سامانه‌های دفاع موشکی آمریکا و گسترش ناتو به شرق، همچنان از علت‌های ناخشنودی مسکو در عرصه‌ی بین‌المللی هستند. گسترش سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به کشورهای شرق اروپا، نخستین مورد در فهرست "بزرگترین تهدیدهای نظامی خارجی" در دکترین نظامی جدید روسیه است که دیمیتری مدودیف، رئیس جمهور این کشور، روز جمعه (۵ فوریه / ۱۶بهمن) آن را امضا کرد.

امکان کاربرد سلاح‌های هسته‌ای

چندی پیش گرجستان و اوکراین، جمهوری‌های شوروی سابق، خواهان پیوستن به پیمان ناتو بودند. در سند راهبرد نظامی جدید روسیه که تا سال ۲۰۲۰ اعتبار دارد، این انتقاد به چشم می‌خورد که زیرساخت‌های نظامی ناتو، مدام به مرزهای روسیه نزدیک‌تر می‌شوند.

براساس دکترین جدید، روسیه حق کاربرد سلاح‌های هسته‌ای را در صورت حمله‌ی اتمی یا تهاجمی در این حد به روسیه، برای خود محفوظ می‌داند. این دکترین، حمله‌های پیشگیرانه را که بر پایه‌ی گزارش‌های دولت روسیه می‌توانند خاصیت بازدارنده در برابر تهدیدهای احتمالی علیه این کشور داشته باشند، پیش‌بینی نکرده است.

بحثی جدید درباره‌ی دفاع موشکی

دکترین دفاعی جدید روسیه "سامانه‌ی استراتژیک دفاع موشکی" آمریکا را تهدیدی دیگر برای امنیت خود نامیده است. بر همین اساس این سپر موشکی به توازن قدرت در جهان آسیب خواهد زد. این در حالی است که پس از اعتراض‌های چندی پیش روسیه، باراک اوباما، رئيس جمهور آمریکا، استقرار این سامانه‌ی دفاع موشکی را در شرق اروپا متوقف کرد.

اما اکنون دولت ایالات متحده قصد دارد ساخت سامانه‌ی دفاع موشکی متحرکی را در شرق اروپا آغاز کند. در همین راستا قرار است یک سپر موشکی از نوع SM-3 در رومانی نصب شود.

وزیر امور خارجه‌ی روسیه، سرگئی لاوروف، روز جمعه (۵ فوریه / ۱۶بهمن) در دیداری با همتای آلمانی خود در برلین گفت که دولت ایالات متحده آمریکا باید در گفت‌وگوهای مشترک درباره‌ی خلع سلاح اتمی "توضیح مفصلی" درباره‌ی سپر دفاع موشکی متحرک ارائه کند. لاوروف همچنین تهدید کرد که در غیر این صورت روسیه ناوگان دریایی خود را در دریای سیاه افزایش خواهد داد. مقام‌های نظامی بلندپایه در مسکو نیز موضع‌گیری‌های مشابهی داشته‌اند.

پیشرفت در گفت‌وگوهای خلع سلاح اتمی

روسیه و ایالات متحده آمریکا در حال حاضر مشغول مذاکره بر سر یک پیمان جدید خلع سلاح هستند. این پیمان جایگزین "موافقت‌نامه‌ی شماره‌ی یک" این دو کشور در زمینه‌ی خلع سلاح خواهد شد که مدت آن در انتهای سال ۲۰۰۹ به پایان رسید. لاوروف روز گذشته در برلین از یک "گفتگوی سازنده" در مسائل خلع سلاح سخن گفت.

روزنامه‌ی آمریکایی "وال استریت ژورنال" روز سه شنبه (۱ فوریه / ۱۲ بهمن) با استناد به گفته‌ی مقام‌‌‌‌های دولتی ناشناس و بازرسان تسلیحاتی گزارش داد که گفت‌وگوهای دو طرف در این باره تقریباَ پایان یافته‌اند.
بدین ترتیب توافق‌نامه‌ی جدید پیش‌بینی می‌کند که شمار کلاهک‌های هسته‌ای آمریکا و روسیه از ۱۶۷۵ به ۱۵۰۰ عدد کاهش یابد و تعداد موشک‌های حمل‌کننده‌‌ی این دو ابرقدرت نظامی نیز نزدیک به ۷۰۰ تا ۸۰۰ فروند باشد.

به گزارش خبرگزاری‌ها این توافق‌نامه‌ی جدید، دو تا سه ماه دیگر برای آمریکا و روسیه آماده‌ی امضا خواهد بود.

FS/KG