در پی افزایش تنش میان ایران و ترکیه و یک روز پس از انتقادات شدید و کم‌سابقه رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه از جمهوری اسلامی رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت امور خارجه روابط دو کشور را "راهبردی" خوانده و اظهار داشت که آنکارا و تهران در اکثر موضوعات بین‌المللی "مواضع نزدیک به هم" دارند.

رامین مهمان‌پرست اختلاف نظر سیاسی میان ایران و ترکیه را "امر طبیعی" خوانده و گفت: «اظهارات اشخاص مختلف در دو کشور نباید بر روابط راهبردی ایران و ترکیه تاثیر منفی بگذارد و مواضع رسمی مسئولان ذیربط باید ملاک ارزیابی و عمل قرار گیرد.»

به نظر می‌رسد اشاره سخنگوی وزارت امور خارجه ایران به واکنش‌هایی بوده که شماری از مسئولان ایرانی از جمله رئیس مجلس شورای اسلامی و چند تن از نمایندگان مجلس در روزهای اخیر و با تشدید اختلاف‌ها میان ایران و ترکیه نشان داده‌اند.

در همین رابطه اسماعیل کوثری، نایب‌رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر مقامات ترکیه را "عامل استکبار جهانی" خوانده و مدعی شد که نخست‌وزیر ترکیه "جایگاه سیاسی خود را از دست داده" است.

اسماعیل کوثری همچنین خواستار آن شد تا محل برگزاری نشست آتی گروه ۱+۵ و ایران از استانبول به شهر دیگری منتقل شود. این نماینده مجلس همچنین اضافه کرد که دولت ترکیه به دلیل سیاست‌هایش در مورد سوریه و همچنین میزبانی کنفرانس "دوستان سوریه" در شهر استانبول "باید احساس شرم کند".

پیش از این نیز محمدجواد ابطحی نماينده‌ی مردم خمينی‌شهر در مجلس شورای اسلامی ضمن بیان این مطلب که «تركيه عملا مجری سياست‌های آمريكا و رژيم صهيونيستی در منطقه است»، تاکید كرده بود که شورای عالی امنيت ملی بايد در تعيين جا برای مذاكره اتمی تجدید نظر كند.

سیاست متفاوت در مورد سوریه عاملی در تشدید اختلاف‌ها

نخست‌وزیر ترکیه روز پنج‌شنبه (۱۷ فروردین) در یک نشست خبری در استانبول در واکنش به مخالفت مقامات جمهوری اسلامی با ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای با قدرت‌های غربی در استانبول ایران را به داشتن "رفتاری غیرصادقانه" متهم کرده و گفته بود که ایران با این رفتار "در حال از دست دادن وجهه بین‌المللی" خود است.

مقامات ایرانی به‌رغم موافقت اولیه با برگزاری مذاکرات هسته‌ای در روزهای ۱۳ و ۱۴ آوریل در شهر استانبول، پس از آنکه ترکیه نشست "دوستان سوریه" با شرکت وزیران امور خارجه بیش از ۷۰ کشور جهان را در این شهر برگزار کرد، در اعتراض به این حرکت خواستار برگزاری مذاکرات در دمشق یا بغداد شدند.

بشنوید: گفت‌وگو با رضا تقی‌زاده درباره نقش ترکیه در مذاکرات هسته‌ای ایران

در همین حال به گزارش خبرگزاری‌های ایران احمد داود اوغلو‌، وزیر امور خارجه ترکیه پنج‌شنبه شب (۵ آوریل) در تماسی تلفنی با سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران گفت‌وگو کرده است.

طبق این گزارش‌ها وزیر امور خارجه ترکیه روابط دو کشور را "راهبردی، برادرانه و دوستانه" خوانده و پیشنهاد ایران برای برگزاری مذاکرات هسته‌ای در شهر بغداد را نیز "هوشمندانه" توصیف کرده است. در متن مشابهی که این خبرگزاری‌ها منتشر کرده‌اند، آمده که داود اوغلو بر آمادگی ترکیه برای میزبانی مذاکرات "تأکید" کرده است.

رسانه‌های ایران همزمان از دیدار سفیر ترکیه با معاون سیاست خارجی و امنیت بین الملل دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی در تهران نیز خبر داده‌اند. به نقل از این خبرگزاری‌ها سفیر ترکیه گفته است که این کشور از "مواضع هسته‌ای ایران حمایت می‌کند."

پس از اظهارات تند مقامات رسمی ایران در مخالفت با کنفرانس "دوستان سوریه" وزیر امور خارجه ترکیه به صورت تلفنی با علی اکبر صالحی گفت‌وگو کرد. احمد داود اوغلو پس از آن اظهار داشت که وزیر امور خارجه ایران به وی اطمینان داده است که اظهارات این مقامات ایرانی بازتاب نظرات رسمی دولت و سیاست خارجی جمهوری اسلامی نیست.

موضع‌گیری متفاوت ایران و ترکیه بر سر بحران سوریه مهمترین دلیل گسترش ابعاد اختلافات میان دو کشور بوده است. در حالی‌که جمهوری اسلامی از رژیم بشار اسد پشتیبانی مالی، نظامی و سیاسی می‌کند، ترکیه خود را حامی مردم سوریه دانسته و خواهان کناره‌گیری اسد از قدرت است.

"ایران به دنبال چارچوبی مشخص"

رجب طیب اردوغان برای ایفای نقش میانجی در جهت حل‌وفصل بحران هسته‌ای ایران٬ هفته گذشته در نشست "امنیت هسته‌ای" در سئول با باراک اوباما دیدار کرده بود. وی پس از آن در سفر دو روزه به تهران پیام‌های رئیس‌جمهور آمریکا درباره بحران هسته‌ای ایران و تحولات سوریه را به رهبران جمهوری اسلامی رساند.

بر اساس آخرین اطلاعات منتشرشده در واشنگتن‌پست باراک اوباما در دیداری دوساعته در سئول٬ خطاب به نخست‌وزیر ترکیه گفت در صورتی که آیت‌الله خامنه‌ای بتواند صحت ادعاهای اخیر خود مبنی بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران را ثابت کند و در عمل نشان دهد که "هرگز به دنبال تسلیحات هسته‌ای نخواهد بود"، ایالات متحده از برنامه هسته‌ای ایران حمایت خواهد کرد٬ در غیر این صورت باید بدانند که زمان برای یافتن راه‌حل صلح‌‌آمیز و دیپلماتیک برای این بحران به سرعت رو به پایان است.

به نوشته مفسر این روزنامه مقامات آمریکایی بر این باورند که تغییر نظر ایران در مورد محل برگزاری مذاکرات هسته‌ای با گروه ۱+۵ نشان از آن دارد که رهبری ایران همچنان به چارچوب مشخصی برای موضعگیری خود در این مذاکرات دست نیافته است.

SN/SA