نخستین روز از سومین دور مذاکرات کشورهای ۱+۵ با ایران درباره پرونده اتمی این کشور در مسکو خاتمه یافت. پیشرفت اندکی از این نشست برای حل مناقشه اتمی ده ساله ایران حاصل شده و رسانه‌های بین‌المللی از برگشت سایه تنش بیشتر بر سر خاورمیانه سخن می‌گویند.

مایکل من، سخنگوی کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در گفت‌وگو با رویترز مذاکره با ایران را "سخت و تنش‌آمیز" خواند.

این دور از مذاکرات پس از نشست‌های گذشته استانبول و بغداد با حضور هیأت ایرانی به سرپرستی سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، و هیات ۱+۵ به سرپرستی کاترین اشتون از ساعات آغازین روز دوشنبه (۱۸ ژوئن، ۲۹ خرداد) آغاز شده بود.

ایران از پیش از نشست مسکو گفته بود تنها راه ممکن موفقیت مذاکرات در آن است که جهان حق این کشور برای غنی‌سازی اورانیوم را محترم بشمارد. ایران می‌گوید از غنی‌سازی اورانیوم اهداف صلح‌آمیز دارد در حالی‌که سازمان ملل متحد، قدرت‌های غربی و اسرائیل این ظن را مطرح می‌کنند که هدف ایران دستیابی به تسلیحات اتمی است.

تحریم نفت که از سخت‌ترین تحریم‌های انجام گرفته از سوی اتحادیه اروپا و آمریکا علیه ایران است از دو هفته دیگر، آغاز ماه ژوئیه، اجرایی می‌شود. اسرائیل نیز تهدید کرده در صورت بی‌نتیجه‌ماندن مذاکرات به ایران حمله نظامی خواهد کرد. در یکی از آخرین اظهارنظرها، موشه یعالون، معاون نخست وزیر اسرائیل، دیروز (یک‌شنبه/ ۱۷ ژوئن) گفت که در صورت عدم پیشرفت در پرونده اتمی ایران از طریق مذاکره، اسرائیل خود را در وضع دشوار انتخاب بین پذیرش ایران اتمی و حمله به ایران می‌بیند. وی گفت در چنین وضعی حمله به ایران بر پذیرش ایران مسلح برتری دارد.

با این‌همه یکی از مقامات غربی بی‌ذکر نام به رویترز گفت اگر ایران بی‌تمایل به استفاده از فرصت کنونی مذاکره باقی بماند، با ادامه تشدید فشارها و انزوا مواجه خواهد شد.

بسیاری از تحلیلگران غربی این دور از مذاکرات را آخرین شانس برای نیل به یک راه حل دیپلماتیک در پرونده اتمی ایران می‌دانند. با این‌همه تحلیل‌گران بر اساس نتایج روز اول مذاکرات مسکو موفقیت مذاکرات را غیرمحتمل ارزیابی می‌کنند.

خواسته‌های غرب در فضای بی‌اعتمادی به ایران

کشورهای غربی مذاکره‌کننده می‌گویند به دنبال جوابی اساسی از سوی ایران در برابر پیشنهاد آن‌ها مبنی بر تامین سوخت مورد نیاز رآکتور تحقیقاتی تهران و همچنین تخفیف در تحریم قطعات یدکی هواپیما هستند.

آ‌ن‌ها در نشست بغداد از ایران خواستند تا در مقابل، غنی‌سازی بیش‌تر اورانیوم را متوقف کند، ذخیره اورانیوم غنی‌شده تا ۲۰ درصد را به خارج کشور بفرستد و تاسیسات غنی‌سازی در فردو را تعطیل کند.

تلاش آژانس انرژی اتمی در ماه جاری میلادی برای اخذ مجوز بازدید از تاسیسات پارچین در نزدیکی تهران به موفقیت منجر نشد. آژانس اعلام کرده که احتمالاَ در پارچین فعالیت‌های اعلام نشده اتمی انجام می‌شود، امری که ایران آن را رد کرده و می‌گوید فعالیت پارچین بی‌ارتباط به تحقیقات اتمی است.

محمود احمدی‌نژاد در مصاحبه‌ای با یک روزنامه آلمانی که متن فارسی آن در وب‌سایت دولت منتشر شده، گفته است که در صورتی که اروپا تضمین دهد سوخت اتمی برای رآکتور تحقیقاتی تهران را فراهم می‌کند، ایران آماده قطع غنی‌سازی ۲۰ درصدی است. با این‌همه با توجه به پایان دوره ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد در سال آینده و مشکلات مابین او و رهبر ایران طرف غربی نمی‌‌تواند به اظهاراتی این چنین اعتماد کند.

ایران تا کنون توانسته اورانیوم را تا ۲۰ درصد غنی‌سازی کند و این به معنای "گذر از مرحله دشوار" است، چرا که اورانیومی که تا این میزان غنی شده به راحتی می‌تواند تا ۸۰ درصد هم که برای ساخت بمب اتم مورد نیاز است، غنی‌سازی شود.

باقری: حق ایران برای غنی‌سازی محترم شمرده شود

علی باقری، معاون سعید جلیلی، سرپرست تیم مذاکره کننده ایران، درباره نشست امروز در جمع خبرنگاران در مسکو گفت: «در نشست صبح، ایران براساس توافقات استانبول ۲ و گفت‌وگوهای معاونان، چارچوب جامعی را برای ارایه به گروه ۱+۵ ارایه کرد...و گروه برای فکرکردن بر روی آنها تا فردا (سه‌شنبه) فرصت خواسته است.»

به گزارش ايسنا، باقری پس از پایان روز نخست مذاکرات مسکو گفت: «در بخش گام‌های متقابل (در طرح پیشنهادی) پنج گام به طور مشخص ارایه شد که می‌تواند روند را به سمت جلو هدایت کند و این‌ها به هم مرتبط و پیوسته هستند و به عنوان یک بسته می‌تواند پیشرفت واقعی را به همراه داشته باشد.»

باقری ادامه داد: «در این پیشنهاد حق غنی‌سازی ایران مورد تاکید قرار گرفته است؛ همان طور که همیشه بوده است.»

وی همچنين گفت: «دکتر جلیلی در مذاکرات تصریح کرد که راهکار اصلی پیشرفت مذاکرات، جلب اعتماد ملت ایران و پاسخ شایسته به گام‌های گذشته و کنونی ایران برای تثبیت حقوق هسته‌یی‌اش است.»

بنا به گفته معاون سعید جلیلی، کاترین اشتون در پایان نشست دوم جلسه مذاکره امروز به نمایندگی از شش کشور اعلام کرد که فردا درباره پیشنهادات ایران و آن‌چه به عنوان نقد پیشنهاد های ۱+۵ مطرح شده گفت‌وگو خواهد کرد.