متقاضیان خارجی تحصیل در دانشگاه‌های آلمان می‌بایست به هنگام تمدید ویزای دانشجویی با ارائه مدارک لازم نشان دهند که از عهده تامین مخارج زندگی دانشجویی برمی آیند.

یکی از راه‌های اثبات این موضوع به اداره اتباع خارجی ارائه دفترچه حسابی است که وجه موجود در آن با حق برداشت محدود در یک ماه به اصطلاح "بلوکه" شده باشد.

حالا دانشجویان ایرانی که ظرف یکی دو سال اخیر برای تحصیل به آلمان آمده‌اند با مشکلی روبرو شده‌اند: دویچه بانک، کمرتس بانک و چند موسسه مالی دیگر در آلمان به تازگی اقدام به بستن حساب‌های بانکی دانشجویان ایرانی کرده‌اند و یا از گشودن حساب بانکی جدید برای دانشجویان ایرانی سر باز می‌زنند.

سردرگمی دانشجویان ایرانی

سهیل، دانشجوی ۲۳ ساله ایرانی است که در مقطع کار‌شناسی ارشد در دانشگاه مونیخ آلمان مشغول به تحصیل است. او سپتامبر سال ۲۰۱۱ میلادی وارد دانشگاه مونیخ شد و همانند بسیاری از متقاضیان خارجی تحصیل در دانشگاه‌های آلمان، وجه نقدی که برای زندگی به همراه داشت را پس از افتتاح حساب به بانک واریز کرد.

سهیل، کمرتس بانک را برای افتتاح حساب انتخاب کرد. یک سال پس از افتتاح حساب نزد این بانک این دانشجوی ایرانی در ماه اکتبر سال گذشته نامه‌ای از بانک دریافت می‌کند که در آن بدون هیچ توضیحی آمده بود: "حساب بانکی شما تا پایان سال جاری مسدود خواهد شد".

بسیاری از دیگر همکلاسی‌های ایرانی سهیل هم ظرف ماه‌های گذشته نامه‌های مشابهی را از طرف بانک‌های آلمانی دریافت کرده‌اند.

لوتس بوکلیچ از انجمن یاری پناهندگی ایران در برلین می‌گوید، از ماه نوامبر سال ۲۰۱۲ میلادی شکایات متعددی از مسدودکردن حساب و یا عدم گشایش حساب بانکی توسط بانک‌های آلمانی از سوی ایرانیان گزارش شده است.

وی می‌گوید، این محدودیت برای صد‌ها ایرانی ایجاد شده است. این مسئول انجمن یاری پناهندگی ایران در برلین می‌گوید، موجودی برخی از حساب‌های بانکی مسدود شده چندین هزار یورو است. و این در حالی است که بانک‌های آلمان به صاحبان ایرانی حساب‌ها نوشته‌اند: "موجودی حساب را می‌توانید به صورت نقد دریافت کنید و یا به شماره حساب بانکی نزد موسسه مالی دیگری حواله کنید".

علت ایجاد محدودیت برای گشایش حساب بانکی

موسسه‌های مالی در آلمان توضیحی برای این اقدام ارائه نمی‌کنند. برخی از بانک‌های آلمانی اما به تحریم‌های بین‌المللی علیه برنامه اتمی ایران اشاره می‌کنند که به موجب آن داد و ستد با این کشور دچار محدودیت‌هایی شده است.

منتقدان این نظر اما می‌گوید، تحریم‌های بین‌المللی علیه برنامه هسته‌ای ایران از سال ۲۰۰۷ آغاز شده است و شامل شرکت‌ها و افراد کاملا مشخصی می‌شود.

قاعدتا باید کسی که نام‌اش در لیست تحریم‌ها دیده نمی شود، بتواند از امکاناتی همچون گشایش حساب بانکی در خارج از ایران برخوردار باشد.

لوتس بوکلیچ از انجمن یاری پناهندگی ایران در برلین در این مورد حدس و گمان‌هایی دارد: «بانک‌های آلمانی این محدودیت‌ها را از آنجا برای ایرانیان فراهم کرده‌اند که از سوی شرکای آمریکایی‌شان تحت فشار قرار گرفته‌اند. آن‌ها احتمالا افتتاح حساب را نیز بخشی از معامله و همکاری با ایران می‌دانند.»

دولت آلمان در این زمینه رایزنی‌هایی را مدتی است که آغاز کرده است. امیلی هابر، از مسئولان وزارت خارجه آلمان در نامه‌ای به موسسات بانکی در آلمان متذکر شده است که مسدود کردن حساب بانکی ایرانیان هیچ مبنا و اساس حقوقی ندارد و از این رو می‌بایست روند گشایش حساب و ادامه ارائه خدمات بانکی به ایرانیان از سر گرفته شود.