شاید باورش سخت باشد ولی میل دیوانه‌وار به لاغری بین زنان به نسبت مردان در طول تاریخ کمتر دیده شده است. تنها در صد سال اخیر تصویر ایده‌آل بدن زن لاغر بوده و این تصویر کم کم طوری اهمیت یافته که گویا همیشه همین‌طور بوده است.

اما از قرن‌ها پیش مردان پیشگامان جنبش کاهش وزن بوده‌اند. آنها نه تنها با نوآوری بی‌پایان روش‌های درمانی غیر قابل اطمینان ابداع می‌کردند، بلکه خود مشتریان اصلی همین روش‌های درمانی بودند. بقراط طبیب یونانی به بیماران چاق خود استفراغ درمانی پیشنهاد می‌داد. به توصیه این پزشک کسانی که اضافه وزن داشتند می‌بایست هر روز پس از یک پیاده‌روی طولانی و پیش از اولین وعده غذا یکبار استفراغ کنند. در این روش از جوشانده گیاه زوفا همراه با سرکه و نمک به عنوان ماده تهوع‌آور استفاده می‌شد.

اولین کارشناسان تغذیه نیز بیشتر نسخه‌های مرسوم در یونان باستان را پایه کار خود قرار می‌دادند. در همین جریان سر توماس الیوت در کتابی که سال ۱۵۴۰ از او به چاپ رسید می‌نویسد، گوشت از ماهی ناسالم‌تر است چراکه خون را رقیق می‌کند. کره بسیار مغذی است. پنیر دشمن معده است و میوه‌ها می‌توانند خطرناک باشند.

چگونه نویسندگان به دام این دیوانگی می‌افتادند

دستورالعمل‌های لاغری افراد بیش از حد چاق که به شکل مرتاض‌ها در می آمدند با موفقیت زیادی رو به ‌رو بود. تاجر ونیزی لوئیجی کورنارو در سن چهل سالگی از خوشگذرانی دست می‌کشد و به زندگی سالم روی می‌آورد و از آن پس وقت خود را با شوق بسیار وقف تبلیغ برای سلامت و تغذیه سالم می‌کند. در کتاب «در باب زندگی متعادل»، این هواخواه زندگی سالم باید‌ها و نباید‌های سفره غذا را مشخص می‌کند. او خود مدت‌ها در میان روز تنها یک زرده تخم‌مرغ می‌خورد. ایده‌های کورنارو تا قرن بیستم به کار بسته می‌شد.

یکی از اولین الگوهای جوانان نازپرورده شهرنشین آن زمان شاعر نامدار انگلستان لورد بایرون بود. بایرون به شدت متأثر از تصویر شاعر تکیده و رنگ‌پریده دوران رومانتیک بود. او بدنش را که گرایش به چاقی داشت مرتب زیر فشار رژیم‌های لاغری می‌گذاشت. بین سال‌های ۱۸۰۶ تا ۱۸۱۱ او وزنش را از ۸۸ کیلو به ۵۷ کاهش داد. ولی بر خلاف کورناروی روزه‌دار که حدود ۱۰۰ سال زندگی کرد فرصت زیادی برای لذت بردن از لاغری اندامش نیافت و در سن ۳۶ سالگی درگذشت. هجامت نیز او را بسیار ضعیف کرده بود.

اولین مورد مرگ ناشی از بی‌اشتهایی عصبی

نویسندگان دیگری هم هستند که در طول تاریخ گرفتار رژیم‌های لاغری شده‌اند. فرانتس کافکا و هنری جیمزتصمیم داشتند در ابتدای قرن بیست با پیروی از آموزه‌های هوراس فلچر، کارشناس تغذیه آمریکایی، باریک اندام بمانند. فلچر توصیه می‌کرد هر لقمه چندین دقیقه جویده شود. جیمز که او را «فرشته فلچر» می‌نامید پس از سال‌ها پیروی از او به نوعی بیزاری از خوراک مبتلا شد. در مجموع در بیشتر مردان میل به لاغری چندان قوی نیست.

اما شروع مبارزه با بی‌‌اشتهایی بیمارگونه با یک مورد خاص شروع شد. سال ۱۸۹۵ روزنامه‌ای تخصصی اعلام کرد که دختری ۱۶ ساله اهل بریستول انگلیس به علت پرهیز از خوردن به بیمارستان منتقل شده است. او را به تخت می‌بندند و هر چهار ساعت به او مواد غذایی پودر شده می‌خوراندند.ولی در نهایت تلاش‌های پزشکان بی‌نتیجه می‌ماند و دخترک می‌میرد. پزشکان این اتفاق را اولین مورد مرگ ناشی از بی‌اشتهایی عصبی خواندند.

SAZ/BM