معاون فرمانده نیروی قدس سپاه بر اثر "عارضه قلبی" درگذشت
۱۴۰۰ فروردین ۲۹, یکشنبه
سپاه پاسداران اعلام کرد سردار سرتیپ محمد حسینزاده حجازی، جانشین فرمانده نیروی قدس سپاه بر اثر "عارضه قلبی" درگذشته است. او مدتی مسئول سپاه در لبنان و از فرماندهان نیروهای شبهنظامی ایران در سوریه نیز بوده است.
تبلیغات
روابط عمومی سپاه پاسداران با انتشار اطلاعیهای در روز یکشنبه ۲۹ فروردین اعلام کرد که سردار سرتیپ محمد حسینزاده حجازی، معاون فرمانده کنونی نیروی قدس سپاه پاسداران بر اثر "عارضه قلبی" درگذشته است.
در این اطلاعیه در مورد مسئولیتهای تا کنونی سردار حجازی ۶۵ ساله آمده است که او پس از جنگ ایران و عراق مسئولیتهایی از جمله "فرماندهی نیروی مقاومت بسیج به مدت ۱۰ سال، ریاست ستاد مشترک سپاه، جانشین فرمانده کل سپاه و معاونت آماد، پشتیبانی و تحقیقات صنعتی ستادکل نیروهای مسلح" را برعهده داشته است.
این اطلاعیه میافزاید که حجازی "مدتی مسئولیت سپاه در لبنان را داشت" و در سالهای اخیر "برای یاریبخشی به مدافعین حرم و کمک به جبهه مقاومت اسلامی" فعال بوده است. منظور مسئولان جمهوری اسلامی از "یاریبخشی به مدافعین حرم" مشارکت در جنگ داخلی سوریه است.
سردار حجازی در دیماه ۱۳۹۹ در گفتوگو با شبکه المیادین در مورد نقش ایران در سوریه و حملات اسرائیل به نیروهای شبهنظامی جمهوری اسلامی گفته بود: «درباره حملاتی که ادعا میکنند به ایران وارد کردهاند، بسیاری از این ادعاها کذب و ادعاهای تبلیغاتی است. بارها دفتر مستشاری ایران در سوریه به این ادعاهای دروغ پاسخ داده است و گفته که چنین نیست. تصور میکنم چیزی را که اسرائیلیها ادعا میکنند مثلا میگویند نیروهای ایران در سوریه مستقر هستند در حالی که ایران هیچ گاه نیرو یا یگان مستقر در سوریه نداشته و بیشتر در حالتهای مستشاری در سوریه بودهاند؛ که گاهی این حضور مستشاری در حد گفتگو و مشورت دادن است و گاهی مستشار در میدان حاضر میشود و ارزیابی میکند.»
به گزارش باشگاه خبرنگاران، حجازی در این مصاحبه افزود: «حضور ایران در سوریه از ابتدا هم شامل استقرار نیرو و یگان نبوده است. مستشاران ما در یگانها حضور داشتهاند و راهنمایی کردهاند، اما اینکه ادعا میکنند پایگاه یا پادگانی از ایران را زدهاند، درست نیست، چون چنین چیزی وجود ندارد. آنها بخوبی میدانند که اگر نیرو یا شخصی از ایرانیها را به شهادت برسانند، حتما با پاسخ ایران مواجه میشوند. حتما پاسخ میدهیم کما اینکه در گذشته پاسخ داده شده است. پس این ادعاها بدون پشتوانه است.»
اطلاعیه سپاه میافزاید، پس از مرگ قاسم سلیمانی، به پیشنهاد اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه و با حکم حسین سلامی، فرمانده کل سپاه به سمت جانشینی فرماندهی نیروی قدس منصوب شد.
فرماندهان کل سپاه پاسداران از آغاز تا امروز
اندکی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران سپاه پاسداران شکل گرفت. نیرویی نظامی که اکنون اقتصاد و سیاست را هم تحت کنترل دارد، در روزهای اخیر دارای فرمانده جدیدی شده و از سوی آمریکا در لیست تروریستی قرار گرفته است.
عکس: khaterenegari
ترکیب اولیه ستاد فرماندهی سپاه شامل افراد زیر میشد: علی دانش منفرد، فرمانده/ سید محمد غرضی، معاون عملیات/ دکتر افروز، مسئول روابط عمومی/ محسن رفیقدوست، مسئول تدارکات و محسن سازگارا. فرماندهی علی دانش منفرد که از ۹ اسفند ۱۳۵۷ تا ۱۸ فروردین ۱۳۵۸ ادامه یافت، فاقد حکم رسمی بود. (عکس: قسمت بالا، نفر اول سمت چپ با عینک)
عکس: khaterenegari
با ادغام سه گروه مسلح دیگر در درون سپاه که ۱۸ فروردین ۱۳۵۸ صورت گرفت، سرپرستی سپاه به آیتالله حسن لاهوتی سپرده شد. چندی بعد او به همراه پسرش وحید لاهوتی بازداشت شد و در زندان اوین بهطرز مشکوکی درگذشت. سعید و حمید لاهوتی، پسران آیتالله لاهوتی به ترتیب همسران فاطمه و فائزه هاشمی رفسنجانی هستند.
عکس: Melliun
در دورهای که لاهوتی سرپرست سپاه بود، جواد منصوری به فرماندهی برگزیده شد که منجر به اختلاف میان این دو شد که در نهایت به استعفای لاهوتی در ۲۹ آبان ۱۳۵۸ انجامید. سپس موسوی اردبیلی و اکبرهاشمی رفسنجانی از سوی شورای انقلاب مامور یافتند به مشکلات سپاه رسیدگی کنند.
عکس: Mashregh
با توجه به اینکه هاشمی رفسنجانی در تاریخ ۲۶ آبان وارد کابینه موقت شورای انقلاب شده و به سرپرستی وزارت کشور منصوب شده بود و نیز لاهوتی که استعفای کتبی خود را رسانهای کرده بود، سید علی خامنهای به سرپرستی کل سپاه گمارده شد. با انتصاب ابوالحسن بنیصدر به فرماندهی کل نیروهای مسلح، او از سرپرستی سپاه و نیز معاونت وزارت دفاع استعفا داد.
عکس: FARS
عباس دوزدوزانی از پنجم اسفند ۱۳۵۸ تا دوم خرداد ۱۳۵۹ فرماندهی سپاه را برعهده گرفت. او نخستین فرمانده کل سپاه بود که حکم فرماندهی خود را از بنیصدر دریافت کرده بود. دوزدوزانی هم به دلیل مخالفتهای رئیس جمهوری وقت، استعفا میدهد و از این مسئولیت کنار میرود.
عکس: FARS
فرمانده بعدی سپاه عباس آقازمانی معروف به "ابوشریف" بود که در دوم خرداد ۱۳۵۹ طی حکمی از سوی بنیصدر به فرماندهی سپاه پاسداران منصوب شد اما کمتر از یک ماه بعد در ۲۷ خرداد همان سال استعفا کرد.
عکس: FARS
بنیصدر در روز ۸ تیر اعلام کرد که سید محمدکاظم موسوی بجنوردی را به فرماندهی سپاه منصوب کرده است. او که موسس حزب ملل اسلامی بود و به تازگی و در دوره دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی به مجلس راه یافته بود، در ابتدا فرماندهی سپاه را به صورت مشروط پذیرفت اما پس از انتشار این خبر و مشورت با سید احمد خمینی، اعلام کرد که فرماندهی سپاه را نمیپذیرد.
عکس: IRNA
روز ۲۲ تیر، مرتضی رضایی به مدت یک سال و یک ماه و ۲۹ روز فرماندهی سپاه را برعهده گرفت. برخی وی را "سردار بی تصویر سپاه" مینامند. رضایی طی حکمی از سوی ابوالحسن بنیصدر و تایید آیتالله خمینی به فرماندهی سپاه منصوب شد. پس از پایان دوران فرماندهی او در سال ۱۳۷۳ با حکم آیتالله خامنهای در مقام "حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران" در پس پرده رمز و راز پنهان شد.
عکس: Mashregh
دوره یک ساله مرتضی رضایی با انتصاب محسن رضایی به عنوان فرمانده کل سپاه پاسداران پایان گرفت. او پیشتر مسئول اطلاعات سپاه بود و به مدت ۱۶ سال بهعنوان فرمانده سپاه بر سر کار ماند. تصمیمهای جنگی او بهویژه در عملیاتهای کربلای ۴ و ۵ هنوز هم محل بحث و مناقشه است.
عکس: MEHR
وزارت سپاه پاسداران یکی از وزارتخانههای سابق در دولت ایران است که میان سالهای ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۸ فعال بود. محسن رفیقدوست از ۱۸ آبان ۱۳۶۱ تا ۲۲ شهریور ۱۳۶۷ وزیر سپاه پاسداران بود. این وزارتخانه تدارک نظامی سپاه را برعهده داشت.
عکس: defapress.ir
علی شمخانی نیز به مدت یک سال از شهریور ۱۳۶۷ تا ۱۳۶۸ در دولت چهارم وزارت سپاه را برعهده داشت. بودجه این وزارتخانه در سال ۱۳۶۶ بالغ بر ۷۰۰ میلیون دلار بود.
عکس: Fars
یحیی (رحیم) صفوی از شهریور ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۶ به مدت ۹ سال و ۱۱ ماه فرماندهی سپاه را برعهده داشت. او فرمانده سپاه اصفهان در دوران جنگ و فرمانده نیروی زمینی سپاه بوده است.
عکس: IRNA
محمد علی جعفری در سال ۱۳۸۶ جانشین یحیی رحیم صفوی شد و این سمت را تا اردیبهشت ۱۳۹۸ برعهده داشت. جعفری دانشآموخته کارشناسی مهندسی معماری از دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد فرماندهی از دانشگاه امام حسین است.
عکس: AP
حسین سلامی در اردیبهشت سال ۱۳۹۸ ضمن ارتقا به درجه سرلشکری به سمت فرماندهی سپاه پاسداران منصوب شد. سلامی که با آغاز دوران جنگ در سال ۱۳۵۹ به سپاه پیوست، حافظ قرآن است و پیشینه فعالیت سیاسی در قبل یا هنگام انقلاب اسلامی نداشته است.