در شهر کلن ۶ هزار ترک و بیش از ۷ هزار مهاجر از کشورهای عربی زندگی می‌کنند. بسیاری از این مهاجران ترجیح می‌دهند جلسه‌های مشاوره به زبان مادری آنها برگزار شود، یا به دنبال روانشناسی می‌گردند که آنها را از لحاظ فرهنگی و مذهبی درک کند.

یکی از معدود مراکز مشاوره‌ای که چنین امکاناتی را در اختیار مراجعه‌کنندگان خود قرار می‌دهد، در کلن است. در اتاق مشاوره این مرکز فرشی با نقش و نگار شرقی روی زمین دیده می‌شود؛ کرکره‌های اتاق کشیده شده‌اند.

مشاوره در مورد وظایف مادری در اسلام

"فیلیز ییلماز" Filiz Yilmaz ۳۸ ساله است، شلوار جین پوشیده و موهایش را بلوند کرده است. او آمده است تا از "آیلین یانیک سنای" Aylin Yanik-Senay، روانشناس ترک، بپرسد که یک مادر مسلمان نمونه چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد. او می‌گوید: «می‌خواهم بدانم که آیا من واقعا وظایف مادری خودم را به درستی انجام می‌دهم یا نه و چه نقص‌هایی در کارم هست. چون برای من مهم است که فرزندانم در فضایی مذهبی بزرگ شوند.»

پنج سال پیش فیلیز در حادثه‌ای رانندگی شوهر خود را از دست داد و ناگهان با دو فرزند خود تنها ماند. دختر او ده ساله است و در مدرسه مشکل دارد و پسرش دوران بلوغ را طی می‌کند. فیلیز نگران است و احتیاج به کمک دارد. آیلین یانیک سعی می‌کند او را راهنمایی کند و می‌گوید: «مسلما باید و نبایدهای مشخصی وجود دارد، اما من فکر می‌کنم، توجه بیش از حد به نقص‌های خود بیشتر بازدارنده است و به تو کمکی نمی‌کند. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنم که بیشتر به این فکر کنی که چطور می‌توانی در باطن به خدا نزدیک‌تر شوی.»

مشاوری آشنا با فرهنگ و مذهب مهاجران مسلمان

آیلین یانیک در مؤسسه "مرکز آموزشی و مشاوره زنان مسلمان" در کلن به عنوان مشاور خانواده کار می‌کند. او روسری قرمز رنگی بر سر دارد که گردن و موهایش را کاملا می‌پوشاند.

برای فیلیز که در آلمان بزرگ شده و حجاب ندارد مهم است که مشاورش مسلمان باشد. مراجعه به روانشناس آلمانی برای او غیرقابل تصور بوده است. فیلیز می‌گوید: «من مسلمان هستم و برایم مهم است که به طور اسلامی و متناسب با فرهنگ ترکی برخورد کنم، نه مطابق فرهنگ آلمانی. خانم یانیک خود باحجاب است و مانند من با اسلام سر و کار دارد. من ترجیح می‌دادم با کسی صحبت کنم که مذهب مرا بشناسد.»

اهمیت آینده تحصیلی فرزندان برای مردان

بیشتر مراجعه‌کنندگان به این مؤسسه زن هستند. آنها در کلاس‌های زبان و قرآن شرکت می‌کنند و برای حل مسائل خانوادگی و موضوع‌های مربوط به تربیت فرزندانشان به جلسات مشاوره می‌آیند. اما زنان تنها مراجعه‌کنندگان این مؤسسه نیستند. مردان نیز در برخی از کلاس‌ها و دوره‌های آموزشی شرکت می‌کنند. آنها بیشتر برای مشاوره در مورد آینده تحصیلی فرزندانشان به این مؤسسه مراجعه می‌کنند.

در مرکز آموزشی و مشاوره زنان مسلمان کلن هفت مشاور کار می‌کنند. جلسه‌های مشاوره به زبان‌های انگلیسی، آلمانی، ترکی و عربی برگزار می‌شوند. بسیاری از مراجعه‌کنندگان این مؤسسه زنانی هستند که زبان آلمانی بلد نیستند و نمی‌توانند با مشاوری آلمانی‌زبان ارتباط برقرار کنند.

تقاضای بالا برای مشاوره

در حال حاضر مؤسسات مشاوره مختلفی در کلن جلسه‌های مشاوره ویژه مهاجران مسلمان عرضه می‌کنند. "ماریتا سیمونز" Marita Simons مشاور خانواده در مؤسسه کاتولیک "کاریتاس" از تعداد زیاد مراجعه‌کنندگان مهاجر برای گرفتن مشاوره خبر می‌دهد. در "کاریتاس" ده سال است که سه مشاور ترک‌زبان کار می‌کنند. ماریتا سیمونز می‌گوید: «ما به شدت به یک همکار عرب‌زبان و چند همکار ترک‌زبان احتیاج داریم. تقاضا خیلی بالاتر از آن است که ما بتوانیم پاسخ‌گو باشیم. به همین دلیل فهرست انتظار داریم.»

نرمین یومورتاچی هم یکی از مشاوران ترک‌زبان است که مراجعه‌کنندگانش باید ابتدا نام خود را در فهرست انتظار وارد کنند. او توضیح می‌‌دهد که در جلسه‌های مشاوره‌اش با ترکها تا به حال مذهب موضوع محوری نبوده است. نرمین می‌گوید: «مشکلات مراجعه‌کنندگان ترک معمولا همان مشکلات رایجی هستند که خانواده‌های آلمانی نیز با آنها مواجهاند. مسائل مذهبی تا به حال مطرح نشده است.»

بیشتر وقت‌ها مسائل خانوادگی افراد مربوط به مواردی مانند مشکلات مالی و بیکاری هستند. به طور مثال، بسیاری از زنان ترک شکایت می‌کنند که همسرانشان شبها به جای اینکه به خانه برگردند، ترجیح می‌دهند به قمارخانه بروند؛ آنها گاهی در یک شب به خاطر قمار حقوق یک ماه خود را از دست می‌دهند. یرمین اعتقاد دارد که در این مواقع معمولا تنها راه‌حل واقع‌بینانه طلاق است.

AZ/KG