دادگاه قانون اساسی روسیه سرانجام دستور ممنوعیت مجازات اعدام را صادر کرد. با وجود این که ماده‌ای در قانون اساسی روسیه به این مجازات اختصاص یافته، براساس کنوانسیون‌های بین‌المللی، در آینده، منع مجازات اعدام در این کشور به قوت خود باقی خواهد ماند. روسیه با پیوستن به شورای اروپا در سال ۱۹۹۶ قانوناَ لغو مجازات اعدام را پذیرفته بود.

قاضیان دادگاه قانون اساسی در روند دادرسی سریع خود، در پاسخ به درخواست دادگاه عالی روسیه در اواخر ماه اکتبر، حکم خود را اعلام کردند. اما براساس نظرسنجی‌ها ۵۶ درصد مردم روسیه همچنان مجازات اعدام را صحیح و فقط ۲۵ درصد آنها آن را مردود می‌دانند. کلیسای ارتدوکس روسیه نیز از صدور این حکم دادگاه قانون اساسی استقبال کرد.

براساس گزارش‌های رسانه‌های روسیه، اسقف اعظم دیمیتری سمیرنوف، مدیر بخش حقوقی این کلیسا، اعمال این مجازات را در گذشته "جنون‌آمیز" نامید. هیگومن فیلارت، نماینده‌ی کلیسا در شورای اروپا نیز توضیح داده است که اروپا از نظر حقوق اخلاقی نمی‌تواند روسیه را به لغو مجازات اعدام وادار کند. وی افزود که هیچ‌یک از فرستنده‌های تلویزیونی کشورهای اروپایی علیه پخش صحنه‌های اعدام صدام حسین اقدامی نکردند.

عدم دستیابی به لغو همیشگی اعدام

دادگاه قانون اساسی روسیه در سال ۱۹۹۹ صدور حکم اعدام را تا زمان انجام محاکمه‌ها با حضور هیئت منصفه، به مدت ۱۰ سال در ۸۹ منطقه‌ی روسیه ممنوع اعلام کرده بود. قانون اساسی روسیه مجازات اعدام را برای جنایت‌های بسیار سنگین و تهدید امنیت عمومی در نظر گرفته است.

یکی از سخنگویان دیمیتری مدودیف، رئیس جمهور روسیه نیز اعلام کرده است که دولت تمام تلاش خود را برای تصویب حکم منع همیشگی مجازات اعدام در مجلس دومای روسیه خواهد کرد، اما پذیرش آن در افکار عمومی نیاز به زمان دارد.

پارلمان روسیه تاکنون الحاقیه‌ی ششم موافقت‌نامه‌ی حقوق بشر اروپا را درباره‌ی مجازات اعدام تصویب نکرده است. با وجود این مجازات اعدام هنوز به شکل نهایی و برای همیشه لغو نشده است. این اتفاق زمانی رخ خواهد داد که مجلس دومای روسیه الحاقیه‌ی یاد شده را تصویب کند. در اروپا روسیه‌ی سفید همچنان مجازات اعدام را مجاز می‌داند.

روسیه ممکن بود با شروع دوباره‌ی مجازات اعدام در معرض انزوای بین‌المللی قرار گیرد. با این حال طرفداران حقوق بشر بر این باورند که نهادهای دولتی در منطقه‌ی قفقاز شمالی همچنان مسؤول مرگ بسیاری از افرادی هستند که در عملیات‌ مبارزه با تروریسم در چچن و سایر مناطق روسیه کشته می‌شوند. چچن آخرین منطقه‌ی روسی است که باید از آغاز ژانویه‌ی سال ۲۰۱۰ محاکمه‌های خود را با حضور هیئت منصفه برگزار کند.

سال گذشته سازمان عفو بین‌‌الملل ۲۳۹۰ مورد اعدام را در ۲۵ کشور جهان ثبت کرده است. از این میان بیشترین شمار مجازات اعدام در چین انجام گرفته و در این سال ۱۷۱۸ نفر اعدام شده‌اند. در چین بزهکاری‌های جزئی مانند فرار از مالیات نیز ممکن است به مجازات مرگ بیانجامد.

PR/DK