مناظره سوم، مسئله لوله و طناب و حکایت کلینتون و ترامپ
۱۳۹۶ اردیبهشت ۲۲, جمعه
توئیتر هشتگ #مناظره_سوم به ترند جهانی بدل شد. هواداران جناح اصولگرا کمتر از پیروزی دم زدند، هواداران دولت هم بعضا دعوت به هشیاری کردند.
تبلیغات
گستردگی بازتاب مناظره سوم میان نامزدان انتخابات ریاست جمهوری در روز جمعه (۱۲ مه/ ۲۲ اردیبهشت) به گونهای بود که در شبکه توئیتر هشتگ این مناظره به ترند بینالمللی بدل شد. تقریبا همه بخشهای مناظره به صورت توئیت یا پیامهای تلگرامی در شبکههای مجازی چرخید و میلیونها نفر آن را بازنشر کردند و خواندند.
در کنار تهاجمات و طرحهای اتهام نامزدها علیه یکدیگر، ستادهای آنها و نهادهای دولتی نیز با شدت و حدت در حال تایید یا تکذیب ادعاها بودند.
در این مناظره که به مسائل اقتصادی اختصاص داشت، مباحثی همچون راههای تسهیل صادرات، مبارزه با فساد، راه بهبود تولیدات کشاورزی، مبارزه با قاچاق و اصلاح نظام بانکی محور گفتگوها بود، باز هم مسئله حفظ محیط زیست مغفول ماند و کمتر جدی گرفته شد.
تهاجمات طرفین که عمدتا با تک اصولگرایان و ارائه سیمایی سیاه از مسائل کشور و رویکردهای دولت شروع میشد به حدی بود که عملا نوعی از محاکمه کل نظام و بیاعتباری آن را تداعی کرد. کار به جایی رسید که هاشمیطبا این پرسش را مطرح کرد که پس چرا اصولگرایان که از این نارساییها باخبر هستند، فیلمسازان ایرانی که به شهرت جهانی دست مییابند را به "سیاهنمایی" وضعیت کشور متهم میکنند.
کاربری به نام مه جعفری نتیجه مناظره را چنین نوشته بود
و کاربر دیگری به یاد آورده که این مناظره آیا جایی برای حرف آیتالله خامنهای در مورد مناظره دو نامزد انتخابات ریاست جمهوری (کلینتون و ترامپ) وافشاگریهای آنها علیه هم باقی میگذارد:
در این افشاگریها پای اسناد شخصی و اسناد املاک شخصی نامزدها هم به میان آمد؛ برای مثال قالیباف اسنادی "افشاگرانه" که صرفا باید در دست نهادهای مربوطه باشد را جلوی دوربین تلویزیون گرفت. کاربری به نام یک جلبک سبز در این رابطه پرسیده است:
واکنش قالیباف به مسئله واگذاری "املاک نجومی" به بستگان و نزدیکانش هم در توئیتر چنان ابعادی یافت که هشتگ #چالش_رفتگری برای آن درست شد و لطیفههای متفاوتی برای آن ساخته شد. قالیباف در واکنش به این اتهام گفت که املاک در اختیار رفتگران قرار گرفته است. واکنشی به این حرف در توئیتر:
برخی دیگر از اظهارات قالیباف هم واکنشهای زیادی برانگیخت، بهویژه آنجا که با اشاره به کارنامه "منفی" دولت در ۴ سال گذشته گفت که "درختی (دولتی) که ۴ سال ثمر نداد باید قطعش کرد". کاربری به این حرف این گونه واکنش نشان داده است:
حسن روحانی و اسحاق جهانگیری به اظهارات قالیباف پاسخهای متفاوتی دادند، ولی آنجایی که روحانی گفت که "مردانگی" کرده و در باره "پرونده قالیباف" در شورای عالی امنیت ملی، و تلاشی که برای مختومهکردن این پرونده کرده هم بیواکنش نماند:
با این همه، هواداران قالیباف او را پیروز مناظره خواندند:
اظهارات ابراهیم رئیسی هم واکنشهایی برانگیخت. از جمله آنجا که خود را نماینده زنان بیوه و بیسرپرست معرفی کرد:
و برخی هم به روحانی خرده گرفتند که چرا صرفا مسئله "دانشجویان را لوله میکردی" را خطاب به قالیباف مطرح کرد و اشارهای به کارنامه رئیسی در پرونده اعدامهای ۱۳۶۷ نکرد:
با این همه، مهدی محمدی، از یاران نزدیک رئیسی و از اعضای سابق تحریریه کیهان پیروز مناظره را رئیسی توصیف کرده است:
گرچه شور و شوق هواداران جهانگیری و روحانی بعد از مناظره سوم به اوج رسید و آنها را پیروز مناظره معرفی کردند، ولی برخی هم حرفهای هشدارآمیز داشتند:
مناظره سوم؛ بزنگاه خطاب و عتاب
مناظرهای داغ و طوفانی. بهجز هاشمیطبا که آرام ماند، پرسش و پاسخ کاندیداهای دیگر با نیش و نهیب درآمیخت. به خلاف پیشبینیها روحانی رادیکالتر از همه ظاهر شد. آیا مناظره سوم آرای خاکستری را جلب کرد؟
عکس: FARS
به خلاف برخی تحلیلگران که عقبنشینی روحانی را پس از هشدار خامنهای محتمل میدانستند، او در این مناظره رادیکال و صریحتر از قبل ظاهر شد. قالیباف آمده بود که اصطلاح "سرهنگ" و "حمله گازانبری" را تلافی کند اما روحانی کوششهای مشابه و پیشین در سرکوبگری را به رخ او کشید.
عکس: FARS
روحانی در دقایق پایانی مناظره، کارت جدیدی علیه قالیباف رو کرد و گفت: طرح داشتید که دانشجویان را ظرف یک ساعت لوله کنید و اگر گذاشته بودیم الان دانشگاهها پر از لوله بود. روحانی افزود: «پرونده سال ۸۴ شما دست من بود و اگر مردانگی نکرده بودم شما اینجا ننشسته بودید.» پرسش روز: روحانی چرا قانون را به خاطر "مردانگی" دور زده است.
عکس: ILNA
شهردار تهران رئیس دولت و معاون او را "دروغگو" خواند و با متهم کردن بستگان روحانی به رانتخواری، دلیل تسامح با این پدیده را بهرهمندی شخصی رئیس جمهور دانست. او اسنادی را نیز رو به دوربین گرفت و به جهانگیری گفت: «از آنجایی که جنابعالی حدود ۸۰۰متر زمین به متری سه هزار تومان در سال هفتاد گرفتید ، شجاعت برخورد با متخلف را نخواهید یافت.»
عکس: Khabar online
افشاگری کاندیداها علیه دیگری، با رعایت برخی خطوط قرمز و حفظ اسرار مگو همراه بود. جهانگیری به میرسلیم گفت: «این همه نگویید اصل ۴۴ را رعایت نکردید. در این دولت هر چه واگذار کردیم به بخش خصوصی بود. رفقای شما در دولت قبل واگذار نکردند. ما میخواستیم از دست بعضیها پس بگیریم اما نتوانستیم. اسم نمیآورم.»
عکس: FARS
رئیسی در جمعبندی از مناظره گفت جناب آقای روحانی شما نبودید که زبان کردی برای کردها را آزاد کردید، خدا کرد و قانون اساسی کرد. روحانی در مناظره دوم از رئیسی پرسیده بود شما از مسائل هستهای چه میدانید که قضاوت میکنید. رئیسی این یادآوری را تحقیر خود خواند و گفت : «غیر از برجام، اطلاعاتم در مسايل خارجی از شما و آقای جهانگیری کمتر نیست.»
عکس: MEHR
قالیباف رفتار دولت را به دوران قاجار تشبیه کرد و خطاب به روحانی و جهانگیری گفت دولت قبل خودتان هستید: «فولاد، بانکها، پتروشیمی، خامفروشیها دست کیست؟ حتما وقتی شما اعتماد به منابع داخلی ندارید و امنیت سپردهگذار مثل کاسپین را نمیتوانید تامین کنید چنین میشود.» او در جمعبندی با متهم کردن دولت به فساد گفت: «هر چه بگندد نمکش میزنند وای به روزی که بگندد نمک.»
عکس: FARS
اسحاق جهانگیری به رسانهها گفته بود که افت حضورش در مناظره دوم، تغییری تاکتیکی بود تا "دوستان یک دفعه موتور نسوزانند." او به قالیباف که روی اصطلاح چهاردرصدیها مانور داد گفت: «شما طلبکار هم شدهاید؟ وقتی مردم در سال ۱۳۹۱ دنبال دارو میگشتند شما در برج میلاد بستنی طلای ۴۰۰ هزار تومانی عرضه میکردید.»
عکس: FARS
جهانگیری در بخش جمعبندی به قالیباف گفت: «دوازده سال است شهردار هستی. فکر میکنی مردم تهران از ترافیک، زباله، محیط زیست یا گداها در سر چهارراهها راضیتر هستند؟» او آرای ۷۰۰هزار تایی قالیباف در انتخابات ۹۲ را به یادش آورد و گفت: «به خودت بیا. نفر آخر انتخابات مجلس در تهران یک میلیون رای آورد.»
عکس: ISNA
لحن روحانی در روزهای گذشته رادیکال شده بود. برخی گفته بودند خطاب هشدار خامنهای در پرهیز از درگیری کاندیداها روحانی است. او در مناظره سوم بسیار فراتر و صریحتر از پیشبینیها حرف زد. از جمله به یاد رئیسی آورد که سعید مرتضوی از دوستان او بود. رئیسی هفته قبل گفته بود خوب است روحانی و احمدینژاد با هم مناظره کنند. روحانی گفت با خودتان مناظره میکنیم چون ستادتان همان افراد دولت قبلی هستند.
عکس: ILNA
نقطه عطف سخنرانیهای هفته گذشته روحانی، در ورزشگاه شیرودی تهران بود. در همایشی که شعارهای آن در باره رفع حصر، آزادی زندانیان سیاسی و توقف گشت ارشاد بود، روحانی تاکید کرد که تبعیض جنسیتی و فضای امنیتی را قبول ندارد. او خطاب به رقیبان اصولگرای خود گفت ۸۶۰ هزار زن را بیکار کردید و دم از اشتغال میزنید؟ او از آنها پرسید اشتغال اهل سنت را قبول دارند؟
عکس: ILNA
ابراهیم رئیسی در هیچیک از سخنرانیهایش چیزی در باره عملکرد دولت هشت ساله احمدینژاد نگفته و مسئولیت مشکلات موجود را به دوش دولت روحانی انداخته است. ستاد انتخاباتی ابراهیم رئیسی در اختیار وزیران و مدیران احمدینژاد است. اصلاحطلبان و رسانههایشان او را به پوپولیسم و مانور روی موضوع فقر متهم میکنند. جهانگیری در مناظره گفت عزت مردم را حفظ کنید و عکس فقرا را برای استفاده تبلیغاتی پخش نکنید.
عکس: Rajanews
محمدعلی ابطحی، معاون خاتمی در دولت ششم، مناظره سوم را نقطه عطفی در تاریخ ارتباطات ایران خوانده و گفته است: «به رغم نظر بعضیها، این مناظره نه نظام را تضعیف کرد و نه اثر منفی داشت.» به اعتقاد ابطحی بیشتر کسانی که تصمیم نداشتند رای بدهند با دیدن مناظره قانع شدند که به پای صندوقهای رای بیایند و به یکی از نامزدها رای دهند.