معمر قذافی پیش از ظهر امروز خود را در جمع هوادارانی نشان داد که در یک سالن بزرگ جمع شده بودند. در این همایش که از تلویزیون دولتی پخش شد، زنی در میان جمعیت از قذافی به عنوان «شمشیری که نباید خم شود» یاد کرد و برخی نیز فریاد کشیدند:«خدا، قذافی و فقط لیبی».

قذافی: قدرت دست مردم است

قذافی "ضدانقلابیون" و رسانه‌های غربی را به باد ناسزا گرفت. وی خود را یک سمبل دانست و ادعا کرد که در سال ۱۹۷۷ قدرت را به مردم سپرده است. ۱۹۷۷ سالی است که صنعت نفت لیبی ملی اعلام شد. قذافی گفت:«من قدرت را در دست ندارم و در برابر هرکس که چنین ادعائی داشته باشد می‌ایستم.»

محل حضور قذافی و هوادارانش فاش نشده است. ناظران معتقدند که سالن محل همایش در ترابلس قرار دارد. آفتابی شدن قذافی، با تشکیل نشست سران اتحادیه عرب در قاهره همزمان بود. در این نشست، رهبران ۲۲ کشور عرب، قرار است تا امشب بیانیه‌ای در مخالفت با دخالت نظامی خارجی در لیبی صادر کنند.

مخالفت با دخالت نظامی

هوشیار زیباری وزیرخارجه عراق، در آغاز این نشست گفت که وقایع لیبی مسئله جهان عرب است و باید از سوی خود اعراب حل شود. وی از قذافی و دولت وی خواست که برای جلوگیری از خونریزی بیشتر و تحقق خواست‌های مردم اقدام کند. سران عرب قرار است درباره تعیین حریم هوائی ممنوعه در لیبی هم رایزنی کنند. ناتو نیز سرگرم تهیه نقشه‌هائی در همین زمینه است.

همزمان، بی‌بی‌سی گزارش داد که رجب طیب اردوغان نخست‌وزیر ترکیه نیز مخالفت خود را با دخالت ناتو در لیبی و همچنین تحریم این‌کشور اعلام کرده و گفته است که تحریم‌ها به مردم لیبی فشار می‌آورد. وی در تماسی با سیف الاسلام پسر قذافی گفته است که هیچکس حق ندارد از خارج سرنوشت لیبی را تعیین کند.

در این میان رابرت گیتس وزیر دفاع آمریکا اعلام کرد هدف اعزام دوکشتی جنگی و صدها تفنگدار دریائی آمریکائی به سواحل لیبی، کمک به خارج کردن افراد در خطر است. این کشتی‌ها ضمنا می‌توانند در صورت لزوم کمک‌های انسانی را نیز به لیبی برسانند. به گزارش منابع مصری، دو کشتی آمریکائی بامداد امروز از کانال سوئز عبور کردند.

بریقه در دست قذافی یا مخالفان؟

بامداد امروز گزارش رسید که نیروهای طرفدار قذافی فرودگاه شهر بندری کوچک بریقه را از مخالفان پس گرفته‌اند، اما ساعتی بعد شبکه تلویزیونی الجزایر اعلام کرد که مخالفان توانسته‌اند بار دیگر کنترل این شهر را به دست بگیرند.

یک فرمانده پلیس در بنغازی نیز، خبر تصرف فرودگاه بریقه به وسیله نیروهای قذافی را تکذیب کرد. بریقه بندر کوچکی است در نزدیکی بنغازی. شبکه تلویزیونی العربیه اعلام کرد که در درگیری‌های این شهر تاکنون ۱۴ نفر کشته شده‌اند.

آنچه بیش از همه جامعه جهانی را نگران کرده وضعیت بد صدها هزار آواره است. کمیسریای امور پناهندگان سازمان ملل متحد از کشورهای غربی درخواست کمک فوری کرده است.

به گفته مسئولان این نهاد، برای خارج کردن آوارگان به صدها هواپیما نیاز است. دولت تونس اعلام کرده که ظرف هفته گذشته دست کم ۸۰ هزار نفر از لیبی به تونس گریخته‌اند.

عربستان آبستن حوادث

ناآرامی‌ها در چند کشور عربی دیگر نیز ادامه دارد. امروز در میان منتقدان دولت عربستان سعودی به شدت شایع شد که یکی از اداره‌کنندگان صفحه فیس‌بوکی که مردم را به تظاهرات علیه حکومت دعوت کرده، به دست نیروهای امنیتی ریاض ترور شده است. اما منابع رسمی این خبر را تایید نکردند.

منتقدان دولت در فیس بوک از مردم عربستان سعودی خواسته‌اند که در روزهای ۱۱ و ۲۰ مارس برای اعتراض به فساد مالی حکومت و مشارکت همگان در تصمیم‌های سیاسی به خیابان‌ها بریزند.

دیروز یک روزنامه مصری نوشت که عربستان سعودی برای سرکوب معترضان بحرین، تعدادی تانک به این شیخ‌نشین فرستاده است. اما این گزارش از سوی یک مقام دولتی تکذیب شد.

حمله رئیس‌جمهور یمن به اوباما

روز اول مارس همچنین شهرهای متعدد یمن محل تظاهرات ده‌ها هزار نفری بود که خواستار کناره‌گیری علی‌عبدالله صالح هستند. به گزارش رویترز، از آغاز ناآرامی‌های یمن تاکنون دست کم ۲۴ نفر کشته شده‌اند. مخالفان، پیشنهاد رئیس‌جمهور را برای تشکیل یک دولت وحدت ملی رد کردند. پس از آن صالح استانداران پنج ایالتی را که اعتراض‌در آن‌ها اوج گرفته است، برکنار کرد.

علی‌عبدالله صالح که در نبرد با القاعده یکی از متحدان مهم آمریکا محسوب می‌شود، دیروز باراک اوباما را متهم کرد که از ناآرامی‌های جهان عرب برای تبدیل شدن به پلیس جهان بهره‌برداری می‌کند. وی گفت:«اوباما، هر روز به روسای دولت‌ها توصیه تازه‌ای می‌کند.» رئیس‌جمهور یمن خطاب به اوباما افزود:«شما رئیس‌جمهور آمریکا هستید یا رئیس‌جمهور همه جهان؟».

جواد طالعی

تحریریه: فرید وحیدی