زمین‌لزره‌ای که روز شنبه (۲۵ آوریل) در نپال رخ داد، به میراث فرهنگی و آثار معنوی این کشور ضربه‌ای سنگین زد. در دره‌ی کاتماندو که در دامنه‌ی رشته‌کوه‌های هیمالیا واقع است، هفت اثر تاریخی که جزو میراث فرهنگی جهانی یونسکو به شمار می‌روند، در فاصله‌ای اندک با یکدیگر قرار دارند. یکی از این آثار تاریخی معبد سوویام‌بونات است. تصویری از این معبد پیش از وقوع زلزله مهیب در نپال.

استوپاهایی بودایی و معبد سوویام‌بونات قلب روحانی و معنوی نپال محسوب می‌شوند. استوپا بنایی گنبد‌شکل یا تپه‌مانند است که از برجسته‌ترین نمودهای آیین بودایی است. استوپای بودنات، میدان‌های "دوربار" با بناهای تاریخی‌اش و همچنین معابد پاشوپاتینات و چانجونارایان که خارج از کاتماندو قرار دارند، در فهرست میراث فرهنگی جهانی یونسکو گنجانده شده‌اند.

پادشاهان نپال در گذشته در کاخ‌های میدان‌های دوربار در باختاپور (تصویر)، کاتماندو و پاتان زندگی می‌کردند. در پایان سال ۲۰۰۷ بود که نظام پادشاهی در کشور نپال برچیده شد و یک سال بعد نیز نظام جمهوری جایگزین آن گردید.

بسیاری از معابد و مجسمه‌هایی که در میدان‌های دوربار در باختاپور (تصویر)، در کاتماندو و پاتان قرار دارند، بر اثر زلزله آسیب دیده یا یکسره نابود شده‌اند. این آثار تاریخی متعلق به سده‌های ۱۲ تا ۱۸ میلادی هستند. دست‌اندکاران یونسکو روز یکشنبه (۲۶ آوریل)، یک روز پس از وقوع زلزله جمع‌آوری نام آثاری را که در جریان این سانحه مهیب از بین رفته‌اند، آغاز کردند.

در میدان دوربار در کاتماندو بسیاری از معابد بودایی دو یا سه طبقه‌ای قرار داشتند که از نمونه‌هایی ویژه در معماری نپال به شمار می‌روند.

این معابد تاریخی بر اثر زلزله از بین رفته‌اند. "پی دی بلجی"، استاد در دانشگاه شهر بزرگ مدرس در هند ابراز تردید کرده که بتوان این بناهای نابودشده را کاملا بازسازی کرد. او از "لطمه‌ای جبران‌ناپذیر" برای نپال و کل جهان سخن گفت.

مرکز تاریخی شهر کاتماندو به حدی ویران شده که بخش‌هایی از آن، از جمله میدان دوربار قابل شناسایی نیست؛ برج ۶۲ متری "دراهارا" (تصویر پیش از ویرانی) و معبد متعلق به قرن ۱۹ میلادی هندوها که جزو میراث فرهنگی جهانی هستند هم فروریخته‌اند.

از برج عظیم دراهارا که ۲۰۰ پله داشت، تنها پایه‌ای باقی مانده است. امدادگران در تلاش بودند که حدود ۵۰ تن از کسانی را که در زیر آوارهای این برج دفن شده بودند، پیدا کنند. این برج که در سال ۱۸۲۶ میلادی ساخته شده، در جریان زلزله‌ی مهیب سال ۱۹۳۴ در نپال نیز نابود شده و پس از این فاجعه بازسازی شده بود.

مجموعه بناهای چانجونارایان که ۴ معبد و ۳ کاخ را در برمی‌گیرد، در سال ۲۰۰۶ به فهرست میراث فرهنگی یونسکو افزوده شد. این آثار نمایانگر تاریخ سیاسی و مذهبی نپال هستند.

معابد پاشوپاتینات که ویژه‌ی هندوهاست، یکی از مهمترین معابد در نوع خود در نپال محسوب می‌شود. آیین‌های بودایی و هندو در طی قرون متمادی در نپال گسترش یافتند و سب شدند که از قرن پنجم میلادی به این سو معابد پرعظمتی ساخته شود.

افزون بر آثار مهمی که در دره کاتماندو قرار دارند، سه اثر و مکان دیگر نیز در فهرست میراث فرهنگی یونسکو گنجانده شده‌اند: لومبینی که زادگاه بودا محسوب می‌شود، پارک ملی چیتوان و پارک ملی ساگارماتا. لومبینی در ۲۸۰ کیلومتری غرب کاتماندو، پایتخت نپال واقع است.

مرکز زلزله‌‌ای که روز شنبه (۲۵ آوریل) نپال را لرزاند، حدود ۸۰ کیلومتری کاتماندو و شدت این زمین‌لرزه نیز ۸ / ۷ ریشتر اعلام شد. از آنجایی که این زلزله در اعماق نه چندان زیاد روی داده، خسارات زیادی به بار آورده است. نپال که ۲۸ میلیون نفر جمعیت دارد، یکی از فقیرترین کشورهای جنوب آسیا به شمار می‌رود و اقتصاد آن نیز تقریبا به‌طور کامل به صنعت گردشگری وابسته است.

مرکز لرزه‌نگاری آلمان در شهر پوتسدام شدت زلزله نپال را ۸/ ۷ ریشتر و مرکز آن را ۸۰ کیلومتری غرب کاتماندو (پایتخت) اعلام کرده است.

این زلزله در ساعت ۱۱ و ۵۶ دقیقه به وقت محلی رخ داد و مرکز آن در عمق ۱۸ کیلومتری زمین بود. شدت تکانه‌ها به حدی بود که علاوه بر نپال بخش‌هایی از بنگلادش، هند، پاکستان و چین نیز به لرزه درآمد.

بر اساس گزارش‌هایی که تاکنون منتشر شده، بیش از هر جا به کاتماندو، پایتخت نپال خسارت وارد شده است. (تصویر: تلاش برای نجات آسیب‌دیدگان در این شهر)

به گفته شاهدان عینی، مرکز تاریخی شهر کاتماندو به حدی ویران شده که بخش‌هایی از آن، از جمله میدان معروف "دوربار" قابل شناسایی نیست؛ برج ۹ طبقه "دراهارا" (تصویر پیش از ویرانی) و معبد متعلق به قرن ۱۹ میلادی هندوها که جزو میراث فرهنگی جهانی هستند هم فروریخته‌اند.

برج دراهارا پس از زلزله

ویرانی‌ها در میدان دوربار

تصاویر مردم در کاتماندو که در پی زلزله در مدرسه‌ای پناه داده شده‌اند.

گردشگران خارجی پس از زمین‌لرزه

زلزله در کوه‌های نپال و دامنه‌های قله اورست سبب سقوط بهمن شده است. بر اساس اطلاعاتی که تا شامگاه شنبه منتشر شده‌، سقوط بهمن در این منطقه باعث مرگ دستکم ۱۰ کوهنورد شده است.

ارتش نپال هم برای کمک به آسیب‌دیدگان به میدان فرا خوانده شده است.

بنا بر بیانیه وزارت امور داخلی نپال، وسعت خسارت فعلا به دقت قابل تخمین نیست زیرا هنوز اطلاعات جامعی از مناطق دورافتاده دریافت نشده است. احتمال می‌رود که شمار قربانیان و خسارات مالی به مراتب بیشتر از اعداد منتشرشده در آمار رسمی باشد.

ویرانه‌ای در شهر باکتاپور