اشتفن زایبرت، سخنگوی دولت آلمان، روز دوشنبه (۱۳ مارس/ ۲۳ اسفند) در برلین، در واکنش به حملات لفظی رجب طیب اردوغان به آنگلا مرکل گفت: «صدراعظم قصد شرکت در این بازی تحریک‌آمیز را ندارد».

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، به تنش به‌وجود آمده بر سر سخنرانی‌های تبلیغاتی وزیران‌اش در آلمان دامن زده و شخص آنگلا مرکل را مورد حمله قرار داده است.

اردوغان روز دوشنبه در مصاحبه با شبکه تلویزیونی "A Haber" ترکیه، آنگلا مرکل را به حمایت از حزب ممنوعه‌ی کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) متهم کرد.

رئیس جمهوری ترکیه در این گفت‌وگوی تلویزیونی گفت: «مرکل ارجمند، تو از تروریست‌ها حمایت می‌کنی». اردوغان ضمن اشاره به اینکه آلمان با اینکه "پ‌ک‌ک" را سازمانی تروریستی تشخیص داده، اقدامی علیه آن انجام نمی‌دهد، پرسیده است: «چرا تروریست‌ها را در کشور خود پنهان می‌کنید؟ [...] چرا اقدامی نمی‌کنید؟».

علاوه بر این، اردوغان "تلویزیون دولتی" آلمان را هم به حمایت از سازمان‌های تروریستی و نیز "تبلیغ" علیه نظام برنامه‌ریزی‌شده‌ی ریاستی در ترکیه متهم کرد.

رجب طیب اردوغان اوایل ماه مارس سال جاری نیز آلمان را متهم به حمایت از تروریست‌ها در ترکیه کرده بود. رئیس جمهوری ترکیه این سخنان را در جریان مناقشه آلمان و ترکیه بر سر بازداشت دنیز یوجل، خبرنگار آلمانی ترک‌تبار، در ترکیه بر زبان آورده بود. اردوغان یوجل را متهم به "جاسوسی" برای آلمان کرده و او را "نماینده پ‌ک‌ک" خوانده بود.

هشدار در مورد سفر به ترکیه

وزارت خارجه آلمان در این میان با توجه به در پیش بودن رفراندوم ترکیه، توصیه‌های مسافرتی خود را تشدید کرده است. زمان همه‌پرسی تغییر قانون اساسی ترکیه روز ۱۶ آوریل تعیین شده است.

این وزارتخانه به شهروندان آلمانی هشدار داده که بایستی در جریان همه‌پرسی تغییر قانون اساسی ترکیه احتمال "تنش‌ها و اعتراض‌های سیاسی را که ممکن است آلمان را هم هدف قرار دهد" در نظر بگیرند. به همین دلیل، وزارت خارجه آلمان به مسافران آلمانی عازم ترکیه هشدار داده است که "از تظاهرات سیاسی و کلا از هر نوع تجمع بزرگی دوری گزینند».

هلند نیز رسما به شهروندان خود برای سفر به ترکیه هشدار داده است. به گفته وزارت خارجه هلند، سفر گردشگران این کشور به ترکیه در حال حاضر خالی از خطر نیست.

اتهام بزرگ اردوغان علیه آلمان

رئیس جمهوری ترکیه روز ۵ مارس سال جاری در واکنش به لغو سخنرانی انتخاباتی سیاستمداران کشورش در آلمان، دولت آلمان را به "رفتار به شیوه نازی‌ها" متهم کرده بود. اردوغان مدعی شده بود که آلمان نسبتی با دموکراسی ندارد. اندک زمانی بعد وزیر خارجه ترکیه نیز همین مضمون را تکرار کرد.

این اظهارات خشم سیاستمداران آلمانی را برانگیخت. از جمله زیگمار گابریل، وزیر خارجه آلمان، در جریان دیدار با همتای ترک خود، به مولود چاووش‌اوغلو تذکر داد که «مقایسه با زمان نازی‌ها و اهانت به دمکراسی و حکومت قانون در آلمان ممنوع است». گابریل ضمن تأکید بر اینکه "چنین اهانت‌هایی نباید تکرار شود"، تأکید کرده بود که: «حد و مرزهایی وجود دارد که کسی اجازه ندارد پا از آن فراتر بگذارد».

گسترش تنش

موجی که از آلمان شروع شده بود، در هلند بالا گرفت و حتی به سوئد و دانمارک رسید. روز یکشنبه (۱۲ مارس/ ۲۲ اسفند) تنش میان آنکارا و لاهه بر سر جلوگیری از سخنرانی‌های انتخاباتی سیاستمداران ترکیه در هلند بالا گرفت.

دولت هلند از فرود هواپیمای وزیر خارجه ترکیه در کشور خود جلوگیری کرد. مولود چاووش‌اوغلو قرار بود در کنسولگری ترکیه در روتردام در حمایت از تغییر قانون اساسی کشورش سخنرانی کند.

اندک زمانی پس از ممنوعیت ورود وزیر خارجه ترکیه به هلند، فاطمه سایان کایا، وزیر خانواده ترکیه، با خودرو از آلمان به هلند رفت تا در جمع هواداران اردوغان به نفع رفراندوم تغییر قانون اساسی سخنرانی کند، اما پلیس هلند خودروی او را قبل از رسیدن به کنسولگری ترکیه در روتردام متوقف کرد و پس از ساعت‌ها بحث او را تا مرز آلمان همراهی کرده و او را به آلمان بازگرداند.

سپس سخنرانی محمد مهدی اِکِر، عضو حزب عدالت و توسعه، حزب حاکم ترکیه، در یکی از سالن‌های اجتماعات در استکهلم لغو شد.

هم‌زمان لارس راسموسن، نخست وزیر دانمارک، به همتای ترکیه‌ای خود توصیه کرد که به دلیل تشدید تنش در مناسبات ترکیه و هلند، فعلا به دانمارک سفر نکند. به گفته راسموسن، در شرایط عادی دیدار بن‌علی ییلدیریم اشکالی نداشت، اما بعد از اتفاقی که میان ترکیه و هلند افتاده، این موضوع دیگر نمی‌تواند عادی تلقی شود.

در این میان الکساندر گراف لامبسدورف، نایب رئیس پارلمان اروپا، خواستار ممنوعیت سفرهای انتخاباتی مقام‌های ترکیه به کشورهای عضو اتحادیه اروپا شد. برخی دمکرات مسیحی‌های آلمان نیز از او حمایت کردند. توماس دمزیر، وزیر کشور آلمان هم "مخالفت شدید" خود را با تبلیغات انتخاباتی مقام‌های ترکیه در آلمان اعلام کرد.