معافیت هفت کشور از تحریم‌های آمریکا علیه ایران
۱۳۹۱ خرداد ۲۳, سه‌شنبه
دولت آمریکا اعلام کرد که هفت کشور را از تحریم‌های خود علیه ایران معاف می‌کند. وزارت امورخارجه آمریکا در روز دوشنبه (۱۱ ژوئن/۲۲ خرداد) از کشورهای هند، مالزی، آفریقای جنوبی، کره‌جنوبی، سریلانکا، ترکیه و تایوان در رابطه با این معافیت نام برده است.
هیلاری کلینتون، وزیر امورخارجه آمریکا دستور داده که کشورهای نامبرده به دلیل تلاش برای کاهش معاملات نفتی با ایران از مجازات‌های آتی این کشور معاف شوند. آمریکا به‌زودی شرکت‌ها و کشورهایی که با ایران معاملات نفتی و یا مبادلات مالی دارند را مشمول این مجازات‌ها خواهد کرد.
ایالات متحده در ماه مارس امسال نیز برخی کشورهای اروپایی و ژاپن را شامل این معافیت کرده بود. این تصمیم دو روز پیش از دیدار سالانه میان مقامات هند و آمریکا اعلام شده است.
گفته می‌شود که تصمیم ایالات متحده با استقبال مقامات هندی روبرو شده و مانع بزرگی از سر راه گسترش مناسبات دو کشور از این طریق برداشته شده است.
آمریکا از ۸ ژوئن تمامی موسسات مالی که با بانک مرکزی ایران دارای مبادلات پولی هستند را مورد تحریم‌های خود قرار خواهد داد. این مجازات‌ها در پی برقراری تحریم یک‌جانبه آمریکا علیه بانک مرکزی ایران به مرحله اجرا در خواهد آمد.
هیلاری کلینتون در روز دوشنبه تاکید کرد که این هفت کشور به میزان قابل توجه‌ای خرید نفت خام خود از ایران را کاهش داده‌اند. کلینتون تصمیم جدید آمریکا را نشانه موفقی از کارزار تحریمی این کشور علیه ایران خواند.
کلینتون در توضیحی درباره اقدام اخیر آمریکا گفت: «ما هم‌زمان با کاهش صادرات نفت ایران پیام قاطعی به رهبری این کشور می‌فرستیم. ایران باید از طریق اقداماتی مشخص به نگرانی‌های جامعه بین‌المللی پایان دهد. در غیر این صورت با انزوا و فشارهای بیشتری مواجه خواهد شد.»
چین مشمول معافیت نشده است
آنچه در این میان مهم به نظر می‌رسد، غیبت نام چین در فهرست کشورهای معاف از تحریم‌های آمریکا علیه ایران است. چین یکی از مهم‌ترین خریداران نفت خام ایران در آسیا و جهان به شمار میآید و برای رشد اقتصادی خود شدیداَ وابسته به تامین انرژی از خارج است. مسئولان رسمی آمریکا گفتند که مذاکرات جدی در این زمینه میان واشنگتن و پکن در جریان است.
یک مقام ارشد آمریکا به خبرنگاران گفت: «ما همکاران چینی‌مان را درباره ابعاد ضروری و عاجل این اقدام مطلع کرده‌ایم.» وی تاکید کرد چین یکی از شش کشور مذاکره‌کننده با ایران در مسکو خواهد بود و به این لحاظ "شریک بسیار مهمی" برای آمریکا به شمار میآید.
این مقام آمریکایی افزود که ایالات متحده در زمان‌های مختلف می‌تواند تعابیر متفاوتی از تحریم‌ها داشته باشد، اما موضوع مهم این است که چین سیاست دوگانه فشار و متقاعدسازی ایران را هم‌زمان به پیش برد.
هو جینتا‌ئو، رئیس‌جمهور چین در روز جمعه (۸ ژوئن) از ایران خواست که در مذاکرات اتمی انعطاف بیشتری از خود نشان دهد. برخی از کارشناسان اقتصادی بر این باورند که به‌رغم مواضع علنی چین در مقابل تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا علیه ایران، پکن در ماه‌های گذشته کوشیده است گزینه‌های دیگری برای نفت ایران در بازار جهانی بیابد.
برخی از کشورها از تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا علیه ایران و پیامد‌های حقوقی آن برای خود ناخشنودند و تصریح می‌کنند که تنها شورای امنیت سازمان ملل متحد اجازه برقراری چنین مجازات‌هایی را دارد.
تغییر سیاست ایران از طریق فشارهای اقتصادی
عربستان سعودی به عنوان رقیب ایران در منطقه پیشتر اعلام کرده بود که آماده است کمبود نفت ایران در بازارهای جهانی را جبران کند. به‌رغم ادامه‌ی تنش‌ها در مناسبات ایران و کشورهای غربی، بهای نفت در روزهای گذشته سیری نزولی را طی کرده است.
آژانس بین‌المللی انرژی تخمین می‌زند که ایران در ماه آوریل امسال تنها حدود یک‌چهارم از تولید ۳/۳ میلیون بشکه‌ای روزانه خود را به فروش رسانده است. هند پیشتر اعلام کرد که خرید نفت خود از ایران را به میزان ۱۱ درصد کاهش داده است.
باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا امیدوار است با افزایش فشارهای اقتصادی بر ایران، این کشور را به تغییر رویه در برنامه اتمی‌اش ترغیب کند. رقبای جمهوری‌خواه اوباما ضمن انتقاد از وی می‌گویند که سیاست‌های تنبیهی واشنگتن علیه ایران کافی و کارساز نیستند.
در این میان دولت اوباما نیز نگران است که در صورت شکست مذاکرات اتمی، اسرائیل دست به اقدامی نظامی علیه مراکز اتمی ایران زند.