ناآرامی‌های شدید و خونین از دو روز پیش تا کنون در قاهره، پایتخت مصر همچنان ادامه دارد. در زد و خوردهای اخیر خیابانی دست‌کم ۱۰ تن کشته و بیش از ۵۵۰ نفر زخمی شده‌اند.

معترضان خشمگین با پرتاب سنگ به ساختمان‌های دولتی و ایجاد موانع خیابانی می‌کوشند در مقابل نیروهای امنیتی مقاومت کنند. در بسیاری از نقاط قاهره دود سیاه مشاهده می‌شود. شاهدان عینی می‌گویند برخی از ادارات دولتی و همچنین سنگرهای خیابانی مخالفان به آتش کشیده شده‌اند.

در روز یک‌شنبه (۱۸ دسامبر/۲۷ آذر) تظاهرکنندگان و ماموران انتظامی در میدان تحریر و اطراف آن به سوی یکدیگر سنگ پرتاب کردند و به زد و خورد پرداختند.

معترضان خواهان واگذاری قدرت از سوی نظامیان به یک دولت غیرنظامی هستند. درگیری‌های اخیر زمانی آغاز شد که نیروهای امنیتی کوشیدند که تجمع تظاهرکنندگان در برابر مقر دولت را پراکنده سازنند. کابینه مصر به نخست‌وزیری کمال الجنزوری از زمان تشکیل تا کنون نتوانسته است که در مقر دولت، نشستی را برپا کند. جلسات هیئت دولت تا کنون در "اداره برنامه‌ریزی" مصر برگزار شده‌اند.

مخالفان، دولت الجنزوری را عامل دست نظامیان می‌دانند و خواهان کناره‌گیری وی از قدرت هستند. به گفته مخالفان، شورای عالی نظامی مصر به ریاست ژنرال حسین طنطاوی و دولت الجنزوری ادامه حکومت حسنی‌مبارک هستند که در فوریه امسال از قدرت به کنار نهاده شد. الجنزوری از سوی شورای عالی به نخست‌وزیری برگزیده شده است.

نا‌آرامی‌های اخیر در حالی ادامه دارد، که دو مرحله از انتخابات چندمرحله‌ای مصر برگزار شده است. نتیجه انتخابات نیز خبر از پیروزی حزب اسلام‌گرای اخوان‌المسلمین می‌دهد. مرحله سوم انتخابات در ژانویه ۲۰۱۲ برگزار خواهد شد.

مقصر درگیری‌های اخیر کیست؟

شاهدان عینی گزارش می‌دهند که نیروهای پلیس و ارتش موفق شده‌اند که چادرها و سنگرهای خیابانی مخالفان در میدان تحریر و روبروی مقر دولت را جمع‌آوری کنند.

مخالفان می‌گویند تا کنون ده‌ها تظاهرکننده بازداشت شده‌اند و ماموران پس از آتش‌زدن چادرها با سیم‌خاردار خیابان‌ها را مسدود کرده‌اند.

رسانه‌های دیگر نیز گزارش می‌دهند که نیروهای امنیتی خیابان‌های منتهی به مقر دولت را با موانع بتونی مسدود کرده‌اند تا از تجمع دوباره مخالفان در برابر مقر دولت جلوگیری کنند. تجمع مخالفان در برابر مقر دولت از سه هفته پیش شروع شده بود.

خبر کشته شدن یکی از روحانیان سرشناس مصری در درگیری‌های خیابانی سبب همبستگی گسترده با تظاهرکنندگان شده است. در مراسم خاکسپاری عماد عفت، روحانی معترض، صدها نفر از ساکنان قاهره و تعداد زیادی از نمایندگان احزاب مختلف شرکت کردند.

در حالی‌که نظامیان تجمع غیرقانونی تظاهرکنندگان را دلیل نا‌آرامی‌های اخیر می‌دانند، مخالفان و احزاب مختلف مصر، شورای عالی نظامی را مقصر اصلی در بروز تنش‌های اخیر می‌خوانند.

نابودی آثار باستانی مصر در جریان نا‌آرامی‌ها

زد و خوردهای خیابانی میراث فرهنگی مصر را نیز در امان نگذاشت. ساختمان موسسه علمی مصر بر سر اصابت یک بمب آتش‌زا طعمه حریق شد و ده‌ها کتاب و نوشته نفیس از بین رفتند. مسئولان این موسسه می‌گویند برخی از این آثار نایاب متعلق به دوره لشکرکشی ناپلئون به مصر (۱۷۹۸ تا ۱۸۰۱ میلادی) بوده است.

نیروهای داوطلب مردمی در روز یک‌شنبه توانستند ۳۰ هزار کتاب‌و نوشته از مجموع ۲۰۰ هزار آثار گرانبهای این موسسه را نجات دهند و به جای امنی منتقل کنند.

وزیر فرهنگ مصر آتش‌سوزی در موسسه علمی مصر را یک «فاجعه» خواند و اعلام کرد درصدد تشکیل گروهی از کارشناسان برای مرمت آثار آسیب دیده است. قسمت بزرگی از کتابخانه این موسسه به کلی نابود شده است.

نگرانی اتحادیه اروپا و دولت آلمان از درگیری‌های خیابانی در مصر

کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا خواهان پایان دادن به خشونت‌ها در مصر شد. اشتون با انتشار بیانیه در خطاب به تظاهرکنندگان و نیروهای انتظامی گفت: «قانون و نظم با رعایت حقوق‌بشر باید دوباره در مصر حاکم شود.»

اتحادیه اروپا در این بیانیه بار دیگر از «برگزاری تظاهرات صلح‌آمیز، ابراز عقیده و حقوق‌بشر» طرفداری کرده و خواستار بررسی بیطرفانه رویدادهای اخیر شده است.

گیدو وستروله، وزیر امورخارجه آلمان نیز درباره اوج‌‌گیری ناآرامی‌ها در مصر ابراز نگرانی کرد. وستروله گفت: «با استمرار خشونت‌ها بیم آن می‌رود که روح و پیام تغییرات در نطفه خفه شود.» وزیر امورخارجه آلمان در روز یک‌شنبه (۱۸ دسامبر) در برلین تصریح کرد که «سرنوشت مصر باید در صندوق‌های رای‌گیری و از طریق اصلاحات دمکراتیک رقم خورد.»

وزیر امورخارجه آلمان از همه‌ی طرف‌های درگیر خواست که به «تعامل صلح‌آمیز با یکدیگر پرداخته» و از اعمال خشونت بپرهیزند.

SI/SJ