به گفته یکی از مشاورین باراک اوباما در روز شنبه (۱۶ مرداد / ۷ اوت)، واکنش‌های تند رئیس‌جمهور ایران علیه تحریم‌ها بهترین بهانه را به دست دولت‌های غربی در جهت تقویت سیاست‌های آنها و در عین حال فشار برای بازگشت این کشور به پای میز مذاکره می‌دهد.

این مسئول آمریکایی گفت که دولت ایران این بار هیچ شانسی برای فرار از قطعنامه‌های وضع شده ندارد.

در روزهای گذشته محمود احمدی‌نژاد با ناچیز و بی‌‌اهمیت خواندن تحریم‌‌ها بار دیگر اعلام کرده بود که حاضر به انجام مذاکرات مستقیم فراگیر با آمریکا در مورد مسایل جهانی است.

صبح روز شنبه یکی از مسئولین ارشد سپاه پاسداران از مسدود کردن تنگه هرمز در صورت افزایش فشارها علیه ایران خبر داده بود.

پتانسیل بازار در حمایت از مخالفین دولت

در هفته‌ای که گذشت، رئیس‌‌جمهور آمریکا و رئیس دیپلماسی ایالات متحده امریکا تاکید کرده‌اند که تقویت تحریم‌ها در تقابل با برنامه هسته‌ای ایران بهترین راه مبارزه برای کشاندن ایران به پای میز مذاکره است.

این دو مقام بلند پایه تاکید کردند که تحریم‌ها از منع واردات بنزین تا انسداد حساب‌های بانکی مقامات ایرانی در جهت کاهش سرمایه‌گذاری در ایران است.

رئیس خزانه‌داری آمریکا در روز شنبه اعلام کرد که بسیاری از شرکت‌های خارجی انصراف خود را از پروژه‌های آتی انرژی در ایران خبر داده‌اند.

در همین حال صبح امروز سایت رسمی وابسته به وزارت نفت در ایران از ناتوانی این کشور در بهره‌برداری و توسعه میدان‌های گازی ایران خبر داده بود.

هم‌زمان ایران راه‌هایی برای دور زدن تحریم‌های بین‌المللی می‌یابد، همانگونه که به گفته کارشناسان این کشور در دوره‌های قبلی تحریم‌ها عمل کرده بود.

با این حال به گفته ناظران، اظهارات اخیر باراک اوباما و هیلاری کلینتون بخشی از اقداماتی است که تلاش دارد به مردم ایران نشان دهد که در صورتی که دولت جمهوری اسلامی «معبری به سوی مذاکره پیدا نکند» این مردم ایران هستند که بیش از پیش متحمل فشار خواهند شد.

یکی از مقامات بلند پایه کاخ سفید که نخواست نامش فاش شود، بر این باور است که مقامات اداری آمریکا می‌بایست بر نقطه نظری تاکید کنند که فشارهای اقتصادی وارد بر مردم ایران را نتیجه مستقیم گزینه‌های دولت جمهوری اسلامی می‌داند.

به نظر می‌رسد که مسئولین کاخ سفید امید دارند که ادامه فشار اقتصادی عاملی باشد تا بازاریان را به نیرویی موافق با جنبش اعتراضی موسوم به "سبز" تبدیل کند که در ایران از یک سال پیش به دنبال حوادث پس از انتخابات فعال شده است.

اوباما و کلینتون مدتی است که سخن از سیستم دو گانه فشارهای اقتصادی بر ایران و باز بودن راه برای بازگشت به میز مذاکره می‌گویند. در حالی که در یک دوره خاص تنها بحث تحریم‌ها مطرح بوده است. اظهارات هفته پیش نشان از حرکتی دارد به سوی تاکید مجدد بر باز بودن خواست‌های دیپلماتیک.

با این حال نه اوباما و نه کلینتون تصریح نکردند که سران جمهوری اسلامی چه مراحلی را باید پشت سر بگذارند تا زمینه اعتماد فراهم شود و طرف دیگر ترغیب به گفت‌وگو گردد.

این در حالی است که ایران پیش شرط‌های پیشنهادی از سوی شورای امنیت سازمان ملل را پیشتر رد کرده است. این شروط ایران را موظف می‌کردند که غنی‌سازی اورانیوم را به طور کامل متوقف کند و اجازه دسترسی کامل بازرسان بین‌المللی را بدهد.

تأثیر تشدید تحریم‌ها

به نظر می‌رسد این روزها آمریکایی‌ها تمام وقت خود را معطوف به اعمال تحریم‌های اقتصادی برای متوقف ساختن ایران اتمی کرده‌اند. بنا به گزارش‌ها این تاثیر مالی به نحو بی‌سابقه‌ای این کشور را تحت فشار قرار داده است.

به عنوان مثال در میان تحریم‌های شورای امنیت، نام قرارگاه خاتم‌الانبیا به چشم می‌خورد. این قرارگاه که زیر نظر سپاه پاسداران قرار دارد، در بخش‌های کلیدی نفتی و گازی پروژه پارس جنوبی سرمایه‌گذاری کرده است. ایران به تازگی اعلام کرده که این قرارگاه از پروژه پارس جنوبی کنار رفته است. این طور به نظر می‌رسد که علت این کار مسدود شدن حساب‌های مالی خارجی خاتم‌الانبیا بر اثر تحریم‌ها باشد.

به نظر می‌رسد مادامی که قصد سازمان ملل بر تحریم فروش بنزین ایران قرار نگرفته باشد (چیزی که چین به شدت مخالف آن است)، این سری تحریم‌ها که به وسیله شماری از کشورها به اجرا گذاشته می‌شود، بتواند شماری از این نقل و انتقالات مالی را متوقف سازد.

پس از اعلام نظر کاخ سفید، هشت کمپانی بزرگ نفتی شامل توتال، شل، رویال دویچ و لوکلی بیانیه‌هایی رسمی منتشر کردند که در آن تصریح شده بود فروش بنزین به ایران متوقف می‌شود.

تاثیرات این تحریم‌ها گرچه در هاله‌ای از ابهام به این صورت در می‌آید که ایران (که ۴۰ درصد بنزین مورد نیاز خود را وارد می‌کند)، پیشدستی کرده و اقدام به ذخیره‌سازی بنزین می‌کند، اما از طرف دیگر این قضیه می‌تواند منجر به کمبود بنزین در داخل کشور شود.

AM/RN