منشأ ویروس ایدز در لردگان؛ سرنگ آلوده یا "روابط نامطلوب"؟
۱۳۹۸ مهر ۱۱, پنجشنبه
انتشار خبر ابتلای شمار زیادی از مردم روستای "چنار محمودی" از توابع شهرستان لردگان استان چهارمحال و بختیاری به بیماری ایدز در شبکه‌های اجتماعی و تجمع روز گذشته مردم این روستا در مقابل ساختمان فرمانداری لردگان خبرساز شده است. یک بهیار خانه بهداشت این روستا در ارتباط با این موضوع بازداشت شده است.
مردم چنار محمودی می‌گویند، عامل انتقال اچ‌آی‌وی "سرنگ‌های آلوده‌ای" بوده که از آنها برای گرفتن آزمایش قند خون ساکنان این روستا استفاده شده است. وزارت بهداشت ایران اما ضمن تأیید آلوده بودن "عده‌ای" به اچ‌آی‌وی، انتقال آن از طریق سرنگ آلوده را تکذیب کرده است.
دیروز چهارشنبه ۱۰ مهر (دوم اکتبر) عکس‌ها و ویدئوهایی از تجمع اهالی روستای چنار محمودی در مقابل ساختمان فرمانداری لردگان در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که نشانگر اعتراض شدید آنان به نقش وزارت بهداشت در این حادثه بود. برخی گزارش‌ها از شکستن شیشه‌های خانه بهداشت توسط معترضان حکایت دارد.
تشکیل پرونده قضایی و بازداشت یک بهیار
در این میان رئیس دادگستری استان چهارمحال و بختیاری از تشکیل پرونده قضایی در این خصوص و نیز بازداشت یک بهیار خبر داده است. به گفته احمدرضا بهرامی: «برخی ادعا دارند که یکی از بهیارانی که در یکی از مراکز بهداشت کار می‌کرده است در زمانی که برای انجام آزمایشات از آنها خون می‌گرفته به جای اینکه برای هر فرد از یک سرنگ استفاده کند از سرنگ مشترک استفاده می‌کرده است که در حال حاضر فرد مذکور در بازداشت به سر می‌برد.»
به گفته این مقام قضایی: «دستگاه قضایی با پیگری‌های خاص و فوری خود موضوع را مورد بررسی قرار داده است و سایر مسئولان نیز در حال پیگیری موضوع جهت کشف منشاء موضوع هستند.»
تأیید ابتلا و تکذیب "سرنگ آلوده"
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت اما موضوع ابتلای شمار کثیری از اهالی روستای چنار محمودی به ویروس بیماری ایدز از طریق سرنگ آلوده را "به دور از حقیقت" عنوان کرد و گفت که راه انتقال اچ‌آی‌وی به مبتلایان "به اطلاع آنها رسیده است."
محمدمهدی گویا با بیان اینکه "ما انتظار داریم رسانه‌ها کمک کنند تا مردم درباره این موضوع نترسند"، گفت: «مگر می‌شود وزارت بهداشت آزمایشی روی مردم انجام دهد که مردم را آلوده کند؟ اصلا چنین چیزی امکان دارد؟ اگر اینگونه باشد که باید ما را بگیرند و اعدام کنند! من از اساس این موضوع را تکذیب می‌کنم.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
آقای گویا در عین حال تصریح کرد: «معدودی از اهالی این روستا مبتلا به این عفونت هستند که راه‌های ابتلای آنها کاملا مشخص است و تحت مراقبت و درمان قرار دارند و به هیچ عنوان، انتقال عفونت از طریق آزمایش‌های تشخیصی و... در میان آنها، صحت ندارد.»
این مقام وزارت بهداشت در عین حال تأکید کرد: «وزارت بهداشت به هیچ عنوان خود را مجاز نمی‌داند که در این مورد، اطلاعات شخصی بیماران را اطلاع‌رسانی و رسانه‌ای کند.»
"موضوعی قدیمی"
کیانوش جهانپور، سرپرست مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت ایران نیز گفت: «ابتلا برخی از مردم این منطقه به این بیماری ارتباطی با انجام تست قند خون نداشته و یک موضوع قدیمی است.»
به گفته این مقام وزارت بهداشت: «در آزمایشات انجام شده مشخص شد برخی از این افراد ۸ سالی می‌شود که به بیماری ایدز مبتلا شده‌اند.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
بازداشت بهیار وزارت بهداشت و سخنان رئیس دادگستری چهارمحال و بختیاری با واکنش وزیر بهداشت ایران نیز مواجه شد. سعید نمکی در پی این اظهارات در نامه‌ای به علیرضا آوایی، وزیر دادگستری ایران، تأیید کرده که "از چندی قبل با پیگیری یکی از بهورزان سختکوش" مواردی از ابتلا به ویروس اچ‌آی‌وی در یکی از روستاهای شهرستان لردگان "شناسایی" شده است.
پیگیری "کاملا محرمانه"
وزیر بهداشت ایران در عین حال با بیان اینکه موضوع "جهت حفظ شئونات مردم منطقه به نحو کاملا محرمانه" پیگیری شده، افزوده است که: «کانون آلودگی در معتادان تزریقی و افرادی با روابط نامطلوب شناخته شد.»
سعید نمکی در ادامه با اشاره تلویحی به رئیس دادگستری چهارمحال و بختیاری نوشته است: «آرام و بیصدا این حرکت بیماریابی ادامه داشت تا امروز یکی از مقامات قضائی استان با ورود به موضوع و ابراز مطلب غیر کارشناسانه مبنی بر مقصر بودن بهورز روستا و آلودگی بیماران از طریق سرنگ آلوده توسط وی، اقدام به جلب این نیروی خدوم و زحمت‌کش نمود و غم‌انگیز آنکه رسانه‌های مغرض بیگانه به استناد این اعلام نظر و رفتار عاری از هرگونه دیدگاه کارشناسی، خبر کذب آلودگی مردم یک روستا به دلیل قصور پرسنل مرکز درمانی و استفاده از سرنگ آلوده به ویروس ایدز را منتشر کرده‌اند.»
وزیر بهداشت همچنین در نامه خود به وزیر دادگستری ایران ضمن درخواست "رسیدگی" به موضوع، ابراز تأسف کرده که "با عملکردی ناشیانه اینگونه حرمت اینان [کارکنان مراکز بهداشت و درمان] و نهایتا نظام ارائه خدمت جمهوری اسلامی ایران بی‌عزت می‌شود.»
آقای نمکی در نهایت خطاب به وزیر دادگستری ایران نوشت: «بدیهی است در صورت عدم اعاده حیثیت بر باد رفته کارمند خدوم و همچنین نظام سختکوش ارائه خدمات بهداشتی و درمانی کشور، اینجانب و همکارانم جهت جلوگیری از دلسردی خادمین عرصه سلامت از هر کوششی دریغ نخواهیم کرد.»
محمدحسین قربانی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، با اشاره به "جمعیت ۱۸۰۰ نفری" روستای چنار محمودی گفته است: «متاسفانه به علت مشکلات و نبود رونق اقتصادی و فقر چیزی حدود ۲۴۰ نفر از اهالی روستا به اعتیاد روی آورده‌اند که از این تعداد نیز ۲۰ نفر معتاد تزریقی هستند.»
به گفته این نماینده مجلس، با تشخیص و تلاش بهورز روستا برخی از اهالی برای انجام آزمایش به مرکز استان فرستاده شده‌اند و "نتیجه آزمایش‌ها نشان‌دهنده ویروس HIV مثبت بود و حساسیت ایجاد کرد."
قربانی درباره بازداشت بهورز منطقه توضیح داد: «این فرد به دنبال بیماریابی بوده است و شجاعت این کار را داشته که به شناسایی بیماران بپردازد و گزارشات خود را به مراجع بالاتر اعلام کند.»
آمار ضد و نقیض از مبتلایان
این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس افزود: «پس از بررسی‌ها مشخص شد تنها ۲۶ نفر از اهالی این روستا به ایدز مبتلا شده‌اند که در میان آنها آزمایش یک نوزاد ۷ ماهه نیز مثبت بود.»
به‌رغم تأیید ابتلای شماری از اهالی روستای چنار محمودی به ویروس بیماری ایدز، محمد خالدی سردشتی، نماینده لردگان در مجلس شورای اسلامی گفت: «تاکنون گزارشات دقیق نیست و جواب قطعی داده نشده است. پس از جمع‌آوری تمامی گزارش‌ها می‌توان پاسخ قطعی داد که ابتلای افراد به چه ویروسی است. تاکنون گزارشات ضد و نقیض بوده اما موارد مشکوک نیز دیده شده است.»
در حالی که شرکت‌کنندگان در تجمع اعتراضی در برابر فرمانداری لردگان "سرنگ‌های آلوده" خانه بهداشت را عامل انتقال اچ‌آی‌وی می‌دانند، مسئولان این وزارتخانه چنین اتهامی را رد کرده و شخص وزیر نیز "کانون آلودگی" را "معتادان تزریقی و افرادی با روابط نامطلوب" معرفی می‌کند.
هم‌زمان با اظهارات عضو کمیسیون بهداشت مجلس مبنی بر اینکه "تنها ۲۶ نفر" در روستای چنار محمودی مبتلا به ویروس ایدز آلوده شده‌اند، خبرگزاری مهر روز گذشته با استناد به منبعی ناشناس خبر داده بود که "۵۰ نفر" در این روستا به اچ‌آی‌وی مبتلا هستند و "پرونده آنها در مراکز درمانی و امنیتی موجود است." این خبر گزاری دلیل ابتلای این افراد را "روابط در گذشته" عنوان کرده بود.
اما مهدی محمودی چالبطان، نماینده لردگان در شورای عالی استان‌ها، در گفت‌وگو با سایت "رویداد۲۴"، گفته است: «روستای چنار محمودی حدود ۶۰۰ خانوار دارد که گفته شده بیش از ۲۰۰ نفر آنها مشکوک به ابتلا به ایدز هستند.»
هم‌زمان "یک منبع آگاه" نیز در گفت‌وگو با این سایت خبری شمار مبتلایان را "حدود ۶۰ نفر" اعلام کرده است.
"فضای ملتهب منطقه"
در حالی که وزیر بهداشت ایران "روابط نامطلوب" را یکی از کانون‌های ایدز در چنار محمودی معرفی کرده، این "منبع آگاه" گفته است: «ظاهرا یک زن طی سال‌های گذشته با مردان این شهر رابطه داشته و آنها را به ویروس HIV آلوده کرده است. از چند روز گذشته این ماجرا برای برخی مدیران بهداشت روشن بود و به صورت زیرپوستی در روزهای گذشته در حال آزمایش روی مردم روستا بودند تا منابع انتشار ویروسHIV را کشف کنند. اما متاسفانه شایعات محلی باعث بازداشت مسئول اداره بهداشت روستا شد و بازداشت ایشان باعث شد شایعات بی‌اساس بیشتر باور شود و مردم به خانه او حمله کردند و آن را آتش زدند.»
این "منبع آگاه" افزوده است: «متاسفانه فضای منطقه ملتهب شده و مردم اجازه تداوم آزمایش‌ها را نمی‌دهند، اما گویا حدود ۶۰ نفر از اهالی روستا به این ویروس مبتلا هستند. جمعیت روستا حدود ۱۰۰۰ نفر است و فقط ۴۰۰ نفر آزمایش شده بودند و متاسفانه بچه شش ماهه هم بین مبتلایان وجود دارد، اما حالا برخی افراد تهدید می‌کنند که در صورت تداوم آزمایش‌ها، با سرنگ دیگران را آلوده می‌کنند.»
در شرایطی که آمار مقام‌ها و منابع مختلف از شمار مبتلایان به بیماری ایدز در روستای چنارمحمودی لردگان میان ۲۶ تا ۲۰۰ نفر در نوسان است و مدیرکل روابط عمومی وزارت بهداشت ایران نیز تعداد آنان را "بسیار کمتر از آمار اعلام‌شده در برخی رسانه‌ها" عنوان کرده، به گفته نماینده لردگان در شورای عالی استان‌ها، "یک تیم تحقیقاتی" در منطقه مستقر شده، "مامور شبکه بهداشت" این منطقه در حال حاضر تحت مراقبت بوده" و دادستانی، فرمانداری و نیروهای امنیتی نیز "در حال انجام تحقیقات برای پی بردن به اصل موضوع هستند."