رای‌دهندگان آلمانی تا حدود زیادی سیستم سیاسی در این کشور را دگرگون کردند. آلمان به عنوان نیرومندترین اقتصاد اروپا باید در روزهای آتی درباره ترکیب آتی دولت راه خود را برگزیند.

در حالی‌که اتحاد احزاب مسیحی در آلمان موفقیتی چشمگیر بدست آورده، اما هنوز سرنوشت دولت آتی در این کشور هم‌چنان ناروشن است. حزب دمکرات آزاد (لیبرال‌ها) با کمتر از ۵ درصد آرا نمی‌تواند متحدی برای آنگلا مرکل و تشکیل ائتلاف دولتی در برلین باشد.

آنگلا مرکل از رای‌دهندگان به خاطر انتخاب حزب دمکرات مسیحی سپاسگزاری کرد و نتیجه انتخابات را موفقیت‌آمیز خواند. وی سیاست دولت خود را در چهار سال گذشته موفق و اعتمادبرانگیز خواند. این بدان معناست که مرکل برای سومین بار، صدراعظم آلمان خواهد شد.

ناخشنودی سوسیال دمکرات‌ها از نتیجه انتخابات

پر اشتاین‌بروک، نامزد سوسیال دمکرات‌ها برای مقام صدراعظمی آلمان پیشتر گفته بود که در صورت پیروزی احزاب رقیب، شخصاً از شرکت در ائتلاف دولتی با دمکرات مسیحی‌ها (حزب مرکل) خودداری خواهد کرد؛ وی پس از انتخابات بار دیگر بر موضع خود پافشاری کرد.

اشتاین‌بروک ناخشنودی خود را از نتیجه انتخابات اعلام کرد و افزود اگر اتحاد احزاب مسیحی اکثریت مطلق را در پارلمان بدست آورد به سوسیال دمکرات‌ها (هم‌حزبی‌های خود) توصیه خواهد کرد که اپوزیسیون نیرومندی را در پارلمان تشکیل دهند و با دولت مرکل همکاری نکنند.

ابهام درباره ترکیب دولت آتی آلمان

در صورتی که حزب تازه تاسیس "آلترناتیو برای آلمان" (AfD) از سد ۵ درصد بگذرد و در پارلمان حضور داشته باشد، احزاب دمکرات مسیحی و سوسیال مسیحی قادر به کسب اکثریت کرسی‌های پارلمان نبوده و نمی‌توانند به تنهایی دولت آتی آلمان را تشکیل دهند و مجبور به ائتلاف با یکی از احزاب هستند.

حال به نظر می‌رسد که ائتلاف میان اتحاد احزاب مسیحی با حزب سوسیال دمکرات یکی از راه‌های محتمل است. پیشتر گفته شده بود که زیگمار گابریل، رئیس حزب سوسیال دمکرات‌ در کابینه مرکل شرکت خواهد جست و احتمالاً معاون صدراعظم آلمان خواهد شد. اما هنوز مقامات رسمی این حزب این گمانه‌زنی را تایید نکرده‌اند.

در آلمان به ائتلاف اتحاد احزاب مسیحی و سوسیال دمکرات در دولت "ائتلاف بزرگ" اطلاق می‌شود. پیش از این نیز مرکل صدراعظمی چنین ائتلافی را برعهده داشت.

امکان دوم ائتلاف میان اتحاد احزاب مسیحی و حزب سبزها است. گرچه اختلافات میان این دو حزب غیرقابل جمع به نظر می‌رسد، اما به گفته رهبران احزاب آلمان، "بطور اصولی در عالم سیاست ائتلاف میان احزاب دمکراتیک همواره باید وجود داشته باشد."

شکست تاریخی دمکرات‌های آزاد

حزب دمکرات آزاد (لیبرال‌ها/ FDP) که پس از جنگ جهانی دوم و ایجاد جمهوری فدرال آلمان بدون وقفه در پارلمان این کشور حضور داشت، نتوانست از سد ۵ درصدی انتخاباتی عبور کنند و نماینده‌ای به پارلمان بفرستد. این به معنای شکستی تاریخی برای لیبرال‌های آلمان محسوب می‌شود.

راینر برودرله، رهبر فراکسیون حزب دمکرات آزاد در پارلمان آلمان و فیلیپ روسلر، رهبر این حزب و وزیر اقتصاد و فناوری در کابینه مرکل مسئولیت این شکست را بر عهده گرفتند و آمادگی خود را برای واگذاری پست‌های حزبی اعلام کردند. پذیرش این کناره‌گیری احتمالی بر عهده نهادهای حزبی خواهد بود.

خشنودی چپ‌ها از نتیجه انتخابات

حال حزب چپ (Die Linke) با حدود ۴/ ۸ درصد آرا (به‌رغم کاهش ۵/ ۳ درصدی نسبت به انتخابات گذشته) می‌تواند نقش فراکسیون فعال را در پارلمان پس از این نیز ایفا کند. گرگور گیزی، رهبر فراکسیون این حزب در پارلمان گفت که با توجه به مشکلات درون حزبی از نتیجه انتخابات "خشنود" است. این حزب احتمالاً سومین فراکسیون نیرومند پارلمان خواهد بود.

گیزی تصریح کرد که سوسیال‌دمکرات‌ها و سبزها باید درباره سیاست خود مبنی بر عدم ائتلاف با چپ‌ها تجدیدنظر کنند.

پرسش‌های اساسی برای آینده

به لحاظ وزن سیاسی و اقتصادی آلمان بسیاری از کشورهای اروپایی با دقت زیادی انتخابات این کشور را دنبال کردند. ترکیب توازن سیاسی در آلمان تاثیری مستقیم بر اتحادیه اروپا خواهد داشت.

اغلب کشورهای اروپایی امیدوارند که دولت آتی آلمان با سیاست میانه‌روانه به کاهش بحران مالی یاری رساند. شاید با تشکیل ائتلاف بزرگ در آلمان این خواست کشورهای اروپایی برآورده شود.

این انتخابات درباره پرسش‌های اساسی در درون آلمان نیز باید پاسخی‌هایی روشن در پی داشته باشد. موضوعات نظیر حقوق بازنشستگی یا تامین هزینه تولید انرژی منتظر تصمیمات دولت آتی هستند.

سیاست آلمان در قبال بحران سوریه چگونه خواهد بود؟ اصولاً آلمان چه سیاستی را برای مدیریت و مهار بحران‌های جهانی تعقیب می‌کند؟ به نظر می‌رسد که شرکای آلمان انتظار بیشتری از این کشور در عرصه بین‌المللی دارند.

آلمان به عنوان چهارمین قدرت اقتصادی جهان نمی‌تواند مسئولیت خود در قبال بحران‌ها و مسائل بین‌المللی را نادیده بگیرد و تنها سرگرم مشکلات درونی خود باشد.

وظیفه سیاست در قبال شهروندان

این وظیفه نیروهای سیاسی است که تمامی شهروندان (چه آنهایی که در انتخابات شرکت می‌کنند و چه آنهایی که به هر دلیل در انتخابات شرکت نمی‌کنند) را در مورد موضوعات مهم آگاه سازند و آنها را به بحث و موضع‌گیری درباره‌ی این موضوعات ترغیب کنند.

دمکراسی به معنای تعامل همیشگی و توافق بر سر موضوعات مورد اختلاف است. این توافقات باید محصول بحث‌ها و برخورد آرای سیاسی متفاوت با یکدیگر باشد.

سیاست باید دوباره به عنوان "موضوع سیاسی" نگریسته شود. این بدین معناست که از اداره‌ی صرف سیاسی جامعه باید پرهیز کرد و امکان تغییر در سیاست و جامعه را فراهم کرد. تحقق این درخواست بر عهده دولت آتی آلمان نیز نهاده شده است، گرچه ترکیب این دولت در روزهای آتی مشخص خواهد شد.