مدل دیجیتال سهبعدی آشویتس به کمک دادگاه نازیها میآید
۱۳۹۵ مهر ۱۱, یکشنبه
فنآوری واقعیت مجازی رویدادهای تکاندهنده از جنایتهای نازیها در اردوگاههای لهستان را برای قاضیهای دادگستری به تصویر میکشد. دادههای این واقعیت مجازی برای قضات تحقیق شوکآور بوده است.
تبلیغات
از طریق یک هِدسِت (گوشی و عینک) میتوان به دیدن جزئیات دهشتناک رویداده در اردوگاه نازیها در آشویتس نشست؛ تصاویری تکاندهنده از ساختمان ورودی، کلبههای چوبی محل سکونت زندانیان، اتاقهای گاز و کورههای آدمسوزی.
پلیس جنایی ایالت بایرن قصد دارد با ارائه این مدل دیجیتال سهبعدی از اردوگاه آشویتس به روند تحقیقات آخرین دادگاههای جنایت جنگی در جنگ جهانی دوم یاری رساند.
رویدادها را میتوان بدین گونه به کمک این فنآوری، در میان یک اردوگاه مجازی بازسازی کرد.
"از نظر حقوقی مسئله بر سر جرم عمد است"
ینس رومل، سرپرست مرکز روشنگری درباره جنایت ناسیونال سوسیالیستها (نازیها) در این باره میگوید: «پیش از این متهمها اغلب ادعا میکردند که آنها در آشویتس فقط خدمت میکردهاند، ولی نمیدانستند در آنجا چه اتفاقهایی میافتد.»
رومل میافزاید: «از نظر حقوقی، مسئله بر سر جرم عمد است: آیا فرد مظنون باید میدانسته که انسانهایی را به اتاقهای گاز میبرند و یا آنها را تیرباران میکنند؟ بدین منظور این مدل دیجیتال و مجازی، وسیلهای مدرن برای کمک به هیئت تحقیق قضایی است.»
این مدل واقعیت مجازی به وسیله رالف برهکر، کارشناسان پلیس جنایی ایالت بایرن در امور تصویرپردازی دیجیتال تهیه شده است. با کمک این مدل، اردوگاه آدمکشی در لهستان اشغالشدهی دوره جنگ دوم جهانی، که قتلگاه یک میلیون و ۱۰۰ هزار انسانبوده، به شکل شگفتانگیزی زنده به نمایش درمیآید.
این کارشناس ۴۳ ساله میگوید: «تا جایی که اطلاع دارم، از اردوگاه آشویتس – بیرکنائو مدل دقیقتری وجود ندارد.» او میافزاید: «ما از مدرنترین عینکهای واقعیت مجازی که در بازار وجود داشته، استفاده کردیم. هر گوشهی صحنه را که بزرگنمایی کنید، میتوانید کوچکترین جزئیات را بازشناسید.»
واقعیتهای دهشتناک
این مدل دیجیتال در دادستانها، قاضیها و شاکیان حس و برداشتی دهشتناک از اردوگاه برمیانگیزد، به ویژه آنگاه که حرکت دستههای بزرگ زندانیان را در برابر خود میبینند. حتا درختان را میتوان دید که زمانی در آنجا افراشته بودند تا بتوان دریافت آیا دید را محدود میساختهاند یا خیر.
برهکر میگوید: «یک چنین مدل سهبعدی طبیعی است که نگاه کلی بهتری ارائه میدهد تا یک نقشهی دوبعدی؛ و بهتر میتواند بازسازی کند که مثلا یک زندانبان چه چیزی را میتوانسته و چه چیزی را نمیتوانسته ببیند.»
در جریان این رسیدگی دادستانی شهر وایدن از یک مدل پیشین سهبعدی بهره گرفته بود. اما متهم ۸۹ ساله که تابعیت آمریکا را داشت، در ژوئن ۲۰۱۴ فقط چند ساعت پیش از آنکه دادگاهی در آمریکا اجازه استرداد او را صادر کند، فوت میکند.
در این سال مدل دیجیتال دیگری به کار گرفته شد، هنگامی که زندانبان اساس، راینهولد هانینگ، به اتهام کمک به قتل ۱۷۰هزار انسان به پنج سال زندان محکوم شد.
تیم ینس رومل، سرپرست مرکز روشنگری درباره جنایت ناسیونال سوسیالیستها (نازیها)، هنوز علیه دهها فرد مظنون دیگر که در قید حیات هستند، در حال تحقیق است. او معتقد است که این افراد به احتمال در برابر دادگاه قرار خواهند گرفت.
استفاده از نقشهها و عکسهای اردوگاه
برهکر، طراح این مدل سهبعدی جدید، برای بازسازی صحنهها از نقشههای اداره نقشهبرداری ورشو و بیش از یکهزار عکس استفاده کرده و دادههای دیگر را از دو سفری که در سال ۲۰۱۳ به آشویتس داشته تهیه کرده است.
او توانسته با اسکنر لیزری و دادههای بایگانی آشویتس ساختمانها را بازسازی کند: «ما توانستیم هر ساختمان را به کمک نقشههای کاملا دقیق بازسازی کنیم.»
روایتهای شوکآور
برهکر که یک مأمور پلیس تحقیق باتجربه است، خود از روایتهای مسئول لهستانی آرشیو آشویتس شوکه شده است: ازجمله اینکه، از آنجا که دودکش کورههای آدمسوزی به دلیل استفاده شدید از کورهها ترک برداشته بودند، جسدها را مجبور بودهاند خارج از محل کورهها در فضای باز بسوزانند.
برهکر میگوید: «مأموران اساس واقعا شیاری تعبیه کرده بودند که چربی جسدهای سوخته شده در آنها به راه میافتاده تا از این چربیها برای سوزاندن دیگر جسدها استفاده کنند.»
او میگوید، نفس انسان از شنیدن این روایتها بند میآید.
روایتهای سینمایی از هولوکاست و اردوگاههای مرگ
پرداختن به موضوع هولوکاست در قالب فیلم و آثار سینمایی کار دشواری است و این خطر وجود دارد که حاصل کار ابعاد این فاجعه را آنطور که باید و شاید روایت نکند. مروری بر روایتهای سینمایی از هولوکاست و اردوگاههای مرگ.
عکس: Imago/Zuma Press
برنده بحثبرانگیز اسکار
"پسر شائول" به کارگردانی لاسلو نمش که جوایز متعددی از جمله جایزه اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسیزبان را کسب کرده، تازهترین اثر سینمایی درباره هولوکاست است. با اکران این فیلم مجاری بار دیگر بحث درگرفته که چگونه باید به موضوع هولوکوست پرداخت و جنایتهایی که در اردوگاه مرگ یهودیان روی داده، به تصویر کشید. فیلم دو روز از زندگی شائول، زندانی مجارستانی در اردوگاه آشویتس را روایت میکند.
عکس: Imago/Zuma Press
"فهرست شیندلر"
فیلم "فهرست شیندلر"، ساخته استیون اسپیلبرگ که در سال ۱۹۹۳ اکران شد، از جمله فیلمهای موفق و پرفروشی است که درباره هولوکاست ساخته شده. این فیلم که جوایز زیادی از جمله جایزه اسکار بهترین فیلم و کارگردانی را به دست آورده، توانست نسل جوان را با سرنوشت یهودیان در دوران نازیها و فاجعه هولوکاست آشنا کند. فهرست شینلدر بر پایه زندگی واقعی اسکار شیندلر، صنعتگر آلمانی است که جان صدها یهودی را نجات داد.
عکس: picture alliance/United Archives
"شوآ"
هشت سال پیش از اکران فیلم "فهرست شیندلر" مستندی به نام "شوآ" به نمایش درآمد. کارگردانی این مستند ۲ قسمتی را کلود لنزمان (تصویر) برعهده داشت. او در این مستند میکوشد که فاجعه هولوکاست را از زبان خود قربانیان روایت کند و بیننده را با محلهای این جنایت آشنا سازد. فیلم "شوآ" نیز جوایز زیادی از جمله در جشنواره فیلم برلین دریافت کرد.
عکس: picture-alliance/dpa/S.Hoppe
"شب و مه"
آلن رنه، فیلمساز فرانسوی یکی از نخستین کارگردانی است که تماشاگران سینما را با پدیده فاجعهآمیز هولوکاست و اردوگاههای مرگ یهودیان آشنا کرد. فیلم "شب و مه" به کارگردانی او ده سال پس از سقوط رژیم نازی ساخته شد. این مستند ۳۲ دقیقهای، زمینهای متروک اردوگاههایی چون آشویتس را به تصویر میکشد و در حین آن، زندگی زندانیان و اسیران داخل اردوگاه را توصیف میکند.
عکس: absolut Medien GmbH
"شر رادیکال"
برخی از علاقمندان سینما فیلمهای مستند را تنها قالب مناسب و مشروع برای پرداختن به موضوع هولوکاست میدانند. اشتفان روزیتسکی، کارگردان اتریشی در سال ۲۰۱۳ مستندی تحت عنوان "شر رادیکال" ساخت. او در این مستند ۹۶ دقیقهای این پرسش را مطرح میکند که "شر رادیکال" در دوران ناسیونال سوسیالیسم چگونه در ذهن انسانها شکل گرفته و چگونه باید در قالب فیلم و آثار سینمایی به این پدیده پرداخت.
عکس: W-film/Benedict Neuenfels
"برهنه در میان گرگها"
فیلم "برهنه در میان گرگها" که بر اساس رمانی به همین نام، نوشته برونو آپیتس ساخته شده، یکی از نخستین آثار سینمایی در آلمان شرقی سابق است که به موضوع هولوکاست و جنبش مقاومت ضدفاشیستی میپردازد. "برهنه در میان گرگها" در سال ۱۹۶۳ به نمایش درآمد و کارگردانی آن را فرانک بایر برعهده داشت. پرداختن به مقاومتهای ضدفاشیستی در آن زمان همخوان و هممسیر با ایدئولوژی آلمان شرقی بود.
عکس: Bundesarchiv/Bild 183-A0816-0001-001
روایتی از یک زندگی آلمانی
در آلمان غربی نیز در دهههای گذشته فیلمهایی درباره هولوکاست ساخته شد. فیلم "روایتی از یک زندگی آلمانی" (محصول ۱۹۷۷) به زندگی رودولف هُس (Rudolf Höß) میپردازد که افسر اساس بود فرمانده اردوگاه کار و مرگ آشویتس. کارگردانی این فیلم قوی را تئودور کوتولا برعهده داشت.
عکس: picture-alliance/KPA
"دربان شبانه"
لیلیانا کاوانی، کارگردان ایتالیایی در سال ۱۹۷۴ با فیلم "دربان شبانه" دوستداران سینما را شوکه کرد. او در این فیلم رابطه آزارگری – آزارخواهی جنسی میان یک بازمانده اردوگاه مرگ با یک افسر پیشین اساس نازی را به تصویر میکشد. ترکیب اردوگاه مرگ و سکس نه تنها سردرگمی و واکنش غریب تماشاگران را به دنبال داشت، بلکه با مخالف نهادهای دولتی روبرو شد و اکران آن مدتی ممنوع بود.
عکس: picture-alliance/Mary Evans Picture Library/AVCO Embassy/Ronald Grant Arch
"یعقوب کذاب"
فرانک بایر حدود یک دهه پس از ساختن فیلم "برهنه در میان گرگها" بار دیگر سراغ موضوع هولکاست رفت و فیلم "یعقوب کذاب" را بر اساس رمان یورک بکر ساخت. این فیلم با استقبال درخور توجه تماشاگران و منتقدان روبرو شد و افزون بر کسب جایزه خرس نقرهای برلیناله نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان بود.
عکس: ullstein bild - KPA
"هولوکاست"
بیشترین سروصدا در دهه هفتاد میلادی را نه آثار سینمایی که سریالی چهار قسمتی به نام "هولوکاست" به پا کرد. این مجموعه آمریکایی در سال ۱۹۷۸ ساخته و در تلویزیون آلمان نیز پخش شد. "هولوکاست" بحثهای گوناگونی را در آلمان درباره جنایتهای نازیها به دنبال داشت، به ویژه آنکه بسیاری از صحنههای آن رویدادهای اردوگاههای کار و مرگ یهودیان در دوران نازیها را روایت میکند.
عکس: Bertz + Fischer Verlag
"انتخاب سوفی"
مریل استریپ، ستاره هالیوود که در مجموعه تلویزیونی "هولوکاست" بازیگری کرده بود، در سال ۱۹۸۲ بار دیگر در اثری در این باره حضور یافت. استریپ در فیلم "انتخاب سوفی" نقش زنی جوان و زیبا را بازی میکند که از اردوگاه نازیها جان سالم بدر برده ولی دو فرزندش را از دست داده است. این ستاره هالیوود به خاطر درخشش در این فیلم جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن را به دست آورد.
عکس: picture-alliance/United Archives/IFTN
"اروپا اروپا"
"اروپا اروپا" که آنییژکا هولند، فیلمساز لهستانی آن را کارگردانی کرده، فیلمی در ژانر درام جنگی است. در این فیلم صحنههایی از وضعیت و سرنوشت یهودیان در اردگاههای کار اجباری و مرگ در دوران نازی دیده نمیشود. در حالیکه این فیلم در کشورهای انگلیسیزبان با استقبال روبرو شد، منتقدان فیلم در آلمان بر این باور بودند که "اروپا اروپا" با رویکردی بیش از اندازه سرگرمکننده با موضوع هولوکاست برخورد میکند.
عکس: picture-alliance/kpa
"زندگی زیبا است"
فیلم "زندگی زیبا است"، ساخته روبرتو بنینی از معدود تلاشهای فیلمسازان برای پرداختن به موضوع هولوکاست در قالب طنز و کمدی بوده است. این فیلم که جوایز پریشماری از جمله جایزه اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسیزبان را به دست آورد، بیست و ششمین فیلم برتر تاریخ سینما در فهرست معتبر سایت IMDb شناخته شده است.
عکس: picture-alliance/dpa
"پیانیست"
فیلم "پیانیست" (محصول ۲۰۰۲)به کارگردانی رومن پولانسکی بر اساس داستان واقعی زندگی پیانیست یهودی، ولادیسلاو اشپیلمان در دوران جنگ جهانی دوم در لهستان و اشغال این کشور توسط رژیم نازی، ساخته شده است. این فیلم جایزه نخل طلایی جشنواره کن و همچنین سه جایزه اسکار به دست آورد، از جمله جایزه اسکار بهترین کارگردانی و بهترین بازیگر نقش اول مرد برای آدرین برودی (تصویر).
عکس: imago stock&people
"بیسرنوشت"
فیلم "بیسرنوشت" (محصول ۲۰۰۵)، نمونهای ناموفق و منفی از پرداختن به رویدادهای اردوگاههای مرگ است. این فیلم مجاری زندگی نوجوان ۱۴ سالهای در مجارستان جنگ جهانی دوم را روایت میکند که پس از اینکه به یک اردوگاه کار اجباری فرستاده میشود، دچار تحول میشود. به اعتقاد منتقدان تصاویر گاه رومانتیک این فیلم تماشاگر را گیج و سردرگم میکند.