مقابله با اعطاى حق انحصار توليد داروى ضد ايدز در هند
۱۳۸۵ اردیبهشت ۲۹, جمعهقانون جديد اعطاى انحصار توليد برخى داروها در هند در حمايت از حقوق شركتهاى بينالمللى وضع شده است. شركت داروسازى آمريكايى جيليد، توليدكنندهى داروى ضد ايدز تنوفووير Tenofovir در همين رابطه خواستار گرفتن حق انحصار توليد اين دارو در هند شده است. بدينترتيب توليد داروى مشابه يا به بيانى ديگر داروهاى ژنريك در ۱۲ سال آينده در هند ممنوع خواهد شد.
لون گانگته Loon Gangte از شبكهى حمايت از بيماران مبتلا به ايدز هند نسبت به عواقب فاجعهبار اين تصميم هشدار مىدهد و مىگويد: صحبت بر سر اين نيست كه دادن اين حق انحصارى، منافع شركتهاى بزرگ رقيب را به خطر مىاندازد، صحبت بر سر جان بيماران ايدزى است. اعطاى اين حق انحصارى به معناى گرانتر شدن داروى ضد ايدز و گرانتر شدن دارو به معناى مرگ بيماران مبتلاست.
سالهاست كه داروى تنوفووير در آمريكا و اروپا در درمان آنتىريتروويرال آلودگان به ويروس اچ آى وى يا ويروس ايدز مصرف مىشود. عوارض جانبى اين دارو كمتر از داروهاى ديگر است و استفاده از آن مورد حمايت سازمان بهداشت جهانى قرار دارد.
با اين همه بدليل بهاى زياد اين دارو تأمين آن براى مردم كشورهاى فقير و در حال توسعه مشكل است و به همين دليل بيماران كشورهاى آمريكاى جنوبى، آسيا و آفريقا چشم اميد به شركتهايى دوختهاند كه داروهاى مشابه توليد مىكنند، مانند شركت دارويى سيپلا Cipla در كشور هند. اين شركت، دارويى مشابه تنوفووير را توليد و با يكهفتم بهاى داروى اصلى به بازار عرضه مىكند.
در صورتيكه شركت آمريكايى جيليد بتواند حق انحصار توليد اين دارو را از آن خود سازد، شركتهاى مشابهساز، اجازهى توليد داروى ارزان مشابه را نخواهند يافت. هانس فان د ورد Hans van de Weerd از سازمان پزشكان بدون مرز، اين را پيامدى مىداند كه نه تنها گريبان بيماران مبتلا به ايدز هند را خواهد گرفت بلكه بيماران ساير كشورهاى فقير و در حال رشد را نيز دچار مشكل خواهد ساخت. وى متذكر مىشود: بسيارى از بيماران كشورهاى در حال رشد به اين دارو دسترسى ندارند. هزينهى تأمين اين دارو براى هر بيمار بالغ بر ۵۷۱۸ دلار در سال مىشود. در كشورهايى مانند هند، برزيل يا تايلند بيماران هرگز قادر به پرداخت اين مبلغ نيستند.
دو انجمن از انجمنهاى حمايت از بيماران مبتلا به ايدز با حمايت سازمان پزشكان بدون مرز اين هفته در دهلى نو، پايتخت هند، نسبت به اعطاى حق انحصار توليد اين دارو شكايت كردهاند. انجمنهاى ديگرى در هند همچون انجمن حمايت از بيماران سرطانى اميد دارند كه اين اقدام اعتراضى نتيجهبخش باشد، چرا كه در صورت اعطاى حق انحصارى به توليدكنندگان داروى ضد ايدز، توليدكنندگان ديگر نيز خواستار دريافت چنين امتيازی خواهند شد. برخى معتقدند كه دولت و پارلمان هند بايد در خصوص تأمين داروهاى حياتى استثناهايى قائل شوند. به باور آنان ابعاد اين تصميم وسيعتر از حد تصور خواهد بود، چرا كه گرانتر شدن داروهاى معالج بيمارىهاى خطرناك به قيمت جان مبتلايان تمام خواهد شد.