تغییر نظام آموزشی در آلمان از حدود ده سال پیش آغاز شد و بر طبق آن نظام آموزش عالی در این کشور از کارشناسی‌ ارشد پیوسته (Magister/Diplom) به کارشناسی (Bachelor) و کارشناسی‌ارشد ناپیوسته (Master) تغییر یافت. اما هنوز هم رشته‌هایی در دانشگاه‌های آلمان وجود دارند که تغییر آن‌ها به مدل جدید نظام آموزشی میسر نشده است. از این جمله‌اند تعدادی از رشته‌های علوم پزشکی و رشته‌ی حقوق.

مختصات تحصیل در رشته‌ی حقوق در آلمان

ساختار رشته‌ی حقوق در آلمان کمی پیچیده‌تر از آن است که احتمالا در قالب تغییرات آموزشی جدید جای گیرد. در ترم‌های نخست تحصیل در رشته‌ی حقوق در آلمان و پس از آشنایی دانشجو با مبانی نظری، دانشجویان گرایش مورد علاقه‌ی خود برای ادامه تحصیل در رشته‌ی حقوق را برمی‌گزینند.

پس از چهار تا پنج سال تحصیل و با قبولی در آزمون‌های گرایش تعیین‌شده، دانشجو باید در اولین مرحله از امتحانات سراسری حقوق شرکت کند تا از این طریق آماده‌ی ورود به دوره‌ی دو ساله‌ی کارآموزی شود.

در طی این دوره دو ساله فارغ‌التحصیلان رشته حقوق در آلمان علاوه بر آشنایی با محیط کار و کسب تجربه در حرفه وکالت، برای ورود به مرحله دوم امتحان رسمی و دولتی آماده می‌شوند. پذیرفته‌شدگان در این آزمون می‌توانند به عنوان وکیل در آلمان مشغول به کار شوند.

انتقاد به تغییر در ساختار تحصیل در رشته‌ی حقوق

پروفسور برند هاینریش، رییس دانشکده حقوق دانشگاه هومبولد در برلین، از عدم تغییر در مقطع تحصیلی رشته حقوق و حفظ قالب سنتی آن پشتیبانی می‌کند. وی معتقد است: «با وجود ویژگی‌های موجود در اتحادیه اروپا، باز هم بیش از ۹۰ درصد از مفاد قانونی مربوط به قوانین داخلی و ملی هر کشوری است. از این رو یکسان‌سازی مقاطع تحصیلی در رشته‌ی حقوق در تمامی کشورهای عضو اتحادیه اورپا بی‌معناست.»

این استاد دانشگاه معتقد است که نوع ارائه‌ی رشته حقوق در آلمان می‌تواند الگویی برای سایر کشورها باشد. در آلمان فارغ‌التحصیل رشته حقوق این امکان را دارند که علاوه بر وکالت با داشتن شرایط لازم به عنوان قاضی و دادستان نیز به فعالیت بپردازند.

از همین رو نیز برخی از مسئولان آموزشی در آلمان معتقدند در صورت اعمال تغییر در مقطع تحصیلی در رشته حقوق ممکن است وجهه‌ی آن در خارج از کشور خدشه‌دار شود.

شرایط یکسان در مورد رشته‌های علوم پزشکی

شرایط در مورد تغییر در ساختار رشته‌های زیرمجموعه‌ی علوم پزشکی از جمله پزشکی، دندان‌پزشکی، داروسازی و دام‌پزشکی نیز به همین ترتیب است. تحصیل در رشته‌های ذکر شده هم مانند رشته‌حقوق در مقطع کارشناسی‌ارشد پیوسته ممکن است.

طول دوران تحصیل در این رشته حدود شش سال است و دانشجویان در مجموع بیش از پنج هزار ساعت واحد درسی می‌گذرانند. به گفته‌ی کارشناسان تبدیل این حجم به دو بخش کارشناسی و کارشناسی‌ارشد از کیفیت این رشته‌ی تحصیلی می‌کاهد.

در بسیاری از دیگر کشورهای اروپایی نیز رشته‌های علوم پزشکی به صورت مقاطع پیوسته ارائه می‌شوند. تنها در کشورهای سوئیس و هلند امکان تحصیلی در رشته‌ی پزشکی در مقاطع کارشناسی و کارشناسی‌ارشد ناپیوسته وجود دارد.

KB/SA