مخفیگاه سابق بن لادن در افغانستان از تصرف داعش در آمد
۱۳۹۶ خرداد ۲۹, دوشنبه
ارتش افغانستان به پیروزی دیگری در برابر جهادگرایان دست یافت. نیروهای "دولت اسلامی" پس از نبردی دو روزه از بلندیهای "توره بوره" عقب رانده شدند. این منطقه استراتژیک زمانی مخفیگاه اسامه بن لادن، رهبر پیشین القاعده بود.
تبلیغات
ارتش افغاستان توانسته است نیروهای گروه تروریستی "دولت اسلامی" (داعش سابق) را پس از نبردی دو روزه از منطقه کوهستانی "توره بوره" عقب براند. از آنجا که این منطقه استراتژیک زمانی مخفیگاه اسامه بن لادن، رهبر پیشین شبکه تروریستی القاعده بوده، پیروزی ارتش افغانستان ارزشی نمادین نیز دارد.
گزارشهای رسمی، آزادسازی این بلندیها و غار "توره بوره" در ایالت ننگرهار را تأیید کردهاند. طبق بیانیه فرمانداری ننگرهار، تمامی تونلها و غارهای توره بوره "به تمامی" از وجود اعضای داعش پاکسازی شدهاند.
دولت وزیری، سخنگوی وزارت دفاع افغانستان، روز دوشنبه (۱۹ ژوئیه/ ۲۹ خرداد) در کابل گفت، نیروهای نظامی این کشور پس از پاکسازی این منطقه کوهستانی از وجود داعش، اینک در حال پیگرد تروریستهایی هستند که یا فرار کردهاند و یا در مکانهایی در اطراف این منطقه پنهان شدهاند.
وزیری افزود، نیروهای امنیتی افغانستان در حال حاضر بر درهها و قریههای این منطقه تسلط کامل دارند. به گفته این مقام وزارت دفاع افغانستان، عملیات بازپسگیری غار "توره بوره" با همکاری مردم محل انجام شده و برای غیرنظامیان تلفات انسانی در پی نداشته است.
جهادگرایان "دولت اسلامی" پنج روز پیش توانسته بودند اسلامگرایان افراطی طالبان را از "توره بوره" عقب برانند و آنجا را به تصرف خود در آوردند. طالبان از رقبا و دشمنان اصلی داعش در افغانستان هستند.
خطر گسترش داعش در افغانستان
تصرف این مکان نمادین توسط "دولت اسلامی" بحثهای زیادی را در پارلمان افغانستان برانگیخت و با هشدارهای گستردهای در خصوص خطر گسترش نفوذ داعش در سراسر این کشور مواجه شد.
"توره بوره" به خاطر مخفی شدن اسامه بن لادن، رهبر پیشین القاعده، در آنجا پس از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، به مکانی اسطورهای تبدیل شده بود.
گروه تروریستی "دولت اسلامی" فعالیت خود را تازه از آغاز سال ۲۰۱۵ در افغانستان آغاز کرده و هیچگاه از شمار زیادی جنگجو برخوردار نبوده است.
ایالت ننگرهار، واقع در مرز شرقی افغانستان با پاکستان، تنها محل عمدهی استقرار و فعالیت اعضای داعش است. جهادگرایان این گروه اخیرا از طریق حملات هوایی آمریکا و حملات زمینی ارتش افغانستان زیر فشار قرار گرفته بودند.
در ماه آوریل سال جاری (۲۰۱۷) آمریکا برای نخستین بار بزرگترین بمب غیرهستهای خود را در ایالت ننگرهار پرتاب کرد که طبق گزارش دولت افغانستان، در جریان آن دستکم ۹۵ جهادگرای داعش کشته شدند.
با وجود این، شکست "دولت اسلامی" در افغانستان دشوار به نظر میرسد. این گروه تروریستی عامل شمار زیادی از حملات خونین بهویژه در کابل، پایتخت افغانستان است.
چهار روز پیش دو فرد وابسته به شبکه داعش در جریان عملیاتی انتحاری، در یکی از مساجد شیعیان در کابل دستکم ۴ نفر را به کام مرگ کشاندند.
جنگ قدرت بی پایان در افغانستان
۱۶ سال پس از شروع عملیات نظامی آمریکا در افغانستان، این کشور جنگزده کماکان در چنگال خشونت اسلامگرایان گرفتار است. حمله تروریستی روز ۳۱ مه به منطقه دیپلماتها در کابل، جلوهای است از قدرت نظامی این نیروها در افغانستان.
عکس: picture alliance/Photoshot
حمله تروریستی به "امنترین" نقطه افغانستان
در جریان انفجار روز ۳۱ ماه مه کابل، دستکم ۹۰ نفر کشته و بیش از ۴۰۰ نفر مجروح شدند. این حمله تروریستی قلب سیستم امنیتی را هدف قرار داده بود. "منطقه سبز" محلی است که نمایندگی سیاسی کشورهای مختلف و از آن جمله سفارت آلمان و همچنین بسیاری از وزارتخانههای افغانستان در آن واقع است. محلهای که بیش از سایر نقاط کابل محافظت میشود. بهرغم این کنترل، تروریستها موفق به انجام این حمله مرگبار شدند.
عکس: REUTERS/O. Sobhani
حکایت بی پایان حملات تروریستی
این نخستین باری نیست که کابل هدف حملات تروریستی واقع میشود. در اوایل ماه مه، در اثر یک حمله تروریستی ۸ سرباز خارجی مستقر در این کشور جان باختند. حملهای که مسئولیت آن را داعش برعهده گرفت. در ماه مارس نیز در جریان حمله به بیمارستان نظامی کابل، ۳۸ نفر کشته و ۷۰ نفر از بیماران و کادر پزشکی بیمارستان مجروح شده بودند.
عکس: picture-alliance/AP Photo/M. Hossaini
طالبان و آغاز "عملیات منصور"
طالبان همه ساله در فصل بهار بر دامنه حملات خود میافزایند. در ماه آوریل سال جاری نیز طالبان شروع "حملات بهاری" خود را اعلام کردند. طالبان اعلام کردهاند که این حملات اساسا متوجه نیروهای نظامی و انتظامی افغانستان و همچنین سربازان خارجی مستقر در این کشور است. "حملات بهاری" طالبان این بار با نام "عملیات منصور" اجرا میشوند.
عکس: Reuters
سیاست افغانستان دولت ترامپ
دولت ترامپ هنوز سیاست خود را در قبال افغانستان روشن نکرده است. میشائیل کوگلمن، کارشناس مسائل افغانستان بر این باور است که ترامپ سیاستی کمابیش مشابه سیاست اوباما درباره افغانستان دنبال خواهد کرد. کوگلمن معتقد است که سیاست دولت ترامپ نیز همچون دولت اوباما بر ایده برقراری صلح و آشتی بین طالبان و دولت افغانستان استوار خواهد بود.
عکس: picture-alliance/AP Photo/J. Ernst
مذاکرات صلح افغانستان
اما طالبان تمایلی برای شرکت در گفتوگوهای صلح از خود نشان نمیدهند. کارشناسان مسائل افغانستان بر این باورند که چون طالبان در شرایط کنونی در برابر نیروهای دولتی این کشور از موقعیت برتری برخوردارند، تن به مشارکت در هیچ مذاکرهای نخواهند داد. موقعیت طالبان از سال ۲۰۰۱ تا به امروز، هیچگاه چون امروز قوی نبوده است. نیروهای این گروه اسلامگرا بر بخشهای زیادی از کشور تسلط دارند.
عکس: Getty Images/AFP/N. Shirzad
حمایت پاکستان
رئیس جمهور افغانستان سال گذشته آشکارا اعلام کرد که برای کشاندن طالبان پشت میز مذاکره روی حمایت و پشتیبانی پاکستان حساب نمیکند. کارشناسان بر این باورند که دولت پاکستان از نیروهای طالبان برای مقابله با نفوذ هند در افغانستان بهره میگیرد. سخنگوی پیشین طالبان پاکستان، احسانالله احسان اخیرا توسط پلیس پاکستان دستگیر شد و تنها پس از آنکه او هند را متهم به حمایت از طالبان نمود، مورد عفو قرار گرفت.
عکس: Getty Images/AFP/H. Muslim
نقش جنگسالاران
صرفنظر از جایگاه طالبان در افغانستان، جنگسالاران نیز نقش مهمی در این کشور ایفا میکنند. در اوایل ماه مه، گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی پس از ۲۰ سال زندگی در مهاجرت به کابل بازگشت و نقش مهمی در سیاست افغانستان برعهده گرفت. سپتامبر ۲۰۱۶ دولت افغانستان با حکمتیار به توافق رسید. هدف دولت از این اقدام ترغیب گروههای مسلمان برای نزدیکی و همکاری با دولت مرکزی بود. اقدامی که نتیجه چندانی در پی نداشت.
عکس: Reuters/O.Sobhani
منافع روسیه در افغانستان
روسیه بر حضور و نقش خود در افغانستان افزوده است. روسیه سالها نقشی در درگیریهای افغانستان نداشت. اما حال اوضاع ژئوپولیتیکی منطقه تغییر کرده است. در چنین شرایطی روسیه نیز تصمیم گرفته است که نقش فعالتری در ارتباط با افغانستان در پیش بگیرد. روسیه ظرف ماههای گذشته با مشارکت کشورهایی همچون چین، ایران و پاکستان اقدام به برگزاری چندین کنفرانس نموده است.
عکس: picture-alliance/A. Druzhinin/RIA Novosti
دولت ناکارآمد
در شرایطی که جنگ قدرت با شدت و حدت تمام در جریان است، از محبوبیت دولت اشرف غنی روزبهروز کاسته میشود. فساد مالی در دولت و همچنین مشارکت در جنگ طولانی آمریکا علیه تروریسم در افغانستان تاثیری منفی بر رویکرد مردم نسبت به دولت این کشور داشته است.