مذاکرات صلح خاورمیانه در آستانه شکست
۱۳۸۹ مهر ۵, دوشنبه
با پایان مدت زمان ده ماهه تعیین شده از طرف اسراییل در توقف شهرک‌سازی، ساخت و ساز در سرزمین‌های فلسطینی از بامداد دوشنبه (۲۷ سپتامبر / ۵ مهر) آغاز شده و این در حالیست که آمریکا هنوز تلاش دارد تا در آخرین دقایق به راه‌حلی برای نجات مذاکرات صلح خاورمیانه دست یابد.
بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسراییل عصر یکشنبه از شهرک‌نشینان یهودی خواست تا پیش از پایان مهلت تعلیق شهرک‌سازی، خویشتن‌داری کنند.
در بیانیه صادر شده از طرف دفتر نتانیاهو آمده است: «نخست‌وزیر از ساکنان یهودا و سامره در کرانه باختری و تمامی جریان‌های سیاسی می‌خواهد تا با خویشتن‌داری و احساس مسئولیت عمل کنند، همانطور که ظرف ده ماه گذشته اینگونه رفتار کرده‌اند».
این در حالیست که شهرک‌نشینان اعلام کردند که ده‌ها جرثقیل را آماده کرده‌اند تا کار ساخت و ساز را از سر بگیرند.
شهرک‌نشینان یهودی که مورد حمایت جناح راستی حزب لیکود قرار دارند، عصر روز یکشنبه و به شکل نمادین سنگ بنای یک محله جدید در شهرک کریات نتافیم واقع در کرانه باختری را بر زمین گذاشتند.
فشار احزاب دست راستی بر نتانیاهو
دانی دایان یکی از بارزترین رهبران شهرک‌نشینان در کرانه باختری اعلام کرد: «همانگونه که ظرف ده ماه گذشته، شهرک‌سازی را به شکل کامل متوقف کردیم، شروع مجدد ساخت و ساز همانگونه که دولت وعده داده بود، باید به شکل کامل آغاز شود».
در همین حال فعالان حزب لیکود اعلام کردند که برای اعلام همبستگی با شهرک‌نشینان نزدیک به صد اتوبوس از هواداران خود را به کرانه باختری اعزام کرده‌اند.
دانی دانون از نمایندگان حزب لیکود در پارلمان اسراییل (کنست) نیز گفت: «پیام شهرک‌نشینان متوجه بنیامین نتانیاهو است و به او می‌گویند که به قول خود و راه حزب لیکود وفادار باشد و ضمن مقاومت در برابر فشارهای باراک اوباما رییس‌جمهور آمریکا، کار ساخت و ساز در کرانه باختری را از سر بگیرد».
در اقدامی که فشار بر دولت نتانیاهو خوانده شده، دو حزب «اسراییل خانه ما» و «شاس» به عنوان احزاب تندرو و دست راستی اسراییل و هم‌پیمان لیکود اعلام کردند که با هر گونه تمدید تعلیق شهرک‌سازی مخالف هستند.
در مقابل، یاریف اوپن‌هایمر دبیرکل جنبش «صلح اکنون» گفت که جلوگیری تقریبا کامل از بنای شهرک‌ها ظرف ده ماه گذشته نشان می‌دهد که دولت نتانیاهو توانایی متوقف کردن شهرک‌نشینان را به شکل کامل دارد.
سازمان «دیدبان حقوق بشر» نیز به نوبه خود روز یکشنبه از اسراییل خواست تا شهرک‌سازی در کرانه باختری و سرزمین‌های فلسطینی را به شکل کامل و دائم متوقف کند. در بیانیه این سازمان آمده است: «اسراییل باید توقف موقت شهرک‌سازی در کرانه باختری را به شکل دائمی تصویب کند».
بر اساس اعلام رادیو اسراییل، دولت این کشور مجوز ساخت ۱۵۰۰ واحد مسکونی را کرانه باختری صادر کرده و کار ساخت و ساز به شکل گسترده هر لحظه ممکن است شروع شود.
تلاش آمریکا برای نجات مذاکرات صلح
در عرصه دیپلماسی، ایالات متحده تلاش‌های فشرده‌ای را برای دستیابی به راه‌حل فوری انجام می‌دهد. باراک اوباما رییس‌جمهور آمریکا از نتانیاهو خواست تا مهلت توقف شهرک‌سازی را تمدید کند؛ اما نبیل ابوردینه سخنگوی محمود عباس در پاریس گفت که تلاش‌های بی‌وقفه آمریکا تاکنون نتوانسته تغییری در شرایط ایجاد کند.
فیلیپ کراولی سخنگوی وزارت خارجه آمریکا تاکید کرد که آمریکا هر آنچه در توان دارد برای نگاه داشتن طرفین اسراییلی و فلسطینی بر سر میز مذاکرات به کار خواهد گرفت.
این در حالیست که محمود عباس رییس تشکیلات خودگردان فلسطینی که حمایت اتحادیه عرب را نیز با خود دارد، پیش از این و به خصوص در سخنرانی دو روز قبل خود در مجمع عمومی سازمان ملل اعلام کرده بود که شروع شهرک‌سازی باعث توقف مذاکرات صلح می‌شود.
در حالیکه اسراییل اعلام کرده قصد دارد به راه‌حلی مورد توافق همه دست یابد، عباس گفت که با هرگونه راه‌حلی که توقف کامل شهرک‌سازی را تضمین نکند، کاملا مخالف است.
عباس در سازمان ملل اعلام کرد که اسراییل باید بین صلح و ادامه شهرک‌سازی، یک گزینه را انتخاب کند. وی عصر یکشنبه برای دیدار با نیکلا سارکوزی رییس‌جمهور فرانسه وارد پاریس شد.
انتخاب بین اوباما و جرثقیل
محمود عباس در پاریس تاکید کرد که کمیته پیگیری عربی، روز ۲۴ اکتبر جلسه‌ای را در مقر اتحادیه عرب در قاهره تشکیل خواهد داد تا موضوع ادامه مذاکرات با اسراییل را در سایه ادامه شهرک‌سازی بررسی کند.
در همین حال فوزی برهوم سخنگوی حماس نیز طی بیانیه‌ای از محمود عباس خواست بلافاصله میز مذاکره را ترک کرده و ضمن اعلام خاتمه مذاکرات، آشتی گروه‌های فلسطینی را پیگیری کند.
روزنامه معاریو روز یکشنبه در صفحه نخست خود نوشت که «نتانیاهو که زیر فشار شدید قرار دارد، باید بین اوباما و جرثقیل‌ها یکی را انتخاب کند». روزنامه یدیعوت آهارونوت نیز نوشت: «چه کسی پیش از بقیه عقب‌نشینی می‌کند؟ اوباما، نتانیاهو یا عباس؟».
در سرمقاله یدیعوت آهارونوت آمده است: «در واقع می‌توان گفت که هیچکدام از نتانیاهو، عباس و اوباما بلافاصله میز مذاکرات را ترک نخواهند کرد؛ اما آنچه از بین می‌رود، فرصت دستیابی به صلح است که از اساس و ابتدا این فرصت بسیار ناچیز بود».
نزدیک به ۴۳۰ هزار یهودی در ۱۰۰ شهرک که در نقاط مختلف کرانه باختری و شرق اورشلیم برپا شده زندگی می‌کنند. این سرزمین‌ها در سال ۱۹۶۷ از اعراب گرفته شده است.
AM/MM