خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) روز چهارشنبه (۲۵تیر/۱۶ ژوئیه) از صدور بخشنامه‌ای محرمانه توسط شورای معاونان شهرداران مناطق شهرداری تهران خبر داد که بر اساس آن شماری از زنان شاغل در بخش‌های اداری سازمان شهرداری کنار گذاشته می‌شوند.

ایسنا نوشت، این بخشنامه در اردیبهشت ماه به تصویب رسید و مطابق آن کلیه مدیران ارشد و میانی، می‌بایست صرفا از نیروهای کارمند "آقا" جهت سمت‌هایی مانند مسئول دفتر، منشی، اپراتور تلفن، تایپیست و مسئول پیگیری و ... که در محدوده دفتر کار مدیران اشتغال دارند، استفاده کنند.

این خبر در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی مجازی بازتاب گسترده‌ای پیدا کرد تا آنکه دو روز بعد (۲۷ تیرماه) محمدباقر قالیباف، شهردار تهران به عنوان سخنران پیش‌خطبه در نماز جمعه حضور پیدا کرد تا به گزارش‌ها درباره حذف زنان و تفکیک جنسیتی در شهرداری تهران پاسخ گوید.

شهردار تهران گفت: «در چند روز اخیر رادیوها و رسانه‌های خارجی مطالب کذبی را دنبال کردند و برخی رسانه‌ها هم در داخل کشور با آنها همراه شده‌اند و گفته‌اند که شهرداری تهران می‌خواهد تفکیک جنسیتی انجام دهد و زن و مرد را از هم جدا کرده و بین آنها دیوار بکشد.»

لیکن سخنان قالیباف و تکذیب‌های او با یک "اما"ی بزرگ همراه بود: «حرفی که در شهرداری زده‌ایم این بود که اگر در یک اتاق، یک مجموعه کاری که با هم همکاری می‌کنند و سه یا چهار نفر آنها آقا و سه چهار نفر دیگر خانم هستند و همه در یک رابطه مثلا در رابطه با بودجه فعالیت می‌کنند، می‌توان کاری کرد که آن چهار خانم در یک اتاق و چهار آقا در اتاق دیگری کار کنند.»

شهردار تهران افزود: «ما نظام اسلامی هستیم و غیرت دینی داریم... نباید اجازه دهیم یک خانم در طول وقت اداری و طی روزها و ماه‌ها ساعت تماس و معاشرتش با نامحرمان بیشتر از محرم، شوهر و فرزند او باشد، با گذشت زمان این موضوع کانون خانواده را تحت تاثیر منفی قرار می‌دهد. غیرت ما کجا رفته است؟ حالا بی‌بی‌سی هرچقدر می‌خواهد حرف بزند.»

"غیرت دینی" مسئولان در ۳۵ سال گذشته

اظهارات قالیباف در نماز جمعه تهران اما به همان اندازه خبر بخشنامه محرمانه شهرداری تهران پربازتاب بود و با واکنش‌های مخالف و موافق مواجه شد.

فاطمه راکعی، از فعالان حقوق زنان و نماینده دوره ششم مجلس در واکنش به سخنان قالیباف می‌گوید: «[سخنان قالیباف] متأسفانه این معنی ضمنی را دارد که در طول سی و اند سالی که از پیروزی انقلاب اسلامی می‌گذرد، مسوولان و مدیران نظام که به فکر تفکیک جنسیتی در محل کار کارکنان دولت نیفتاده‌اند، غیرت دینی نداشته‌اند و بی‌غیرت بوده‌اند!»

فاطمه راکعی سپس از شهردار تهران پرسیده است: «آیا از نظر ایشان یک آقا منعی ندارد در طول زمان، معاشرت بیشتری با نامحرمان داشته باشد تا با محرمان خود و همسر و فرزندش؟! اگر جواب "منفی" است، پس چرا ایشان فقط در جمله خود خانم‌ها را قید می‌کنند و اگر "مثبت" است، باید بگویند کجای شرع یا قانون چنین اجازه‌ای را به آقایان داده است.»

نماینده تهران در مجلس ششم در پایان یادداشت خود که روز یکشنبه (۵ مرداد/۲۷ ژوئیه) در خبرآنلاین منتشر شده، آورده است: «آقای شهردار! شما به راحتی می‌توانید برای استخدام و ادامه کار افراد - اعم از زن و مرد- در شهرداری مقررات و ضوابطی بگذارید... [اما] اگر هم خدای ناکرده خواسته‌اید به این بهانه مبدع جسور حرکتی جهت تفکیک جنسیتی در ادارات دولتی یا خانه‌نشین کردن زنان باشید، باید بدانید که این کار نه به مصلحت مردم است، نه به مصلحت نظام و قطعا راه به جایی نخواهد برد.»

تفکیک جنسیتی، کاری بیهوده

ایرج عبدی، نماینده و سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس به ایرنا گفته است: طرح تفکیک جنسیتی که اخیرا توسط یکی از نهادهای کشور به اجرا گذاشته است، در ادارات موفقیت آمیز نیست.

وی با بیان اینکه "اجرای این گونه طرح‌ها در واقع کاری بیهوده است"، اظهار داشت: به طور یقین در راستای اجرای این طرح‌ها افرادی که اجرا کننده آنها هستند، مقصود و مرادشان نیز برآورده نمی‌شود.

حل مشکل لطیفه‌گویی در محیط کار!

یک جامعه‌شناس اما از ایده و طرح محمدباقر قالیباف در خصوص تفکیک جنسیتی در ادارات دفاع می‌کند.

این جامعه‌شناس که خبرگزاری "ایرنا" او را "مجید ابهری" معرفی کرده می‌گوید: «براساس پژوهش‌های میدانی معلوم می شود که وقتی دو خانم با چهار آقا در یک اتاق مشغول به کار هستند، هم بانوان ناراحت هستند و هم آقایان. چرا که ممکن است در طول ساعات کار همکاران قصد گفتن لطیفه یا درد دل داشته باشند که با حضور جنس مخالف این کار غیرممکن است.»

مجید ابهری می‌افزاید: «از طرف دیگر بانوان شاغل باید بخشی از حواس خود را به رعایت حجاب ،طرز نشستن و رفت و آمد صرف کنند که همین موجب افت کارآیی آنها است.»

غلامعباس توسلی، جامعه‌شناس و از سیاسیون طیف "ملی‌مذهبی" نیز در یادداشتی در روزنامه "آرمان" نوشت: «اسلام هیچ گاه منعی برای معاشرت زنان و مردان در محل کار فراهم نمی‌کند و البته ناهنجاری‌هایی که امروز می‌بینیم بیش از هر چیز متعلق به چالش‌های جامعه‌شناسی و روانشناسی است و این مسائل با تفکیک جنسیتی در محل کار و تحصیل حل نمی‌شود.»

این جامعه‌شناس می‌گوید: «متاسفانه این ایده چند سالی است از سوی برخی از فعالین سیاسی تبلیغ می‌شود و هیچ پایگاه جامعه‌شناسی و علمی ندارد، ما نمی‌توانیم بهانه‌های سیاسی را به جای دغدغه دینی به جامعه انتقال دهیم. اگر تفکیک در برخی از ادارات باب شود باید منتظر ناهنجاری‌های بیشتری در جامعه باشیم که شایسته ملت بافرهنگ و مسلمان ما نیست.»

به اعتقاد غلامعباس توسلی: «کسانی که از نگرانی مومنین بهره‌گیری سیاسی و جناحی می‌کنند؛ اینگونه تحرکات و اظهارات بیش از آنکه محبوبیت و جایگاه علمی آنان را نزد اهل فن و دانشگاهیان بالا ببرد موجب حضیض این جایگاه می‌شود.»