردن" بحران سوریه است.

"اشتباه ناظران"

مرکز اطلاع‌رسانی سازمان ملل متحد گزارش داد که شیخ حمد بن جاسم آل ثانی، نخست وزیر و وزیر خارجه امیرنشین قطر، در گفت‌وگو با بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل، به "برخی از اشتباهات" در کار هیئت ناظران اعزامی "اتحادیه عرب" به سوریه اعتراف کرده است.

شیخ حمد گفته است: این نخستین باری است که "اتحادیه عرب" هیئتی را برای نظارت بر توقف خشونت اعزام می‌کند؛ به همین دلیل اعضای هیئت "فاقد تجربه و دانش لازم در این زمینه" بوده و اشتباهاتی مرتکب شده‌اند. او توضیح داد که برای "دریافت کمک فنی و برخورداری از تجربه سازمان ملل در زمینه نظارت بر برقراری صلح" با دبیرکل سازمان ملل ملاقات کرده است.

شیخ حمد در پاسخ به این انتقاد که هیئت ناظران نتوانسته است از کشتار و خونریزی در سوریه جلوگیری کند، گفت که "جلوگیری از کشتار" وظیفه هیئت نبوده است، این کاریست که تنها از بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه ساخته است.
وزیران خارجه برخی از کشورهای "اتحادیه عرب" روز شنبه (۷ ژانویه) در نشستی اولین گزارش هیئت ناظران اعزامی به سوریه را ارزیابی می‌کنند. در این اجلاس که به ریاست نبیل عربی، دبیرکل اتحادیه عرب، برگزار می‌شود، وزرای خارجه کشورهای مصر، سودان، الجزایر، قطر و عمان شرکت خواهند کرد.

دولت سوریه در راستای توافق با "اتحادیه عرب" اعلام کرد که ۵۵۲ زندانی سیاسی از بند آزاد شده‌اند. به گفته خبرگزاری دولتی سوریه این افراد به خاطر شرکت در تظاهرات و راه‌پیمایی علیه رژیم بشار اسد زندانی شده بودند. گفته می‌شود که از ماه نوامبر تا کنون حدود ۴ هزار نفر از زندان آزاد شده‌اند.

به نظر مخالفان حکومت اسد، در سوریه بیش از ۲۰ هزار نفر زندانی سیاسی وجود دارد که در شدیدترین شرایط به سر می‌برند.

آغاز تلاشی در حکومت اسد

یکی از مقامات ارشد رژیم بشار اسد، به مخالفان پیوسته است. محمود الحاج حمد، سربازرس سابق وزارت دفاع سوریه، در کنفرانسی در قاهره شرکت کرد و حمایت خود را از مخالفان اعلام داشت.

حاج حمد در گفتاری که از تلویزیون‌های عربی پخش شد به شدت به بشار اسد حمله کرد و او را برای تمام کشتارهایی که در سوریه صورت می‌گیرد، مسئول دانست. او گفت که سرکوب معترضان به دست سه دستگاه امنیتی رژیم: "وزارت اطلاعات و امنیت"، "اطلاعات نظامی" و "اطلاعات نیروی هوایی" صورت می‌گیرد. او همچنین گفت که حمله به معترضان توسط مزدورانی صورت می‌گیرد که به خدمت "وزارت دفاع" در آمده و برای جنایات خود روزانه دستمزد دریافت می‌کنند.

این مقام نظامی گفت که مقامات دولتی در سرکوب و کشتار مردم دخالتی ندارند. او افزود: «اعضای کابینه دولت، اسیرانی هستند که پیوسته زیر نظارت نیروهای امنیتی قرار دارند. بسیاری از مقامات بلندپایه قصد دارند به رژیم اسد پشت کنند، اما از انتقام‌جویی رژیم وحشت دارند.»

ناظران بی‌طرف در دمشق عقیده دارند که میان کارمندان دولت و مقامات دولتی، جو عدم‌اعتماد حاکم است. بسیاری از آنها با اقدامات خشونت‌آمیز دولت در سرکوب مردم مخالف هستند، اما جرأت اظهارنظر ندارند، زیرا می‌دانند که رژیم به آنها و خانواده‌هاشان رحم نخواهد کرد. در سوریه این نظر رایج است که مأموران امنیتی در همه جا حاضر هستند و همگان را زیر نظر دارند.

بنا به گزارش‌ها روز پنجشنبه (۵ ژانویه) بیش از ۲۴ نفر در سوریه کشته شدند، که بیشتر آنها در دیرالزور، در نزدیکی مرز عراق بودند. در میان قربانیان یک مأمور پلیس بود که در اعتراض به تیراندازی به سوی مردم، به معترضان پیوسته بود.

بنا به تخمین نیروهای سازمان ملل از آغاز ناآرامی‌های سوریه در ماه مارس گذشته تا کنون بیش از ۵ هزار نفر در این کشور جان خود را از دست داده‌اند.

AA/SI