همایش بررسی ساختار تشکیلاتی مدیریت منابع طبیعی و محیط‌زیست ایران روز گذشته (یک‌شنبه ۲۳ مهر ۹۶) در دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران برگزار شد. یکی از سخنرانان این همایش عیسی کلانتری، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، بود.

عیسی کلانتری تمام مشکلات و بحران‌های زیست‌محیطی امروز ایران را حاصل سیاست‌های نادرستی دانست که از زمان تاسیس جمهوری اسلامی اعمال شده است. او تاکید کرد که در این سال‌ها "هر دشمنی در این سرزمین حاکم می‌شد" این رفتار را با منابع طبیعی و محیط زیست انجام نمی‌داد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

میراث هولناک جمهوری اسلامی

به گزارش خبرگزاری ایسنا رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: «ما خودخواه‌ترین نسلی هستیم که در طول هفت هزار سال گذشته در این سرزمین زیسته، چون هر بلایی بر سر حوزه محیط زیست آمده طی چهار دهه گذشته بوده است. پیش از این مدت، بسیاری از شاخص‌های محیط زیستی کشور مثل آب در جایگاه مناسبی قرار داشت.»

کلانتری صاحب‌نظران و انجمن‌های علمی را متهم کرد که از سه دهه پیش وضعیت امروز و پیامد سیاست‌های نادرست مسئولان را پیش‌بینی می‌کردند اما از آنجا که اجرای این سیاست‌ها "باعث افزایش درآمدشان می‌شد" نه تنها مانع آن نشدند که پیش‌قدم شدند تا "امروز کشور به ورشکستگی در بخش آب برسد".

معاون رئیس جمهور می‌گوید در دهه‌های گذشته مسئولان عواقب سیاست‌های خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی و کاهش وابستگی به واردات را درست محاسبه نکردند و این سیاست‌ها باعث شد که ایران امروز "در زمینه فرسایش خاک، استحصال منابع آبی، گسترش بیابان و..." جزو کشورهای اول جهان باشد.

بیشتر بخوانید: ۹۴ درصد مساحت ایران درگیر خشکسالی درازمدت است

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست دو ماه پیش نیز در مراسم معارفه خود در این سمت، مسئولان را متهم کرد که در دهه‌های گذشته با سیاست‌های احساسی و "به خاطر تولید چند تن گندم اضافی" منابع آب و خاک را بر باد دادند و و بحران کم‌آبی را به وضعیت "فاجعه‌آمیز" امروز کشاندند.

وزیر کشاورزی دیروز، منتقد امروز

روزنامه شهروند در شماره دوشنبه ۲۴ مهرماه خود با اشاره به تکرار این سخنان از سوی کلانتری در ماه‌های گذشته نوشت: «زمانی تلاش برای رسیدن به خودکفایی در محصولات کشاورزی از بزرگترین افتخارات کلانتری بود و حالا او یکی از منتقدان این سیاست شده و از ورشکستگی آبی و سکوت انجمن‌های علمی کشور می‌گوید.»

سیاست افزایش تولید محصولات کشاورزی مربوط به یک دولت و جناح خاص از حکومت جمهوری اسلامی نبوده و توسط همه دولت‌ها دنبال شده است. جشن‌های "خودکفایی گندم" در سال ۸۳ در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی، سال ۸۵ در دوران محمود احمدی‌نژاد و سال گذشته در دولت یازدهم به ریاست حسن روحانی برگزار شده است.

افزون بر این عیسی کلانتری در حالی مدیران قبلی را مسئول تمام بحران‌های زیست محیطی کنونی معرفی می‌کند که خود از سال ۶۸ تا ۸۱ وزیر کشاورزی بوده و به همین دلیل در اجرای "سیاست‌های احساسی" مخرب یا عدم جلوگیری از آن‌ها نقش و مسئولیت مستقیم داشته است.

بیشتر بخوانید: گزارش معاون وزیر نیرو از وضعیت فاجعه‌بار آب در ایران

رئیس سازمان محیط زیست با اشاره به وضعیت بحرانی اغلب تالاب‌ها و دریاچه‌های ایران که کارشناسان یکی از علت‌های افزایش گرد و غبار را خشک شدن آنها می‌دانند گفت: «امروز یک تالاب و دریاچه زنده در کشور نداریم و از این متعجب هستیم که چرا حجم ریزگردهای کشور افزایش یافته است.»

شاهرخ فتاح، رئیس مرکز ملی خشک‌سالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی، نیز روز گذشته گزارشی از وضعیت خشک‌سالی در دوازده ماه منتهی به شهریور ارائه کرد که مطابق آن در شرایط کنونی نزدیک به ۹۰ درصد مساحت ایران درگیر خشک‌سالی به درجه‌های متفاوت است و این وضعیت در سال‌های آینده بحرانی‌تر می‌شود.

این مدیر ارشد سازمان هواشناسی گفته است در حال حاضر حدود ۳۰ درصد از مساحت ایران دچار خشک‌سالی شدید و بسیار شدید است و این وضعیت در استان‌های تهران، البرز، قزوین، فارس، خراسان رضوی، شمال و جنوب کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان، بوشهر، کرمان، کرمانشاه، یزد و سمنان تداوم دارد.

 چشم‌انداز نگران‌کننده‌ی خشک‌سالی

به گزارش ایسنا فتاح گفت: «هیچ نقطه‌ای از کشور نیست که در بازه بلندمدت با درجاتی از خشک‌سالی مواجه نباشد، حدود ۹۵ درصد مساحت کشور دچار خشک‌سالی است که ۱۱ درصد آن خشک‌سالی خفیف، ۳۹ درصد خشک‌سالی متوسط، ۳۳ درصد خشک‌سالی شدید و ۱۳ درصد خشک‌سالی بسیار شدید است و تنها نیم درصد مساحت کشور دارای ترسالی است.»

با این روند در چشم‌انداز بلندمدت، مناطقی از ایران که دچار خشک‌سالی شدید و بسیار شدید خواهند بود شامل حدود ۴۶ درصد کل مساحت کشور می‌شوند. به اعتقاد برخی کارشناسان، آوارگی و مهاجرت‌های گسترده‌ی درون‌کشوری و درگیری و نزاع بر سر آب از پیامدهای این وضعیت بحرانی است.

بیشتر بخوانید: یک چاه آب به ازای هر ۱۰۴ شهروند ایران

در جمهوری اسلامی معمولا بسیاری از بحران‌ها به اقدام‌های "دشمن خارجی" نسبت داده می‌شود. اکنون کلانتری که در دولت‌های مختلف مسئولیت داشته سرچشمه بحران‌های زیست‌محیطی را داخلی عنوان می‌کند و بدون پذیرش مسئولت خود می‌گوید: «بدون شک این رسم کشورداری نیست و آیندگان ما را قضاوت می‌کنند چون منابع طبیعی و محیط‌زیست ارث پدر ما نیست و باید به آیندگان منتقل شود.»