تحلیل‌گر روزنامه آلمانی "دی‌تسایت" در قاهره، مقاله خود را با صحنه‌ای از دادگاه محاکمه متهمان به انقلاب مخملی در ایران آغاز می‌کند، جایی که نماینده دادستانی «پیروزمندانه» از مجازات مرگ برای متهمان سخن می‌راند. مارتین گلن به پخش اعترافات سعید حجاریان اشاره می‌کند، این‌که دو نفر به او برای حضور در دادگاه کمک کردند و در ردیف اول نشاندندش، این‌که متن اعترافات او را شخص دیگری خواند، «زیرا سعید حجاریان پس از ترور توسط نیروهای امنیتی به سختی می‌تواند سخن بگوید».

نویسنده مقاله، اعتراف‌های «تحت فشار» مشاور رئیس جمهور سابق ایران را، تا کنون، «نازل‌ترین» بخش «دادگاه‌های نمایشی استالینیستی» می‌داند که از چهار هفته پیش در جریان‌اند.

به نوشته گلن، همۀ ۱۶۰ «منتقد دولت» که با لباس‌های خاکستری و متحد‌الشکل در دادگاه حاضر می‌شوند، متهم به اتهام‌های مشابهی هستند: طراحی یک "انقلاب نرم"، ارتباط با خارج و همکاری توطئه‌آمیز با سرویس‌های امنیتی انگلیس و آمریکا. رده‌های بالایی سپاه پاسداران و برخی از امام جمعه‌های موقت تهران نیز با تأکید بر این‌که «اتهام‌ها بدون هیچ تردیدی اثبات شده‌اند» خواستار دستگیری سران اپوزیسیون، محمد خاتمی، میرحسین موسوی و مهدی کروبی، شده‌اند.

گلن اما در ادامه احتمال رخداد این امر را منتفی می‌داند. به نوشته او، رژیم ایران از چهارشنبه بعدازظهر عقب‌نشینی کرده است: آیت‌الله خامنه‌ای با دو جمله در ساعات طلایی برنامه‌های تلویزیون دولتی ایران، محورهای دادخواست حدود ۳۰ صفحه‌ای (علیه متهمان به انقلاب مخملی) را باطل و صدور احکام مرگ را ملغی کرد.

اشاره گلن به بخشی از سخنان آیت‌الله خامنه‌ای است که شامگاه چهارشنبه (۲۶ اوت / ۴ شهریور) در جمع دانشجویان دانشگاه‌های مختلف، نخبگان علمی-فرهنگی دانشگاه‌ها و اعضا و نمایندگان تشكل‌های مختلف دانشجویی ایراد کرد. آقای خامنه‌ای گفت: «من، پیشقراولان حوادث اخیر را به دست‌نشاندگی بیگانگان از جمله آمریكا و انگلیس متهم نمی‌كنم چرا كه این موضوع برای من ثابت نشده است». به گفته آیت‌الله خامنه‌ای، «دستگاه قضا باید بر اساس دلایل محكم قضاوت كند و حتی اگر برای بسیاری از شایعات، شواهد و قرینه‌هایی وجود داشته باشد این شواهد نمی‌تواند مبنای قضاوت قرار گیرد».

گلن در ادامه می‌نویسد که گفته‌های اخیر رهبر مذهبی ایران حدود یک هفته پس از انتصاب صادق لاریجانی به ریاست قوه قضائیه صورت می‌گیرد. به نوشته مفسر "دی‌تسایت"، لاریجانی ۴۹ ساله با وجود این‌که یک روحانی اصولگرا و از نزدیکان علی خامنه‌ای است، اما در کنار برادر بزرگ‌تر خود، علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی، از منتقدان محمود احمدی‌نژاد است و در روزهای اخیر غلامحسین محسنی اژه‌ای، وزیر اطلاعات برکنارشده دولت نهم، را به دادستانی کل کشور برگزیده است.

گلن کنارگذاشتن محسنی اژه‌ای از ترکیب دولت نهم، آن‌هم تنها چند روز مانده به پایان عمر دولت را به دو دلیل دانسته است: نخست «مخالفت‌های او با محاکمه‌های نمایشی» و دیگر گزارش وقایع پس از انتخابات وزارت اطلاعات که در اختیار رهبری ایران قرار گرفت و حاکی از آن بود که هیچ ارتباطی میان اصلاح‌طلبان ایران با «قدرت‌های غربی» اثبات نشده است.

به نوشته گلن، علی خامنه‌ای، به احتمال، با مشورت صادق لاریجانی، رئیس جدید قوه قضائیه، به این نتیجه رسیده که حکومت ایران با «پرگویی‌های پوچ نماینده بیش از حد فعالِ دادستانی انقلاب، خود را بیشتر و بیشتر مضحکه عالم می‌کند». علاوه بر این، اعتراف‌های تحت شکنجه و انزوای متهمان اصلاح‌طلب، نه تنها از ارزش آنان نزد افکار عمومی ایران نمی‌کاهد، بلکه تأثیری عکس دارد.

گلن در ادامه، شکنجه سعید حجاریان و به‌روزشدن وبلاگ محمدعلی ابطحی از داخل زندان را شاهدی بر گفته‌های خود می‌گیرد؛ شکنجه‌ای که به نوشته او حتی انزجار برخی لایه‌های سیاسی محافظه‌کار جامعه ایران را نیز برانگیخت و وبلاگی که محتوای آن پس از پخش اظهارات ابطحی در دادگاه، همسو با اعترافات او هستند.

PB/MM