در بوداپست، پایتخت مجارستان، پس از خروج هزاران پناهجو به مقصد اتریش و آلمان، هزاران نفر دیگر هنوز منتظر خروج و رساندن خود به کشورهای غرب اروپا هستند.

سازمان ملل متحد اعلام کرده که تنها در چندهفته اخیر ۲۳ هزار پناهجو وارد یونان شده‌اند. در کلان شهر ازمیر در ترکیه نیز ده‌ها هزار نفر منتظرند از این کشور خارج شده به کشورهای اتحادیه اروپا برسند.

درماندگی و سختی پناهجویان و ابعاد خطرناک این موج حرکت انسان‌ها به سوی اتحادیه اروپا همه‌روزه مشخص‌تر می‌شود. تنها در سال جاری میلادی (۲۰۱۵) بیش از دوهزار پناهجو در جریان سفر به اروپا در آب‌های مدیترانه کشته شده‌اند؛ در جزیره کوس و لسبوس در یونان شرایطی فاجعه‌باری بوجود آمده و در مجارستان خشونت نسبت به پناهجویان به شدت ادامه دارد.

قوانین امکان کمک‌رسانی را محدود می‌‌کنند

کشورهای اتحادیه اروپا برای کمک به پناهجویان با مقررات همین اتحادیه روبرو هستند که جلوی اقدامات امدادرسانی را می‌گیرد. آنها برای کمک به پناهجویان باید قوانین و مقررات اتحادیه اروپا را در این باره نقض کنند.

در مرکز مشکلات کمک به پناهجویان معاهده دابلین قرار دارد. برمبنای این معاهده اولین کشوری که متقاضی پناهندگی وارد آن می‌شود، یا از طریق آن روادید ورود دریافت می‌کند، موظف به رسیدگی به درخواست پناهندگی وی است.

در چنین شرایطی برمبنای معاهده دابلین اگر پناهنده‌ای موفق شود از این کشور به دیگر کشورهای اتحادیه برود و آنجا تقاضای پناهندگی خود را بدهد، آن کشورها وظیفه دارند متقاضی پناهندگی را بدون رسیدگی به درخواست‌پناهندگی‌اش به کشور اول بازگردانند.

به این ترتیب معاهده دابلین امکان تقسیم عادلانه پناهجویان را به دیگر کشورهای اتحادیه اروپا ناممکن می‌سازد و تا زمانی که این قانون در اتحادیه اروپا قدرت اجرایی داشته باشد، امکان کمک به پناهجویان و تقسیم عادلانه آنها در کشورهای اتحادیه اروپا وجود ندارد.

کمک‌های انسان‌دوستانه آلمان و اتریش

اقدام آلمان و اتریش در پذیرش هزاران پناهجویی که از مجارستان به این کشور آمده‌اند، اقدامی انسان‌دوستانه ارزیابی شده است. این عمل "بسیار انسان‌دوستانه" آن‌گونه که زباستیان کورتس، وزیر خارجه اتریش اعلام کرد، نمی‌تواند ادامه یابد.

وزیر خارجه اتریش در کنفرانس وزرای خارجه اتحادیه اروپا در بروکسل، خواستار اقدامی عملی در کنترل مرزهای خارجی اتحادیه اروپا و دور نگاه داشتن پناهجویان از مرزهای این اتحادیه شد.

اتحادیه اروپا همچنین تصویب کرده که در آینده هفت ناو جنگی این اتحادیه، به همراه یک ناو هواپیمابر، چندین زیردریایی و هواپیماهای بی‌سرنشین وظیفه مبارزه با قاچاقچیان انسان را در دریای مدیترانه به عهده خواهند گرفت و قایق‌های آنان را نابود خواهند کرد.

صدراعظم آلمان خواستار نوکردن کل سیستم پناهجویی در اروپا است

برای کنترل بحران پناهجویی در اتحادیه اروپا تغییراتی بنیادین در مقررات پناهندگی کشورهای اتحادیه اروپا ضروری است. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان نیز این خواست را بیان کرده و خواستار اصلاحاتی بنیادین در قوانین پناهندگی در اتحادیه اروپا شده است.

خانم مرکل در گفت‌و‌گو با خبرنگاران رسانه‌های آلمان گفت: «ساختار کل سیستم (پناهندگی) باید از نو تعریف شود.» و ادامه داد که در حال حاضر کل سیستم پناهندگی در اتحادیه اروپا "ناکارآمد" شده است.

صدراعظم آلمان خواستار تقسیم عادلانه پناهجویان در کشورهای اتحادیه اروپا است تا به این ترتیب تنها چند کشور اروپایی مسئولیت پذیرش پناهجویان را نداشته باشند. او از کلیه کشورهای اروپایی خواست برمبنای قدرت اقتصادی و بزرگی خود پناهجویانی را بپذیرند.

مرکل اعلام کرده است که به کوشش‌های خود در اجرایی کردن این طرح ادامه خواهد داد و در این رابطه به گفت‌و‌گوهای فشرده خود با سران و نخست وزیران اتحادیه اروپا ادامه می‌دهد.

البته پیشنهاد صدراعظم آلمان، با موافقت همه کشورهای اتحادیه اروپا روبرو نشده است. مجارستان، جمهوری چک، اسلواکی و لهستان از مخالفان سرسخت تغییر در قوانین پناهندگی اتحادیه اروپا هستند.


رهبران این چهارکشور اروپای شرقی روز جمعه (۱۳ شهریور / ۴ سپتامبر) در بیانیه‌ای جمعی، مخالفت خود را با این طرح اعلام و تاکید کردند که همبستگی با پناهجویان اجباری نیست و این همبستگی در ارتباط کامل قرار دارد با تصمیم کشوری که علاقمند به این کار است.

دولت راست‌گرای مجارستان علیرغم مخالفت‌های موجود حصاری از سیم خاردار در مرز خود با صربستان کشید تا از ورود پناهجویان به اروپای جنوبی و غربی جلوگیری کند. در روزهای گذشته نیز ویکتور اوربان، نخست‌وزیر محافظه‌کار مجارستان اعلام کرد که بحران پناهندگی، بحران اتحادیه اروپا نیست، بلکه بحران آلمان است.

تا زمانی که کشورهایی چون مجارستان به سیاست خود در زمینه پذیرش پناهجویان ادامه دهند راهکاری برای برون‌رفت از معضل پناهجویی در اروپا ناممکن می‌نماید. موضع‌گیری این کشورها همچنین سبب می‌شود که کشورهایی چون آلمان و اتریش که خواستار کمک به پناهجویان هستند نیز نتوانند این کمک را اجرایی کنند.

از هم اکنون بسیاری در اتحادیه اروپا این نظر را مطرح کرده‌اند که باید تحریم‌هایی علیه آن دسته از کشورهای اتحادیه اروپا برقرار شود که با پذیرش پناهجویان مخالفت می‌ورزند. از جمله این افراد گونتر اوتینگر، کمیسر اتحادیه اروپا است.