در سال‌های اخیر بیش از سیصد روستا در سیستان و بلوچستان ایران به دلیل خشکسالی متروکه شده‌اند.

بسیاری از روستاها نیز در آستانه خروج کامل اهالی قرار دارد.

خشکسالی، کم‌آبی، طوفان‌های شن و بیکاری از جمله دلایل مهاجرت اهالی روستاها است. خشکسالی روی بافت جمعیتی مناطق مختلف ایران از جمله استان سیستان و بلوچستان در شرق کشور تاثیر گذاشته است.

به گزارش خبرگزاری "مهر" در برخی از این روستاها تنها آن دسته از اهالی که توانایی مالی برای مهاجرت به دیگر مناطق را نداشته‌اند در روستاها باقی مانده‌اند.

در این گزارش آمده اغلب کودکان در روستاها به دلیل مشکلات مختلف امکان تحصیل ندارند.

برخی روستاهای زابل روز به روز در حال خالی شدن از سکنه هستند.

اهالی روستایی در زابل که در گذشته تنها درآمدشان از راه کشاورزی بوده ولی حالا و در پی خشکسالی‌های پی در پی در آستانه متروکه شدن قرار گرفته است.

آخرین اهالی باقیمانده در روستایی در سیستان و بلوچستان که روزانه با معضل کم‌آبی روبه‌رو هستند.

از جمله چالش‌های بزرگی که ایران با آن روبه‌روست، بحران کم‌آبی است.

یک باور قدیمی می‌گوید سیستان و بلوچستان یازدهمین سرزمینی است که اهورامزدا آفریده است. این سرزمین باستانی در ادوار مختلف دارای اسامی گوناگون بوده است: سیوستان، سکستان، سیستن، ماساژت، آریا پلیس، درانگیانا، زرنگ، زرنج، نیمروز یا نصف النهار، زاول، زابل و ده‌ها نام دیگر.

گلافشان یکی از شگفت انگیز‌ترین پدیده‌های سیستان و بلوچستان است. سه گل‌افشان این منطقه در "دشت کهیر" واقع شده که دوتای آن‌ها به شکل تپه و دیگری به شکل آتشفشان است.

مردم محلی به این نوع پدیده ناف دریا یا بولوبولو می‌گویند. در هنگام فعالیت گل افشان‌ها صداهایی شبیه شلیک تفنگ به گوش می‌رسد. ارتفاع گل افشان‌های چابهار یا گل فشان تنگ، حدودا۲۰ متر و قطر دهانه آن ۱۲ متر است. بعضی گل افشان‌ها از دامنه‌های خود نیز گل متصاعد می‌کنند اما گل افشان تنگ تنها از دهانه خود این عمل را انجام می‌دهد.

شهر سوخته سیستان و بلوچستان قدمت‌اش به ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد مسیح باز می‌گردد.

در این ساحل پدیده موج فشان را می‌توان دید. در فصل مرداد و مصادف با وزش بادهای موسمی ارتفاع این امواج به ۱۵ متر می‌رسد.

روستای تیس با قدمتی حداقل ۲۳۰۰ ساله در دوران هخامنشیان از بندر‌های مهم ایران در دریای مکران بود. این روستا در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد و درناحیه‌ای کوهپایه‌ای در شمال غربی چابهار واقع شده است. عکس از قبرستان جن‌ها.

در روستا تیس مقبره‎های جنانی گچ که به باور محلی ‌ها محل سکونت جن‌ها بوده و "پیل بند" و "غارهای‌بان مسیتی" و نقاشی‌های عجیب و غریب آن، دیدنی است. چاه باستانی "تیس کوپان" و گورهای مرموز "تپه نهادی" هم از دیگر جاذبه‌های گردشگری این منطقه است.

در دامنه کوه شهبازبند، حدود ۲۵ متر بالا‌تر از سطح زمین، دو غار مصنوعی و یک غار طبیعی در کنار هم قرار دارند که این سه غار را مردم بومی "بان مسیتی" می‌گویند. در زبان بلوچی، "بان" مرد صالح و خداپرست و تارک دنیا و "مسیتی" معبد و پرستشگاه خوانده می‌شود. روی دیوارهای سه طرف گنبد، با جوهر قرمز و بنفش، خطوط و علاماتی نقش بسته که بیشتر به خط "گجراتی" و خطوط هندی شباهت دارد.

چابهار آب و هوایی بهاری و گرم دارد. حتی در فصل زمستان نیز کشت انواع محصولات کشاورزی ممکن است. ‎

قصرقند در زمان گذشته به گنداوگ معروف بود و به مرور زمان به گنج‌آور تغییر نام داد. در زمان هجوم پرتغالی‌ها، کشت نیشکر رواج یافت. از آنجایی که نیشکر ماده اولیه تولید شکر بوده نام گنج‌آور به قصرقند تبدیل شده است.

قصرقند یکی از قدیمی‌ترین شهرهای استان سیستان و بلوچستان است. این منطقه به دلیل قرار گرفتن در کنار رودخانه کاجو کیاکور و نیز وجود چندین قنات پر آب و نیز خاک مناسب، بسیار مستعد برای کشاورزی بود. به لحاظ تجارت و بازرگانی محصولات عمده قصر قند همچون نیشکر و نوعی قند قرمز، چرم و پوست به مراکز بزرگ آن روزگار همچون بابل و بین‌النهرین صادر می‌شد. عکس: بقایای قلعه قصر قند - دوره صفوی

گاندو نامی است محلی برای تمساح مردابی یا تمساح پوزه کوتاه ایرانی. طبق آخرین سرشماری‌ها در بهار سال ۱۳۹۱ در منطقه حفاظت شده گاندو (باهوکلات) تعداد تمساح پوزه کوتاه ایرانی به ۲۸۶ عدد رسیده است. هر جفت تمساح پوزه کوتاه در فصل جفت گیری ۱۵ تا ۲۰ عدد تخم می‌گذارد که در صورتی که شرایط مهیا باشد دست کم نصف این تعداد قادر به رشد و نمو هستند.

در روستای سب شهرستان سوران قلعه‌ای قرار دارد که از جاذبه‌های دیدنی استان سیستان و بلوچستان محسوب می‌شود. این قلعه خشتی و گلی مرتفع‌ترین قلعه خشتی ایران است.

قلعه سب از ۱۰ اتاق کوچک و بزرگ تشکیل شده که در اطراف حیاط مرکزی جای گرفته‌اند و برای دسترسی به فضا‌های حاکم نشین و تابستانی، راه پله‌ایی مخفی، کم عرض، با شیب زیاد وجود دارد. قلعه سب بعد از زمان صفویه به ویژه در عصر افشاریه محل سکونت حاکمان بود.

رود خانه کاجو در زمان بارندگی. چندین رودخانه فصلی در سیستان و بلوچستان جاری است.

دریاچه هامون سومین دریاچه بزرگ ایران پس از دریاچه خزر و دریاچه ارومیه است. این دریاچه از سه دریاچه کوچک تشکیل شده‌است که در زمان وفور آب به هم متصل می‌شوند و دریاچه هامون را که تشکیل می‌دهند.

در سال ۱۳۹۱ یک دختر ۲۶ ساله موج سوار ایرلندی در سواحل چابهار در استان سیستان و بلوچستان موج سواری کرد. وی از این سفر مجموعه عکس‌هایی را منتشر کرده است. این منطقه می‌تواند برای موج‌سواری و غواصی مورد توجه گردشگران قرار گیرد.