در برنامهای تلویزیونی با حضور مقامات وزارت بهداشت، نیروی زمینی و پلیس راه گفته شد اتوبوسی که به دره سقوط کرد، حامل مسافر غیرمجاز، مواد مخدر و بار قاچاق بود. هنوز هیچ نهادی مسئولیت کوتاهی در این سانحه را تقبل نکرده است.
تبلیغات
دو روز پس از مرگ دهها سرباز در سانحه سقوط اتوبوس به دره، قائممقام وزارت بهداشت، رئیس پلیس راه ناجا، معاون نیروی زمینی و یک کارشناس تصادفات دادگستری در برنامهای تلویزیونی به شرح جزییات امر پرداختند.
شبکه دو صدا و سیما، شامگاه پنجشنبه سوم تیر برنامه ویژهای برای تشریح سانحه سقوط اتوبوس به دره با حضور دکتر ایرج حریرچی، معاون وزارت بهداشت، سرهنگ محمدحسین حمیدی، رئیس پلیس راه، سرتیپ کمال پیمبری، معاون نیروی زمینی ارتش و محمدکریم خسروی، کارشناس دادگستری ترتیب داد.
پلیس راه و معاون نیروی زمینی در این برنامه مسئولیت امر را متوجه مالک اتوبوس، راننده و شاگرد او کردند اما معاون وزیر بهداشت از حمل بار قاچاق، حضور مسافر غیرمجاز در کنار باک اتوبوس پرده برداشت. کارشناس دادگستری نیز فقدان معاینه فنی اتوبوس و عدم نظارت پلیس راه بر حمل و نقل جادهای را به چالش کشید.
«راننده مقصر بود»
رئیس پلیس راه گفت که راننده با ترمزهای پی در پی در گردنه نیریز موجب شده که ترمز عملکرد خود را از دست بدهد. معاون نیروی زمینی ارتش به این اکتفا کرد که بگوید اتوبوس کرایهای اما واجد استانداردها بود: « این سربازان دوره آموزشی خود را در صفر ۵ کرمان تمام کرده بودند و با دریافت برگه مرخصی در جهت رفتن به محلهای مسکونی خود اقدام کرده بودند. این عزیزان قصد رفتن به محل زندگی خود را داشتند و ارتش اتوبوسی را که حامل آنها بود کرایه کرد و لذا استانداردهای اتوبوس کاملاً مشهود بوده است.»
اما معاون وزیر بهداشت جزییات دیگری از مسئله را فاش کرد: «راننده به جای این که ۴۰ سرباز را سوار کند ۴۵سرباز سوار کرده بود ضمن این که ۸ نفر مسافر قاچاق نیز داشته که در کنار باک و صندوق اتوبوس جایگیر شده بودند.»
دکتر ایرج حریرچی گفته که اتوبوس در آخرین کنترل در سیرجان، ظرفیت اضافی نداشته اما در جاده کمربندی مسافر قاچاق سوار کرد و در بین راه از سه خودروی دیگر میوه قاچاق و انبه و سیگار بار زد: «یکی از سربازان که زنده است میگوید راننده پیرمردی ۷۰ ساله بود و وقتی اعتراض کردیم که چرا تند میرود به ما توهین کرد.»
معاون وزیر بهداشت از قول سرشیفت سربازان که اکنون در آی سییو بستری است گفت: «داخل اتوبوس صندلی دوم را باز کردند. دست میآمد و قاچاق را میداد و راننده و شاگردش جاسازی کردند و پول گرفتند و راه افتادند.»
پلیس راه: ما مسئول نیستیم
رئیس پلیس راهور تاکید کرد که مسئولیت اتوبوسها با صاحب ماشین است. او در توجیه عدم کنترل روی نقل و انتقالات میان جادهای گفت: «جیپیاس این اتوبوسها آفلاین و قدیمی است که دارد آنلاین میشود. این اتوبوس در داخل پادگان و جلوی پاسگاه پلیس کنترل شده ولی پس از رد کردن پاسگاه و قبل از نیریز از سیستم خارج میشود.»
در حالی که فرمانده پلیس راهور و معاون نیروی زمینی ارتش در فرافکنی مسئولیت خود، شرکت حمل و نقل مربوطه و آفلاین بودن سیستم نظارتی را پیش کشیدند، محمدکریم خسروی، کارشناس دادگستری در امور تصادفات، عمر ۱۱ ساله اتوبوس (تولید ۱۳۸۴) و موضوع کارت سلامت راننده و معاینه فنی آن را طرح کرد.
مرگ خاموش دهها سرباز در سانحه سقوط اتوبوس به دره، در شبکههای اجتماعی بازتاب گستردهای داشت و انتقادهای زیادی را متوجه مسئولان ارتش و مقامات دولتی کرد.
پس از یک روز و در پی اعتراض افکار عمومی به پوشش ضعیف رسانهای این سانحه، روحانی طی بیانیهای تسلیت گفت و خواستار پیگیری ابعاد موضوع شد. سپس ارتش، وزارت دفاع، محسن رضایی، شماری از نمایندگان مجلس و برخی هنرمندان در این زمینه موضع گرفتند یا ابراز همدردی کردند.
سلب مسئولیت پلیس راه از نقش خود در این سانحه، به روز نبودن روشهای نظارتی-ایمنی، جاسازی چند مسافر غیرمجاز در کنار باک اتوبوس حامل نفرات ارتش و معامله محموله قاچاق در برابر چشم دهها سرباز، تلنگری است بر بدیهی بودن و عرفی شدن چنین وضعیتی در جامعه ایران. طرفه آن که حتی پس از دو روز هنوز تعداد قربانیان روشن نیست تا آنجا که مسئول ارتش در برنامه یاد شده، تعداد آنها را ۱۳ نفر قید کردند حال آن که معاون وزیر بهداشت از ۲۰ کشته سخن گفت.
رابطه "زدن میز" و "قاتل سوئدی" در جادههای ایران
بعد از "قاتل چینی" حال "قاتل سوئدی" به جان مردم ایران در جادهها افتاده است. چرا در تصادفهای جادهای همیشه مقصر "دیگران" هستند؟ فرهنگ مسئولیتپذیری در ایران چگونه است؟
عکس: picture alliance / ZB
"قاتل چینی" و عدم مسئولیتپذیری دستگاهها
اولین بار در سال ۸۶ ورود تریلرهای چینی با نام هوو تبدیل به کابوس جادههای ایران شد. خودرویی بی کیفیت که به علت نقص فنی در سیستم ترمز و فرمان هر روز تعدادی را به کام مرگ میفرستاد. به این خودرو لقب "قاتل چینی" داده شد. هر دستگاهی تقصیر را گردن دیگری میانداخت و هیچکس مسئولیتی به عهده نگرفت. تا اینکه بالاخره تردد این خودروها در برخی جادهها و برخی ایام سال ممنوع شد.
عکس: jalebnews.ir
زدن میز
یک مرد ایرانی با تعریف خاطرهای از زندگی مشترک با همسر آلمانیاش میگفت:«بچه ما تازه راه افتاده بود و "تاتی، تاتی کنان" رفت و سرش خورد به میز. من بچه را از روی زمین بلند کردم، بوسیدم و اشکهایش را پاک کردم و بعد میز را زدم و گفتم: ای میز بد، چرا بچهمون رو اوف کردی». مرد ادامه میدهد:«همسرم با دیدن این صحنه گفت: تقصیر میز نبوده است، با زدن میز، کودک هیچگاه مسئولیت رفتار خود را یاد نمیگیرد.»
عکس: picture alliance / ZB
تصادف در اتوبان تهران - قم
تصادف سنگین دو اتوبوس اسکانیا در اتوبان تهران - قم دل میلیونها ایرانی را به درد آورد. خبرگزاری ایلنا روز سهشنبه (۱۹ شهریور/ ۱۰ سپتامبر) تعداد کشتهشدگان این حادثه را ۶۳ نفر و مجروحان را۱۲ نفر اعلام کرد.
عکس: Isna.ir
تولد "قاتل سوئدی"
خبرگزاری مهر در همان روز حادثه با انتشار گزارشی "قاتل سوئدی" را مسئول مرگ ۱۰۵ نفر در ۹ تصادف مهم اتوبوسهای اسکانیا معرفی کرد. در این گزارش به سایر عوامل دخیل در یک تصادف همچون "خستگی راننده"، "پرت شدن حواس راننده مثلا هنگام خوردن چای و یا تماس با تلفن همراه"، "فرسوده بودن لاستیک"، "سرعت غیر مجاز راننده" و دلائل دیگر هیچ اشارهای نشده است.
عکس: Mehr
قتلهای سریالی "قاتل سوئدی"
خبرگزاری مهر ۹ تصادف مهم اتوبوسهای اسکانیا، که یکی از مهمترینآنها مرگ ۲۶ دختر دانشآموز در جاده ایذه - بروجن بود را بر میشمارد و شمار تلفات این تصادفات را ۱۰۵ نفر اعلام میکند.
عکس: Mehr
"قاتل سوئدی" در ایران مونتاژ میشود
شرکت عقاب افشان، نمایندگی انحصاری اتوبوس اسکانیا را دارد و بدنه آن در کارخانهای در سمنان ساخته میشود. این اتوبوس پس از مونتاژ کامل، وارد بازار میشود. اگر این اتوبوسها نقص فنی دارند، چرا افراد مسئول بعد از تصادف چهارم، پنجم و یا هشتم دستور توقف تردد این اتوبوسها را ندادهاند؟
عکس: Fars
مسئول مصوبه اجرایی نشده کیست؟
سرهنگ هادی هاشمی فرمانده اسبق پلیس راه میگوید:«تبصره یک ماده ۵ آیین نامه حمل مسافر مشخص کرده که باید مدیر فنی در شرکتهای مسافربری فعال باشند و بعد از کنترل لاستیک، سیستم گرمایشی، ترمز، سیستم روشنایی، مدارک راننده و ساعت کار مجاز و عدم نقص آنها اجازه دهند مسافر سوار اتوبوس شود. او میافزاید:« ۱۶ سال از تصویب این قانون توسط هیات وزیران میگذرد اما هنوز اجرایی نشده است.»
عکس: Mehr
"قاتل سوئدی" چکش را برداشته بود؟
سرهنگ هاشمی میگوید:«این اتوبوسها به دلیل اینکه کولر دارند، شیشه آنها یک تکه است و باید روی هر شیشه یک چکش برای موارد اضطراری وجود داشته باشد تا در صورتی که اتوبوس دچار مشکل شد، مسافران بتوانند با شکستن شیشه از داخل اتوبوس خارج شوند». وی میافزاید:«نه در اتوبوسهای آتش گرفته و نه در هیچ اتوبوس دیگری این چکشها وجود ندارند؟». مسئول کیست؟
عکس: Mehr
"قاتل سوئدی" در عقب را قفل میکند؟
فرمانده اسبق پلیس راه میگوید:«در عقب اتوبوس نیز در اکثر مواقع قفل شده و رانندگان از آنجا به عنوان انباری استفاده میکنند».
عکس: Mehr
"قاتل سوئدی" با مجوز استاندارد
سرهنگ هاشمی میگوید:«این خوروها در تصادفات رخ به رخ دچار حریق میشوند و اگر چه این خودرو با همین باطری استانداردها را اخذ کرده اما جای باطری نامناسب است و میتوان آن را به نیمه عقب اتوبوس منتقل کرد». وی میافزاید:«حتما باید استاندارد این خودرو مورد بازنگری قرار گیرد».
عکس: Fars
عوامل تصادف
جاده، خودرو، عوامل طبیعی، انسان و عدم رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی توسط راننده از عوامل اصلی تصادفهای رانندگی هستند.
عکس: ISNA
جادههای ایران، صحنه نبرد؟
مهدی سنایی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی میگوید:«آمار نشان می دهد که طی ۱۲ سال گذشته نزدیک به ۲۵۰ هزار نفر در حوادث جادهای کشته شدهاند و این بیش از میزان عزیزانی است که در دوره دفاع مقدس و جنگ تحمیلی از دست دادیم.»
عکس: ISNA
چرا "قاتل" خارجی است؟
مسئولیت این تصادف غمانگیز تا چه حد "ایرانی" و تا چه اندازه "خارجی" است؟ فرهنگ رانندگی ایرانیان چگونه است؟
عکس: Mehr
فقط در ایران؟
پرسیده نمیشود که این "قاتل سوئدی" در هیبت اسکانیا، چرا فقط درایران است که آدم میکشد.
عکس: Isna.ir
باز هم "زدن میز"
منتقدین میگویند در تاریخ ایران حتی یک مسئول هم به خاطر خطایش نه عذرخواهی کرده، استعفا داده و یا حتی اخراج شده است. به نظر میرسد این بار هم برای تسلی دردها باز بر میز زده میشود.