مهلت قرارداد بین اوکراین و روسیه پس از چند بار تمدید سرانجام شامگاه دوشنبه ۱۷ ژوئیه (۲۶ تیر) به پایان رسید و این طور که به نظر می‌رسد، مسکو تصمیمی برای بازگشت به این توافق ندارد.

سخنگوی کاخ کرملین اعلام کرده است، تنها در صورتی که تمام خواسته‌های مسکو برای صادرات غلات برآورده شود، این کشور به توافق‌های گذشته باز خواهد گشت.

این اقدام روسیه در عدم تمدید توافق‌ بر سر صادرات غلات با موجی از واکنش‌ها در سطح بین‌المللی روبه‌رو بود.

ایجاد مجدد منطقه خطرناک موقت در شمال غربی دریای سیاه

در تازه ترین رخداد پس از پایان مهلت توافق‌ میان اوکراین و روسیه بر سر صادرات غلات و عدم تمدید آن از سوی مسکو، هاکان فیدان، وزیر امورخارجه ترکیه با سرگئی لاوروف، همتای روس خود دراین‌باره رایزنی کرده است.

بر اساس اعلام وزارت خارجه روسیه، لاوروف طی یک تماس تلفنی دلایل خروج مسکو از این توافقنامه را تشریح و اعلام کرده است: «تا زمانی که موانع کشور‌های غربی برسر صادرات محصولات کشاورزی و کود شیمیایی روسیه وجود دارد، مسکو حاضر به بازگشت به این توافقنامه نیست.»

لاوروف در طی این تماس تلفنی گفت، عدم تمدید به طور مشخص به معنای "لغو ضمانت‌های ایمنی ناوبری و ایجاد مجدد منطقه خطرناک موقت در شمال غربی دریای سیاه" است.

از این رو، آنکارا اعلام کرده است، تمامی اقدامات لازم به منظور اجرایی شدن دوباره این توافقنامه را به کار خواهد گرفت. رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه روز دوشنبه ۱۷ ژوئیه گفت می‌خواهد نظر ولادیمیر پوتین رییس جمهور روسیه را تغییر دهد. ترکیه همراه با سازمان ملل برای بستن این توافق میان مسکو وکی‌یف میانجی شده بود.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

سال گذشته قرارداد کریدور غلات به منظور کاهش تاثیر جنگ روسیه و اوکراین بر قیمت جهانی مواد غذایی و به خصوص تامین غلات مورد نیاز تعدادی از کشورهای وارد کننده با ابتکار ترکیه و با همکاری سازمان ملل متحد در استانبول امضا و چندین نوبت تمدید شد. 

واکنش‌ها به تصمیم مسکو مبنی بر عدم تمدید توافق صادرات غلات

کمیسیون اروپا در همان ساعات اولیه تصمیم مسکو، تعلیق قرارداد صادرات غلات دریای سیاه توسط روسیه را محکوم کرد.

جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت:‌ «تصمیم مسکو غیرقابل توجیه است چرا که دوباره از گرسنگی به عنوان سلاحی علیه کل جهان استفاده می‌کند.»

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد نیز به اقدام روسیه واکنش نشان داد و این تصمیم را "ضربه‌ای به مردم نیازمند در همه کشورها" خواند.

لیندا توماس گرینفیلد، نماینده آمریکا در سازمان ملل نیز با متهم کردن روسیه به "گروگان‌ گرفتن بشریت"، خروج روسیه از توافق غلات با اوکراین را اقدامی "ظالمانه" خواند.

بسیاری از سیاستمداران تصمیم مسکو را موضوعی "جدی" اعلام کرده‌اند که مشکلات بسیاری برای مردم در سراسر جهان ایجاد خواهد کرد.

کارشناسان نسبت به احتمال گرسنگی صدها میلیون نفر هشدار داده و گفته‌اند، بهای این تصمیم را مصرف کنندگانی می‌دهند که با بحران جهانی هزینه‌ها روبه‌رو هستند.

بیشتر بخوانید: لهستان و مجارستان واردات غلات از اوکراین را موقتا متوقف کردند

رئیس جمهوری فرانسه نیز ساعاتی پیش همتای روس خود را متهم کرد، با پایان دادن به مشارکت در توافق صادرات غلات اوکراین "اشتباه بزرگی" مرتکب شده است.

بنا بر برآورد اتحادیه اروپا در طول مدتی که توافق صادرات غلات برقرار بود، نزدیک به ۳۳ میلیون تن غلات و سایر مواد غذایی از اوکراین از طریق دریای سیاه صادر شد.

مسکو غلات خود را "رایگان" به کشورهای آفریقایی نیازمند صادر می کند

صادرات غلات اوکراین برای کشورهای فقیر جهان از اهمیت بالایی برخوردار است. این صادرات موجب شده تا قیمت گندم، جو و ذرت در بازارهای جهانی با ثبات بماند.

با افزایش نگرانی ها از تصمیم اخیر روسیه، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین روز سه شنبه ۱۸ ژوئیه (۲۷ تیر) اطمینان داد که "بدون شک" مسکو آماده است تا غلات خود را به صورت رایگان به کشورهای آفریقایی که بیشتر به آن نیاز دارند صادر کند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

بنا بر اعلام سخنگوی کرملین، این پیشنهاد به ویژه با شرکای آفریقایی این کشور در جریان نشست بعدی روسیه و آفریقا که قرار است در پایان ماه ژوئیه در سن‌پترزبورگ برگزار شود، مورد بحث قرار خواهد گرفت.

"حملات تلافی‌جویانه" روسیه علیه اوکراین

روسیه همچنین یک روز پس از خروج از توافق صادرات غلات اوکراین، دوشنبه شب بنادر این کشور را مورد حمله قرار داد. دو بندر اودسا و میکولایف هدف حملات موشکی و پهپادی روسیه قرار گرفتند.

مسکو اعلام کرده است، به عنوان بخشی از "حملات تلافی‌جویانه" در تلافی حملات اوکراین به پل جاده‌ای کریمه، به این حملات دست زده است. به گفته فرماندهی جنوب ارتش اوکراین، "تاسیسات زیرساخت بندری" و یک کارخانه تولید پهپادهای دریایی در اودسا هدف حملات روسیه قرار گرفته‌اند.

چندین خانه مسکونی نیز هدف حمله قرار گرفته‌اند  و یک مرد زخمی شده است.

در میکولایف نیز به گفته فرماندار منطقه "یک واحد صنعتی" هدف حمله قرار گرفته اما به کسی آسیب وارد نشده است.