موتور سه سیلندر ایرانی
۱۳۹۹ مهر ۲۸, دوشنبه
بر اساس گزارش سایت بیت ران مهدی رجبعلی، مدیرعامل شرکت تحقیق، طراحی و تولید موتور ایران خودرو از تولید موتور سه سیلندر این شرکت خبر داده و گفته است: «در سال‌های آینده این خانواده موتور، جایگزین تمام موتورهای موجود ایران خودرو خواهد شد و اولین نسخه آن بر روی خودروی جدید این خودروساز نصب خواهد شد.»
او از تولید پنج نمونه اولیه نسل دوم خانواده موتور EF ظرف دو هفته آینده خبر داده و توضیح داده است: «به دلیل بالا بودن حجم تغییرات در این محصول، تولید انبوه آن کمی زمان بر است. در این طرح، کل خانواده موتور ارتقا خواهد یافت؛ موتورهایی نظیر موتور تنفس طبیعی بنزینی، موتور تنفس طبیعی دوگانه سوز و موتور پرخوران بنزینی که تولید هر سه این محصولات با هدف کاهش یک لیتر مصرف سوخت و ارتقای آلایندگی پیش می‌رود.»
مهدی رجبعلی افزود: «همچنین در ارتقای موتور پرخوران شاهد بهبود گشتاور تا حدود ۳۰ نیوتن متر و بهبود توان حدود ۱۵ اسب بخار هستیم. موتورهای بعدی از این خانواده محصول در سال ۱۴۰۲ رونمایی و تجاری‌سازی خواهد شد. این خانواده موتور طی چهار سال جایگزین تمام خانواده‌های موتور موجود ایران خودرو خواهد شد».
مدیر مرکز تحقیقات موتور ایران خودرو در حالی خبر از طراحی این موتور سه سیلندر داده است که در اصل این موتور طرحی بود که شرکت ماهله آلمان، یکی از شرکت‌های بزرگ آلمانی در زمینه طراحی موتور و قطعات موتور، پس از برجام برای شرکت ایران خودرو انجام می‌داد. این طرح با مشارکت مرکز تحقیقات موتور ایران خودرو انجام می‌شد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
یکی از موارد نادر در صنعت خودرو ایران که تحقیق توسعه در آن رخ داده، در زمینه موتور است. این اتفاق در دولت دوم محمد خاتمی با نزدیکی ایران و آلمان روی داد و در آن زمان دانش طراحی موتور از طریق شرکت آلمانی FEV به مرکز تحقیقات موتور ایران خودرو منتقل شد. در آن زمان، خانواده موتور ایران خودرو با نام EF طراحی و ساخته شدند.
البته در زمان دولت محمود احمدی‌نژاد به دلیل تیره شدن روابط ایران و آلمان در فاز انتقال دانش ساخت قطعات بین شرکت‌های ایرانی و آلمانی مشکلاتی رخ داد و در نهایت با شروع گسترده تحریم ها انتقال دانش ساخت قطعات بین شرکت‌های ایرانی و آلمانی کامل نشد. به همین دلیل این موتورها در ابتدای تولید با مشکلات کیفی ساخت روبرو شدند.
موتورهای این خانواده که طراحی آن به سال ۲۰۰۵ میلادی باز می‌گشت، شامل سه موتور بنزینی و یک موتور دیزلی بود.
موتور اول یک موتور ۱.۷ لیتری است. تولید انبوه اولین موتور از این خانواده با تأخیر آغاز شد. مشکل اصلی در تأخیر تولید این موتور که اولین موتور پایه گازسوز ایران است، مشکل ساخت داخل قطعات این موتور با استانداردهای بالا و سختی ترخیص برخی قطعات از گمرک بود.
این موتور دارای استاندارد یورو پنج است که در حالت بنزینی ۱۱۰ و در حالت گاز ۹۸ اسب‌بخار قدرت و گشتاور ۱۵۱ نیوتن متری دارد. این پیشرانه دارای سیستم تغییر زمان‌بندی ورود هواست که سبب افزایش بازده موتور می‌شود.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
خانواده موتور EF در اصل برای گاز طراحی شده بود. ایران در آن زمان استراژی سوخت گاز طبیعی را در دست پیگیری داشت و به همین دلیل با شرکت‌های مختلف آلمانی از جمله شرکت بوش آلمان سامانه خاص را برای سوخت رسانی در این خودروها طراحی کرد.
موتور دیگر از خانواده موتور، همراه با پرخوران موتور (توربوشارژ ) است که هوای اضافی به موتور تزریق می‌کند و به همین خاطر در هر دو حالت گاز و بنزین قدرت موتور ۱۵۵ اسب‌بخار است. ایران خودرو اخیرا ادعا کرده با تغییراتی قدرت این موتور را تا ۱۷۰ اسب بخار افزایش داده است.
اگر این نکته را مدنظر قرار دهیم که ایران به دلیل آنکه کشوری در ارتفاع است به طور متوسط ۱۳ درصد از توان اصلی موتور از دست می‌رود، توربوشارژ با توجه به دمیدن هوای اضافی به درون موتور تا حدودی می‌تواند این مشکل را حل کند.
طراحی موتور۱۴۰۰ سی سی از همین خانواده اتمام یافته، اما به دلیل مشکلات مدیریتی تا کنون در هیچ کدام از محصولات ایرانی استفاده نشده است. این در حالی است که شرکت سایپا با مشکل شدید موتور روبرو است و حتی در محصول جدید خود، شاهین، موتور قدیمی پراید که دانش فنی بسیار قدیمی دارد را تقویت کرده است.
این موتور که EF4 نام دارد، ۱۴۰۰ سی سی حجم دارد و ۹۵ اسب بخار در حالت بنزینی و ۸۴ اسب بخار در حالت گاز سوز قدرت تولید می کند. گشتاور آن هم در حالت بنزین ۱۲۵ نیوتن متر و ۱۱۱ نیوتن متر در حالت گاز است . نسبت تراکم این موتور ۱۱ به یک گزارش شده است .
با وجود توسعه این موتور بر اساس استاندارهای آن روز، هنوز هم این موتور با برخی از بنزینی‌های ایران به دلیل کیفیت پایین بنزین در ایران مشکل دارد.
موتورهای طراحی‌شده خانواده EF هم اکنون قدیمی شده‌اند. در سال های اخیر صنعت خودروسازی جهان به سمت کوچک‌سازی موتورها حرکت کرده است. هم اکنون در شرکت های خودروساز آلمانی از حجم های پایین موتور مثلا یک لیتری قدرتی گرفته می شود که یک دهه قبل از موتور ۱.۵ لیتری گرفته می‌شد.
این استراتژی در جهت کاهش مصرف سوخت و آلایندگی است به همین دلیل استفاده از موتورهای سه سیلندر کم حجم در حال رواج یافتن است.
شرکت های خودروساز ایرانی هم اکنون کار روی این موتورها را شروع کرده‌اند، اما مشکل آنجاست که احتمالا اگر به این دانش دست پیدا کنند تکنولوژی موتورها به سمت موارد ترکیبی رفته است.
هم اکنون پیش بینی می شود تا ده سال آینده خودروهای پلاگین هیبریدی جدیدی که حاصل تلفیق موتورهای درون سوز کوچک سه سیلندر و موتورهای برقی است، توسعه پیدا کنند.