مدیر کل آژانس اتمی: برجام به پوسته‌ای خالی تبدیل شده است
۱۴۰۲ فروردین ۳, پنجشنبه
گروسی می‌گوید ایران گام‌هایی در راستای تعهدات خود برداشته اما "این یک فرض است". از نظر او برجام به "پوسته‌ای خالی" تبدیل شده است. رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا گفت برای زمان ساخت بمب اتمی ایران،گزینه‌هایی در نظر گرفته‌ایم.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمیعکس: Evelyn Hockstein/REUTERS
تبلیغات
رافائل گروسی روز چهارشنبه ۲۲ مارس (دوم فروردین) با حضور در اندیشکده "شورای روابط خارجی" آمریکا در یک سخنرانی با احتیاط تمام گفت که پس از سفر به ایران و توافق حاصل شده، به نظر می‌رسد پیشرفت‌هایی در راستای توافق با ایران در موضوع پروتکل حاصل شده است. او اما افزود: «باید منتظر ماند و دید که آیا این فرض و گمانه‌ای درست است یا نه.»
وی با اشاره به خروج یکجانبه آمریکا از برجام و اقدامات ایران در راستای عدول از تعهدات خود، گفت که توافق ۲۰۱۵ (برجام) اکنون به "پوسته‌ای خالی" تبدیل شده است.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین تصریح کرد که ناظران آژانس برای نظارت بر برنامه هسته‌ای این کشور در ایران حضور دارند تا نتیجه توافق‌های مذاکرات وین با راستی‌آزمایی‌های آنها به طور مضاعف قابل بررسی باشد.
گروسی با اشاره به کشف سه محل اعلام نشده ایران که آثار اورانیوم در آنها کشف شده است و فناوری‌های نوین برای اطلاع از چنین فعالیت‌ها و مکان‌هایی هرگونه تلاش برای مخفی‌کاری در این عرصه‌ها را بسیار دشوار توصیف کرد.
او غنی‌سازی ۸۴ درصدی در ایران را منتفی نشمرد، ولی گفت که در چنین صورتی هم گزینه‌ای جز پیشرفت در رصد برنامه هسته‌ای ایران و محدود نگه داشتن دامنه فعالیت آن وجود ندارد.
وی گفت بر این اساس، آژانس فعالانه در رایزنی با همه طرف‌های درگیر در برجام مشارکت دارد تا به از سرگیری مذاکرات وین در چارچوب توافقی جدید کمک کند.
در خلال ماه،های گذشته مناسبات ایران با آژانس چه به دلیل همکاری‌های ناکافی از سوی ایران در شفاف‌سازی ابهامات در باره سه مکان یادشده یا نوع فعالیت‌ها در فردو و احتمال غنی‌سازی ۸۴ درصدی در این تاسیسات دچار اختلال شده بود.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سازمان انرژی اتمی ایران دو هفته پیش و در پی سفر دو روزه رافائل گروسی، مدیرکل آژانس به تهران، درباره توافق‌هایی درباره حل و فصل مسائل پادمانی صحبت کردند. در چارچوب این توافق قرار شده است که ایران داوطلبانه به ناظران آژانس اجازه دهد تا فعالیت‌های نظارتی خود برای فرایندهای راستی‌آزمایی را افزایش دهند.
قرار است در جلسات فنی دوجانبه نحوه اجرای توافق مشخص شود.
ژنرال ارشد آمریکا: گزینه‌های متعدد برخورد با ایران آماده است
عالی‌ترین مقام نظامی آمریکا گفت، پنتاگون در صورت ساخت بمب هسته‌ای از سوی ایران، گزینه‌های متعددی آماده است.
ژنرال مارک ای. میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا روز پنجشنبه ۲۳ مارس (سوم فروردین) به کنگره گفته است،برای مقابله با وضعیتی که ایران شروع به ساخت تسلیحات هسته‌ای کند، پنتاگون گزینه‌های نظامی متعددی را برای رئیس‌جمهور بایدن آماده کرده است.
ژنرال مارک ای. میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکاعکس: AP
این عالی‌ترین مقام ارتش آمریکا بر وخامت اوضاع در رابطه با برنامه هسته‌ای ایران تأکید کرد و گفت از زمانی که فشار دیپلماتیک تا حد زیادی در پاییز گذشته کنار گذاشته شد، تهران با تلاش‌های هسته‌ای خود گام‌های قابل توجهی برداشته است و تحلیل‌گران می‌گویند که رژیم اکنون در صورت تمایل، تنها چند ماه تا تولید بمب هسته‌ای فاصله دارد.
ژنرال میلی به کمیسیون تحقیق امور دفاعی مجلس نمایندگان گفت: «ایران می‌تواند در کمتر از دو هفته مواد شکافت‌پذیر برای یک سلاح هسته‌ای تولید کند و تولید یک سلاح هسته‌ای واقعی تنها چند ماه دیگر طول می‌کشد».
ژنرال میلی افزود: «اما ایالات متحده به دلایل سیاسی کاملا مصمم است که ایران نتواند سلاح هسته‌ای عملیاتی داشته باشد.»
ژنرال میلی گفت: «ما، ارتش ایالات متحده، گزینه‌های متعددی را برای رهبری ملی خود طراحی کرده‌ایم تا در صورت تصمیم ایران برای ساخت سلاح هسته‌ای واقعی یا به محض این‌که چنین تصمیمی بگیرد، این گزینه‌ها را بررسی کند».
در واقع امر مقامات آمریکایی گفته‌اند که ایران اکنون می‌تواند اورانیوم غنی‌شده مورد نیاز برای یک بمب را در عرض ۱۲ روز تولید کند. برای تولید سلاح‌های هسته‌ای غنی‌سازی حدود ۹۰درصد مورد نیاز است.
بازرسان سازمان ملل اوایل این ماه گزارش دادند که آثار اورانیوم غنی شده تا ۸۳.۷درصد در سایت زیرزمینی هسته‌ای فردو ایران کشف شده است.
"توقیف پنج کشتی ایرانی حامل سلاح برای حوثی‌ها در سه ماه"
برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به برجام که توسط ایالات متحده و دیگر قدرت‌های بزرگ در دوران دولت اوباما امضا شد، غنی‌سازی اورانیوم ایران را به ۳.۶۷درصد محدود کرد. این میزان از غنی‌سازی برای تولید انرژی هسته‌ای کافی است اما نمی‌تواند کاربرد نظامی داشته باشد.
مایک میلی در ادامه اظهارات خود در کنگره گفت که "ایران در حال حاضر بزرگترین زرادخانه موشکی در خاورمیانه را با هزاران موشک بالستیک در اختیار و دسترسی این کشور به سلاح اتمی خاورمیانه را برای همیشه تغییر خواهد داد."
او با اشاره با ابراز نگرانی از "خطر توسعه روابط ایران و روسیه»گفت که "واشنگتن با شرکای منطقه ای برای مقابله با این مسئله همکاری می کند."
رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا سپس از "توقیف پنج محموله سلاح بزرگ ارسالی ایران به حوثی‌های یمن در سه ماه گذشته" خبر داد و در ادامه گفت که "مهار ایران ایران، مقابله با سازمان‌های افراط‌گرا و رقابت استراتژیک با چین و روسیه در رأس اولویت‌های واشینگتن است".
برنامه هسته‌ای ایران به روایت تصویر
نمایندگان ایران و ۱+۵ دوم آوریل ۲۰۱۵ بر سر چارچوب برنامه‌ای به توفق رسیدند که در صورت نهایی شدن به مناقشه اتمی ۱۲ ساله ایران و غرب پایان می‌بخشد. ابعاد برنامه هسته‌ای ایران چیست و چه مراکزی برای پیشبرد آن احداث شده‌اند؟
عکس: Keyhan
توافق اتمی لوزان
دوم آوریل ۲۰۱۵ و دو روز پس از ضرب‌الاجل تعیین‌شده، سرانجام بیانیه مشترک مذاکره‌کنندگان هسته‌ای ایران و نمایندگان گروه موسوم به ۱+۵ (آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان) در لوزان سوئیس منتشر شد. این بیانیه چارچوب توافق نهایی است که قرار است تا پایان ژوئن ۲۰۱۵ تنظیم شود و در صورت تحقق به ۱۲ سال مناقشه هسته‌ای ایران با غرب پایان می‌دهد. ابعاد برنامه هسته‌ای ایران چیست؟
عکس: Getty Images/AFP/F. Coffrini
برنامه اتمی ایران پیش از انقلاب
محمدرضا شاه پهلوی در مراسم افتتاح کرسی انرژی اتمی در دانشگاه تهران در سال ۱۳۴۲. وی همزمان با تاسیس سازمان انرژی اتمی، قرارداد ساخت نیروگاه اتمی بوشهر را در دی ماه ۱۳۵۳ (نوامبر ۱۹۷۴) منعقد کرد. قرار بود نیروگاه اتمی بوشهر به عنوان اولین نیروگاه اتمی ایران توسط شرکت "کرافت‌وِرک اونیون" آلمان (Kraftwerk Union AG) ساخته شود.
عکس: Keyhan
برنامه اتمی ایران پیش از انقلاب
محمدرضا شاه پهلوی در مراسم افتتاح کرسی انرژی اتمی در دانشگاه تهران در سال ۱۳۴۲. وی همزمان با تاسیس سازمان انرژی اتمی، قرارداد ساخت نیروگاه اتمی بوشهر را در دی ماه ۱۳۵۳ (نوامبر ۱۹۷۴) منعقد کرد. قرار بود نیروگاه اتمی بوشهر به عنوان اولین نیروگاه اتمی ایران توسط شرکت "کرافت‌وِرک اونیون" آلمان (Kraftwerk Union AG) ساخته شود.
عکس: Keyhan
برنامه اتمی ایران
دانشمندان اتمی زن ایران. بریده‌ای از جراید ایران در دهه ۵۰ خورشیدی. از راست به چپ خانم‌ها دکتر مرآت، رقیه باقرزاده اکبری، دکتر مهین‌دخت رحمانی، ثریه سمیعی، ماهرو اکبرنیا، فرزانه محمدی، دکتر افسر سیار و دکتر زهره عابدین‌زاده
عکس: Creative Commons
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران تا زمان انقلاب ۵۷
دکتر اکبر اعتماد، متولد ۱۳۱۰ در شیراز و فارغ‌التحصیل دانشگاه لوزان سوئیس. وی در سال ۱۳۴۷ به سمت اولین رئیس موسسه تحقیقات و برنامه‌ریزی علمی و آموزشی منصوب شد و در سال ۱۳۵۳ ریاست سازمان انرژی اتمی ایران را به دست گرفت. اعتماد به خواست شاه حکم معاونت نخست‌وزیری را برای "تأمین انرژی" دریافت کرد و در این زمینه شخصا به شاه گزارش می‌داد.
عکس: PressTV
نیروگاه اتمی بوشهر
عکس قدیمی از نیروگاه نیم‌ساخته‌ی بوشهر (متعلق به حدود سال ۱۹۷۷). قرارداد ایران با شرکت آلمانی کرافت‌ورک اونیون برای احداث دو واحد نیروگاه اتمی بود. در سال ۱۳۵۷ در حالی که حدود ۷۵ درصد از واحد اول و ۶۰ درصد واحد دوم نیروگاه ساخته شده بودند، با تغییر نظام سیاسی ایران ساخت هر دو واحد متوقف ماند.
عکس: Creative Commons
نیروگاه اتمی بوشهر
نمایی از نیروگاه اتمی بوشهر
عکس: Fars
نیروگاه اتمی بوشهر
مدل نیروگاه اتمی بوشهر در غرفه ایران در اکسپوی شانگهای
عکس: Creative Commons/Bernd.Brincken
برنامه پرهزینه غنی‌سازی اورانیوم در ایران
بسیاری از کشورهایی که به لحاظ فنی قادر به تولید سوخت نیروگاه‌های اتمی هستند به دلیل با صرفه‌تر بودن ترجیح می‌دهند آن را از خارج تهیه کنند. این کشورها نیازی مشخص و برنامه‌هایی شفاف مبتنی بر محاسبات اقتصادی دقیق و مرسوم دارند که هدف آن در نظر گرفتن منافع ملی است. صرف ده‌ها میلیارد دلار برای تولید داخلی سوخت یک نیروگاه که با ۵۰ میلیون دلار قابل خریداری است نمی‌تواند گامی در جهت رشد و شکوفایی باشد.
تأسیسات نظامی پارچین
یکی از مراکز مهمی که با فعالیت‌های هسته‌ای ایران مرتبط است پایگاه نظامی پارچین واقع در جنوب شرقی تهران است. این مرکز یک پادگان نظامی و در اختیار سپاه پاسداران جمهوری اسلامی است، اما آژانس احتمال می‌دهد که ایران در این مکان دست به آزمایش انفجار هسته‌ای زده باشد.
عکس: DigitalGlobe/ISIS via dapd
تأسیسات نظامی پارچین
در نیمه نخست سال ۲۰۱۲ آژانس بین‌المللی از انجام عملیات گسترده خاکبرداری و پاکسازی احتمالی در پارچین خبر داد که مستند به تحلیل عکس‌های هوایی بود. اما ایران دیگر اجازه بازدید از پارچین را به بازرسان آژانس نداد.
تأسیسات پرهزینه غنی‌سازی اورانیوم
تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم در نطنز. ایران در بهمن ۱۳۸۵ رسما خبر راه‌اندازی دو آبشار ۱۶۴ تایی در تاسیسات زیرزمینی نطنز را اعلام کرد. در سال‌های بعد تعداد سانتریفوژهای این مرکز به چند هزار افزایش داده شد. راه‌اندازی و نگهداری تاسیسات این بخش، به دلیل ویژگی دستگاه‌ها و پیچیدگی ساخت آنها یکی از پرهزینه‌ترین قسمت‌های چرخه‌ی سوخت هسته‌ای است. ده‌ها میلیارد دلار هزینه برنامه غنی‌سازی شده است.
عکس: Fars
تأسیسات پرهزینه غنی‌سازی اورانیوم
در فروردین سال ۱۳۸۶ محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور ایران برای نخستین‌بار از نصب و راه‌اندازی سه هزار دستگاه سانتریفوژ در نطنز خبر داد. رسانه‌های ایران نوشتند که این دستگاه‌ها از نوع نسل جدید سانتریفوژهاست که توسط خود ایران ساخته شده‌اند. در آخرین گزارش‌های رسانه‌ها، تعداد سانتریفوژ نصب شده در نظنز تا ۶ هزار نیز قید شده است.
عکس: AP
تأسیسات هسته‌ای
تاسیسات پرهزینه غنی‌سازی اورانیوم نطنز در نزدیکی شهر نطنز در شمال اصفهان قرار دارد. زمان آغاز ساخت تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم نطنز روشن نیست. اما بخش اصلی این تاسیسات که محل استقرار سانتریفوژهاست، در زیرزمینی به عمق ۳۰ متر قرار دارد.
عکس: picture-alliance/ dpa
تأسیسات هسته‌ای
مرکز کنترل تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم در نطنز
عکس: REUTERS
تأسیسات اتمی
میله‌های سوختی
عکس: picture-alliance/dpa
تأسیسات اتمی
در سال ۲۰۱۱ و پس از گذشت ۱۵ سال پیمانکار روسی اعلام کرد که واحد اول نیروگاه بوشهر به مرحله راه‌اندازی آزمایشی رسیده است. مدت زمان ساخت یک نیروگاه مشابه بوشهر در کشورهای پیشرفته صنعتی حداکثر ۷ سال و در کشورهای مشابه ایران حداکثر ۸ سال طول می‌کشد.
عکس: AP
تأسیسات فردو
خبر احداث تأسیسات زیرزمینی غنی‌سازی فردو در اطراف قم در بحبوحه مناقشه هسته‌ای ایران و غرب (۲۰۰۹) منتشر شد. غرب خواستار برچیدن این تأسیسات و جمهوری اسلامی خواستار ادامه فعالیت آن بود. بر اساس بیانیه مشترک لوزان، فردو به مرکز تحقیقات هسته‌ای و فیزیک پیشرفته تبدیل می‌شود و هزار سانتریفوژ در آن فعال خواهند بود؛ اما غنی‌سازی اورانیوم در این تأسیسات متوقف شده و ماده شکاف‌پذیری نیز در آن تولید نمی‌شود.
عکس: picture-alliance/dpa
مذاکرات اتمی میان ایران و غرب
مذاکرات اتمی میان نمایندگان ایران و کشورهای شش‌گانه‌ی آمریکا، فرانسه، بریتانیا، روسیه، چین به انضمام آلمان به سرپرستی کاترین اشتون، مسئول وقت سیاست خارجی اتحادیه اروپا در استانبول، آوریل ۲۰۱۲. پیش از روی کار آمدن دولت حسن روحانی، سعید جلیلی (تصویر) سرپرستی تیم مذاکره‌کننده ایران را بر عهده داشت.
عکس: Reuters
تأسیسات هسته‌ای آب سنگین اراک
پروژه‌های آب سنگین در چارچوب قرارداد منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای قرار می‌گیرد و باید زیر نظر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باشند.
عکس: aeoi.org.ir
تأسیسات هسته‌ای آب سنگین اراک
آنچه سبب حساسیت آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای به رآکتورهای آب سنگین شده، تولید پلوتونیوم به عنوان محصول فرعی است. از این پلوتونیوم می‌توان مستقیم و بدون نیاز به غنی‌سازی اورانیوم، سلاح‌های اتمی ساخت. بر اساس توافق اتمی لوزان، رآکتور تحقیقاتی اراک آب سنگین باقی می‌ماند اما با بازطراحی روزآمد می‌شود و از میزان پلوتونیوم تولیدی آن نیز کاسته می‌شود.
عکس: aeoi.org.ir
تأسیسات فرآوری اورانیوم اصفهان
"تأسیسات فرآوری اورانیوم اصفهان" (Uranium Conversion Facility – UCF) مرکزی برای تبدیل کیک زرد به گاز هگزا فلوراید است. این گاز سپس در سانتریفوژها تزریق می‌شود تا اورانیوم قابل استفاده آن افزایش یابد. فکر ایجاد تاسیسات اصفهان به پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ایران باز میگردد که به عنوان گزینه‌ای برای تکمیل چرخه سوخت نیروگاه اتمی بوشهر پیشنهاد شد.
عکس: aeoi.org.ir
"کیک زرد"
یکی از وظایف مهم تاسیسات UCF اصفهان تولید "گاز هگزا فلوراید اورانیوم" (UF6) است. برای تولید این گاز ابتدا كیك زرد (سنگ اورانیوم پودر شده با درجه خلوص بیشتر) را در اسید نیتریك حل می‌كنند. بر اثر این عمل، ماده‌ای به نام نیترات اورانیوم تولید می‌شود. پس از یک رشته فعل و انفعالات گاز هگزا فلوراید اورانیوم تولید می‌شود. این همان گازی است كه برای غنی‌سازی در دستگاه‌های سانتریفوژ تزریق می‌شود.
عکس: aeoi.org.ir
رآکتور تحقیقاتی تهران
رآکتور تـحقیقاتی آب سبک تهران یکی از انـواع راکـتورهای چند منظوره و در نوع خود از کارآترین انواع راکتورهای دنیا در زمینه علمی و صنعتی است. این رآکتور با ظرفیت ۵ مگاوات در سال ۱۹۶۷ توسط آمریکا در مرکز تحقیقات اتمی تهران وابسته به دانشگاه تهران ساخته شد. آمریکا برای مدت ۲۰ سال سوخت مورد نیاز رآکتور تحقیقاتی تهران را تامین کرد.
عکس: aeoi.org.ir
رآکتور اتمی تهران
در سال ۲۰۱۰ ایران اعلام کرد سوخت رآکتور تهران در حال اتمام است و از طریق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواستار تامین سوخت ۲۰ درصد برای این رآکتور شد. اما این درخواست با دیگر مسائل مناقشه‌ی اتمی ایران پیوند خورد و موضوع آن‌طور که ایران مایل بود، حل‌وفصل نشد.
