غلامرضا مصباحی مقدم روز چهارشنبه، ۲۷ فروردین به پایگاه اطلاع‌رسانی مجلس شورای اسلامی گفت: «قانون برنامه و بودجه فعلی در دوران حکومت ستم‌شاهی و با محوریت شاه و بر اساس نظام شاهنشاهی تهیه و تدوین شده است.»

قانونی که رئیس کمیسیون برنامه و بودجه به آن اشاره می‌کند اسفند ماه ۱۳۵۱ تصویب شد و فصل سوم آن به وظایف سازمان برنامه و بودجه در زمینه برنامه‌ریزی و تنظیم بودجه سالانه و نظارت بر نحوه‌ی اجرای آن اختصاص دارد.

قانون بودجه، از شاه تا روحانی

مصباحی مقدم با اشاره به این که سازمان برنامه و بودجه را "شاه با محوریت آمریکا تشکیل داد" گفت، مجلس هر سال هنگام بررسی لایحه بودجه به نقص‌های جدی در قانون برنامه و بودجه برمی‌خورد و "ضروری است تغییرات جدی در این قانون اعمال شود".

رئیس کمیسیون برنامه و بودجه تاکید کرد که بیش از چهار دهه از عمر قانون بودجه کنونی می‌گذرد و با توجه به تحولات ایجاد شده، از جمله تشکیل جمهوری اسلامی بازنگری و اصلاح آن ضروری است.

سازمان برنامه و بودجه در سال آخر دولت اول محمد خاتمی با سازمان امور اداری و استخدامی کشور ادغام و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی نامیده شد.

سازمان مدیریت نیز در سال ۸۶ به دستور محمود احمدی‌نژاد منحل و وظایف آن به معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی و معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهور سپرده شد.

حسن روحانی در نخستین نشست خبری خود پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ وعده داد که سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی را دوباره احیا کند. این وعده هنوز عملی نشده است.

یک قرن سابقه

در دوران احمدی‌نژاد منتقدان انحلال نهادی را که با رأی نمایندگان مجلس تاسیس شده غیرقانونی می‌خواندند و دولت ادعا می‌کرد سازمان مدیریت را منحل نکرده بلکه آن را با دو معاونت ریاست جمهوری ادغام کرده است.

بحث بازنگری و اصلاح قانون بودجه از دو سال پیش در مجلس مطرح و پیگیری شده است. مصباحی مقدم از وجود دو طرح پیشنهادی دیوان محاسبات و مرکز پژوهش‌های مجلس خبر داد که قرار است پس از بررسی نهایی در صحن علی به رأی گذاشته شود.

رئیس کمیسیون برنامه و بودجه درباره نقش آمریکا در تدوین قانون بودجه توضیحی نداده اما کمک گرفتن از کارشناسان آمریکایی برای سامان دادن به امور مالی دولت ایران بیش از یک قرن سابقه دارد.

تابستان سال ۱۲۹۰ خورشیدی، ویلیام مورگان شوستر آمریکایی به درخواست مجلس شورای ملی همراه با یک هیئت از کارشناسان امور مالی و گمرک وارد تهران شد و حدود شش ماه خزانه‌دار کل دولت ایران بود.

ماموریت شوستر که اساس برنامه‌اش را نهادینه کردن یک سیستم مالیاتی و سامان دادن به گمرک قرار داده بود، به علت کارشکنی روسیه و بریتانیا که گمرک شمال و جنوب ایران را میان خود تقسیم کرده بودند و منافع خود را در خطر می‌دیدند، ناکام ماند.