مشارکت بالای مردم عراق در انتخابات به‌رغم فراخوان تحریم
۱۴۰۴ آبان ۲۱, چهارشنبه
کمیته انتخابات عراق شامگاه سه‌شنبه (۱۱ نوامبر / ۲۰ آبان) از مشارکت گسترده مردم این کشور در انتخابات پارلمانی خبر داد.
طبق اعلام این نهاد بیش از ۵۵ درصد از واجدان شرایط رأی‌دهی در این کشور در انتخابات شرکت کرده و رأی دادند. در عراق حدود ۲۱ میلیون نفر از حق رأی‌دهی برخوردارند که از این میان، بیش از ۱۲ میلیون نفر از آنها در انتخابات حضور یافتند.
کمیته انتخابات عراق این آمار را بر حسب شمارش اکثر آرا اعلام کرده و گفته است که نخستین نتایج در طی ۲۴ ساعت پس از بسته شدن اماکن اخذ رأی اعلام خواهد شد.
محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق به کسب موفقیت در این انتخابات خوش‌بین است. بر اساس عرف سیاسی عراق جدید، پست نخست‌وزیری به یک مسلمان شیعه، ریاست پارلمان به یک سنی‌مذهب و مقام عمدتاً تشریفاتی ریاست جمهوری به یک کُرد واگذار می‌شود.
در انتخابات ۷۷۴۰ نفر که نزدیک به یک‌سوم آنها زن هستند، برای دستیابی به ۳۲۹ کرسی پارلمان رقابت می‌کنند. تنها ۷۵ نامزد مستقل در این رقابت حضور دارند؛ آنهم در چارچوب قانونی انتخاباتی که بسیاری باور دارند به نفع احزاب بزرگتر طراحی شده است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
رقم مشارکت ۵۵ درصدی که اکنون اعلام شده، از این لحاظ درخور توجه است که این میزان در انتخابات پارلمانی چهار سال قبل در عراق بر تنها ۴۱ درصد بالغ می‌شد و رکوردی منفی در تاریخ انتخابات به ثبت رسانده بود.
افزون بر این باید در نظر داشت که مقتدی صدر، روحانی قدرتمند شیعه، عراقی‌ها را به تحریم انتخابات فراخوانده بود. او نه تنها در بین عراقی‌ها میلیون‌ها هوادار دارد، بلکه از نفوذ زیادی بر سیاست عراق برخوردار است.
غیاب مقتدی صدر
صدر در انتخابات سال ۲۰۲۱ بزرگترین بلوک پارلمانی را به دست آورده بود، اما پس از اختلاف با احزاب شیعه‌ای که از تلاش او برای تشکیل دولت حمایت نکردند و در عوض با یکدیگر ائتلافی بزرگتر تشکیل دادند، از پارلمان کناره گرفت. این شکاف در نهایت منجر به درگیری‌های خونینی در بغداد شد.
او این بار از شرکت در انتخابات خودداری کرده و پیشاپیش، با تأکید بر اینکه این انتخابات "معیوب و متأثر از منافع فرقه‌ای، قومی و حزبی" است، از پیروانش خواست تا دست به تحریم انتخابات بزنند.
خبرگزاری فرانسه گزارش داد، بسیاری از کسانی که از رأی‌دهی خودداری کردند، در گفت‌وگو با خبرنگاران این رسانه از "بی‌تأثیر بودن انتخابات در زندگی روزمره خود" سخن گفته و این انتخابات را یک "رسوایی" خواندند که "فقط نخبگان و قدرت‌های منطقه‌ای از آن سود می‌برند."
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
حمزه حداد، تحلیلگر سیاسی با وجود این معتقد است، "مشارکت ۵۵ درصدی اگر چه در مقایسه با مشارکت ۶۲ درصدی در سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۴ پایین‌تر است، اما گامی مثبت برای عراق محسوب می‌شود و نمایانگر آن است که نفوذ مقتدی صدر تنها بر هوادارانش محدود می‌شود.»
خبرگزاری فرانسه در گزارش خود به نقل از این تحلیلگر نوشت، "این بدین معنی است که هیچ رهبر سیاسی در عراق نمی‌تواند جلوی برگزاری انتخابات دموکراتیک در این کشور را بگیرد."
بیشتر بخوانید: انتخابات عراق؛ آزمونی سرنوشت‌ساز برای حفظ نفوذ حکومت ایران
پس از سرنگونی صدام حسین سنی‌مذهب توسط نیروهای تحت رهبری آمریکا، اکثریت شیعه عراق که در دوران او تحت ستم بود، همچنان دست بالا را دارد و بیشتر احزاب سیاسی روابط خود را با کشور همسایه، ایران، حفظ کرده‌اند.
برخی تحلیلگران بر این باورند که سایه مقتدی صدر، با وجود غیاب‌اش در انتخابات کنونی، سنگین‌تر از همیشه بر بغداد افتاده است. تاکتیک تحریم، تکرار الگوی آزموده این روحانی پرنفوذ شیعه است؛ عقب‌نشینی ابتدایی برای حفظ نیروها و بازگشت به‌هنگام در لحظه چانه‌زنی پساانتخاباتی در زمانی که دولت می‌خواهد شکل بگیرد و قدرت تقسیم شود.
آرایش نیروها نشان می‌دهد که اعمال نفوذ مقتدی صدر، به‌رغم غیاب‌اش می‌تواند وزن مذاکرات برای تشکیل کابینه را بر هم بزند و سهم‌خواهی بلوک‌های شیعی را محدود کند؛ رخدادی که بی‌واسطه بر مسیر السودانی، نخست‌وزیر کنونی تأثیرگذار خواهد بود.
درگیر میان دو قطب
عراق که سال‌ها صحنه درگیری‌های نیابتی بوده، اتحادی نزدیک به جمهوری اسلامی از یک سو و ایالات متحده از سوی دیگر دارد. بغداد پیوسته سعی در حفظ تعادل در روابط خود با این دو قطب داشته و تلاش‌های خود را اکنون شدت بخشیده است، آنهم در دورانی که منطقه با توجه به شکل‌گیری ائتلاف‌های جدید و تضعیف قدرت‌های قدیمی، شاهد دگرگونی‌های عمیقی است.
جمهوری اسلامی به‌رغم کاهش نفوذش در منطقه، کماکان امیدوار است جایگاه خود را در عراق حفظ کند؛ یگانه متحد نزدیکی که پس از تلفات سنگین متحدان دیگرش در لبنان، یمن و غزه از سال ۲۰۲۳ بدین‌سو، تاکنون از تیررس اسرائیل دور مانده است.
بغداد در عین حال به شدت برای خلع سلاح گروه‌های نیابتی جمهوری اسلامی در عراق تحت فشار واشنگتن قرار دارد. ایالات متحده با توجه به نفوذ گسترده و استقرار نیروهایش در عراق همواره خواستار رهایی عراق از مداخله ایران و نیروهای نیابتی آن بوده است.