موج خشونت در مصر؛ کنترل دو منطقه اشغالی قاهره
۱۳۹۲ مرداد ۲۳, چهارشنبه
آندرس فوگ راسموسن، دبیرکل ناتو در واکنش به وقایع چهارشنبه در مصر ضمن ابراز نگرانی شدید خود گفت: «نگرانی خود را از وضعیت موجود در مصر و گزارش‌ها درباره ادامه خون‌ریزی‌ها در این کشور اعلام می‌کنم.»
دبیرکل ناتو افزود که مصر یکی از مهم‌ترین شرکای ناتو در منطقه است و از همین رو از تمامی طرف‌های درگیری خواست رایزنی‌های سیاسی را از سر گیرند و به خشونت‌ها پایان دهند.
تصرف دومین محل تجمع معترضان توسط نیروهای پلیس
تصاویر تلویزیونی نشان می‌دهند که پلیس مصر دومین محل تجمع هواداران مرسی و حزب اخوان‌المسلمین را به تصرف خود در آورده است.
گزارش‌ها حاکی از آن است که نیروهای پلیس با ایجاد گذرگاه‌هایی امکان عبور معترضان و خروج آنها از محل‌های تجمع را فراهم کردهاند. مقام‌های مصر گفته‌اند، عبور امن معترضان را تضمین می‌کنند. شماری از تظاهرکنندگان در حال خروج از محوطه مسجد رابعه عدویه هستند.
آمار رسمی از شمار کشته‌شدگان چهارشنبه در مصر
وزارت بهداشت مصر آمار تازه‌ای از شمار کشته‌شدگان در درگیری‌های خونین چهارشنبه در مصر منتشر کرد. بر اساس این آمار ۱۴۹ تن در درگیری‌های امروز جان خود را از دست داده‌اند. نیروهای امداد و پزشکان بیمارستان‌ها شمار مجروحان را بیش از ۱۴۰۰ نفر اعلام کردهاند.
این درحالی است که سازمان ملل متحد و گزارشگرانی که از محل وقایع گزارش می‌دهد، شمار کشته‌شدگان را بیش از تعداد رسمی پیش‌بینی می‌کنند.
گزارش‌ها همچنین حاکی از افزایش شمار کشته‌ها در سایر شهرهای مصر است. تصاویر ارسالی از درگیری‌های خونین در شهرهای منیا، اسیوط، اسکندریه، جنوب و شمال سینا و سوهاج حکایت دارد.
گزارش شده است که در جریان درگیری نیروهای امنیتی و معترضان تنها در یکی از مناطق شهر اسماعیلیه ۱۵ نفر کشته شده‌اند.
از سوی دیگر حزب نور، از احزاب اسلامگرای مصر خواستار پا‌یان‌بخشیدن به خشونت‌ها شده است. حزب نور می‌گوید، دولت موقت مصر مسئول خون‌ریزی‌های چهارشنبه در این کشور است.
شبکه تلویزیونی الجزیره با پخش تصاویری از قاهره می‌گوید، یک جنگ تمام عیار در مصر در جریان است. تصاویر ارسالی نشان می‌دهد که خیابان‌ها در اطراف محل تجمع هواداران مرسی، رئيس‌جمهور برکنارشده مصر مسدود شده است و دودی غلیظ از به آتش کشیده‌شدن سنگرهای معترضان همه جا را فراگرفته است.
یک شاهد عینی به الجزیره می‌گوید: «ما با دستانی رو به آسمان به نشانه‌ی تسلیم شدن بیرون آمدیم، اما با این حال به سوی ما شلیک کردند. تمام خیابان‌ها پر شده از جسد و بدن‌های نیمه‌جان.»
محمد البرادعی از مقام خود استعفا کرد
خبرگزاری‌ها گزارش می‌دهند که محمد البرادعی، معاون عدلی منصور، رئیس‌جمهور موقت مصر از مقام خود کناره‌گیری کرده است. خبرگزاری رویترز گزارش داده است که محمد البرادعی در نامه‌ای به رئيس‌جمهور موقت مصر استعفای خود را اعلام کرده است.
البرادعی در متن استعفانامه‌ی خود تاکید کرده است: «من نمی‌توانم مسئولیت تصمیماتی را بپذیرم که با آن موافق نیستم.» معاون پیشین رئیس‌جمهور موقت مصر افزوده است که راه‌های مسالمت‌آمیزی را برای برون‌رفت از وضعیت موجود در نظر داشته است، اما نمی‌تواند مسئولیت ادامه‌ی خون‌ریزی‌ها را بپذیرد و از این رو از مقام خود کناره گیری می‌کند.
واکنش وزیر خارجه بریتانیا به وقایع مصر
ویلیام هیگ، وزیر خارجه بریتانیا در واکنش به درگیری‌های خونین مصر اقدام خشونت‌آمیز در برخورد با معترضان را محکوم کرد. وزیر خارجه بریتانیا ضمن ابراز نگرانی عمیق خود از وقایع جاری در مصر گفت: «از این که طرفین درگیری نتوانستند به توافقی دست یابند، بسیار ناامید هستیم.»
ویلیام هیگ همچنین نیروهای امنیتی مصر را به خویشتن‌داری فراخواند. وی افزود: «همگی می‌بایست در جهت کاهش خشونت‌ها و توقف خونین‌ریزی در مصر تلاش کنیم».
دو خبرنگار در میان کشته‌شدگان درگیری‌های مصر
از سوی دیگر خبرگزاری‌ها گزارش داده‌اند که فیلمبردار شبکه تلویزیونی "اسکای نیوز" بریتانیا در میان کشته‌شدگان در درگیری‌های امروز در مصر است. میک دین، فیلمبردار ۶۱ ساله بریتانیایی، آن‌طور که شبکه اسکای نیوز گزارش داده است در قاهره بر اثر اصابت گلوله جان باخته است.
خبرگزاری رویترز گزارش داده است که حبیبه احمد عبد‌العزیز خبرنگار سایت خبری "گلف نیوز" نیز صبح روز چهارشنبه در قاهره کشته شده است. گلف نیوز اعلام کرده است که خبرنگار ۲۶ ساله‌ی این سایت به میل خود در قاهره حضور داشته است.
واکنش دولت آمریکا به وقایع مصر
کاخ سفید نسبت به درگیری‌های خونین در مصر واکنش نشان داد. کاخ سفید اعلام کرده است که اعمال خشونت علیه معترضان مصری را محکوم می‌کند. دولت آمریکا در همین ارتباط می‌گوید، رفتارهای خشونت‌آمیز می‌تواند ثبات را در منطقه به مخاطره بیندازد.
در همین حال باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا نیز در واکنش به وقایع جاری در مصر از دولت موقت این کشور خواسته است، به حفظ موازین حقوق بشر در شرایط موجود پایبند باشد. اوباما همچنین افزود که راه بازگشت به دموکراسی با اعمال خشونت دشوارتر خواهد شد.
از سوی دیگر بان‌کی مون، دبیر کل سازمان ملل متحد نیز در واکنشی کوتاه به تحولات مصر از این که دولت موقت مصر راه توسل به زور را برای پایان بخشیدن به اعتراض‌ها برگزیده است، ابراز تاسف کرد.
واکنش مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا
علاوه بر این، کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز روز چهارشنبه، ۱۴ اوت با انتشار بیاینیه‌ای ضمن انتقاد شدید از رفتار خشونت‌آمیز با معترضان در مصر گفت: «ما کشته و زخمی‌شدن مردم در قاهره و دیگر شهرهای مصر را به شدت محکوم می‌کنیم»
اشتون افزود، تقابل و اعمال خشونت راه مناسبی برای پاسخ‌دادن به پرسش‌های سیاسی نیست. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا همچنین نیروهای امنیتی مصر را به خوشتن‌داری فراخواند و ابراز داشت: «آینده دموکراتیک مصر تنها به برقراری گفت‌وگو میان تمامی سلایق و گروه‌های سیاسی این کشور و همچنین به آشتی ملی در مصر وابسته است.»
رئیس‌جمهور موقت وضعیت فوق‌العاده اعلام کرد
تلویزیون دولتی مصر از قول عدلی منصور، رئیس‌جمهور موقت این کشور اعلام کرد که از ساعت ۱۶ روز چهارشنبه ۱۴ اوت / ۲۳ مرداد (به وقت محلی)، به مدت یک ماه در مصر وضعیت فوق‌العاده حاکم خواهد بود.
گفته می‌شود اقدام دولت موقت مصر در اعلام وضعیت فوق‌العاده در این کشور می‌تواند آزادی عمل نیروهای امنیتی را در برخورد با معترضان و دستگیری تظاهرکنندگان بیشتر کند.
دولت موقت مصر دلیل این تصمیم را تهدید نظم و امنیت ملی کشور و یورش گروه‌های افراطی به ساختمان‌های دولتی و خصوصی و جلوگیری از به بارآوردن خسارت‌های بیشتر عنوان کرده است.
گفتنی است، وضعیت فوق‌العاده در مصر از سال ۱۹۸۱ میلادی تا سرنگونی رژیم حسنی مبارک در سال ۲۰۱۱ ادامه داشته و اکنون به مدت دو سال است که لغو شده است.
از سوی دیگر خبرگزاری‌های داخلی مصر گزارش می‌دهند که رئیس‌جمهور موقت این کشور از ارتش خواسته است برای ورود به درگیری‌های خیابانی آماده شود.
بیش از ۱۰۰ نفر کشته صدها زخمی
خبرگزاری فرانسه از مصر گزارش داده است که بیش از صد تن از هواداران محمد مرسی، رئیس جمهور برکنار شده مصر کشته شده‌اند. یک خبرنگار این خبرگزاری در محلی که اجساد به طور موقت نگهداری می‌شوند آنها را شمرده و گفته است که تنها در این مکان ۱۲۴ جسد دیده است.
از میزان دقیق کشته‌ها و زخمی‌ها در سرتاسر قاهره و نقاط دیگر مصر اطلاع دقیقی در دست نیست. طرفداران مرسی از ۲۲۰۰ کشته و نزدیک به ۱۰ هزار زخمی سخن می‌گویند.
نیروهای امنیتی مصر از صبح امروز برچیدن چادرها و بساط تحصن مخالفان در میدان رابعه‌العدویه قاهره را شروع کردند و با خشونت تمام با تظاهرکنندگان روبرو شدند.
"شلیک نیروهای امنیتی به سوی هواداران مرسی"
پایتخت مصر شاهد چهارشنبه‌ای خونین است. پلیس و نیروهای امنیتی مصر روز چهارشنبه (۱۴ اوت / ۲۳ مرداد) با شدت تمام درصدد برچیدن و پایان دادن به تحصن هواداران مرسی، رئیس‌جمهور برکنارشده‌ی این کشور برآمده‌اند.
به گزارش رسانه‌های خبری نیروهای امنیتی برای مقابله با معترضان و پایان دادن به تحصن آنها به پخش گازاشک‌آور از طریق هلی‌کوپتر و همچنین شلیک گلوله‌های پلاستیکی متوسل شدند. به گزارش شماری از خبرنگاران ماموران امنیتی با مسلسل و گلوله‌های واقعی به سوی معترضان آتش گشوده‌‌اند.
به گزارش رسانه‌های خبری نیروهای امنیتی برای برچیدن چادرها و بساط تحصن همچنین از بولدوزر و خودروهای ذره‌پوش استفاده کردهاند.
آمار گوناگون در مورد قربانیان
در مورد شمار کشتگان و زخمی‌شدگان این درگیری‌ها گزارش‌های متفاوتی منتشر شده است. بسیاری از رسانه‌ها نخست از کشته شدن هفت نفر از جمله دو مأمور پلیس خبرداده بودند. خبرگزاری رویترز شمار کشته‌شدگان را سی نفر گزارش داد. خبرگزاری فرانسه نیز تعداد قربانیان را به نقل از گزارشگر خود ۴۳ نفر ذکر کرد.
این در حالی است که گروه اخوان‌المسلمین که هوادر مرسی هستند از طریق انتشار خبری در شبکه توئیتر نخست شمار کشته‌شدگان هوادار مرسی را بیش از یکصد تن و زخمی‌شدگان را بیش از ۲ هزار تن عنوان کردند. به گزارش خبرگزاری فرانسه اخوان‌المسلمین پس از آن ارقام جدیدی در شبکه توئیتر ذکر کرده و حتی از "کشته شدن تأیید‌شده ۲۵۰ نفر" و "زخمی شدن ۵ هزار نفر" سخن گفتند.
جهاد الحداد، یکی از اعضای اخوان‌المسلمین در ارتباط با رویدادهای خشونت‌بار روز چهارشنبه از طریق شبکه توئیتر تصریح کرد که اقدام نیروهای امنیتی برای پایان دادن به تحصن "تلاشی خون‌بار برای خاموش کردن صدای اپوزیسیون" بوده است.
اخوان‌المسلمین همچنین مردم مصر را فراخواندند تا برای اعتراض به عملکرد خشونت‌آمیز نیروهای امنیتی و "کشتار" روز چهارشنبه به خیابان‌ها بیایند.
خبرگزاری فرانسه نیز گزارش خود درباره رویدادهای خونین روز چهارشنبه میدان رابعه العدویه (محل تحصن معترضان) را به میدان خونین جنگ تشبیه کرد.
به نوشته سایت اینترنتی اشپیگل یکی از هواداران مرسی در جریان درگیری‌ها در میدان رابعه‌العدویه (محل تحصن معترضان) خطاب به ماموران پلیس گفته است: «ما مصری هستیم و نه اسرائیلی. ما برادران و خواهران شما هستیم. ما را نکشید!»
طبق اعلام وزارت کشور مصر، نیروهای امنیتی میدان النهضه را کاملا تحت کنترل خود درآورده‌اند اما درگیری‌های طرفین در میدان رابعه العدویه همچنان در جریان است.
توقف قطارها و مسدود شدن راه‌های ارتباطی
با توجه به بالا گرفتن درگیری‌ها و تشدید تنش در مصر دولت انتقالی این کشور دستور توقف قطارها را داد.
اداره ملی راه‌آهن این کشور اعلام کرد که تمامی قطارها در قاهره و پیرامون پایتخت متوقف شده‌اند تا از گسترش و تشدید اعتراضات جلوگیری شود. دولت انتقالی مصر ظاهرا با این اقدام می‌کوشد، مانع آن شود که اخوان‌المسلمین هواداران بیشتری را به قاهره راهی کنند.
افزون بر این جاده ارتباطی میان قاهره و شهر اسماعیلیه در نزدیکی کانال سوئز و همچنین راه ارتباطی میان مرکز قاهره و فرودگاه پایتخت نیز مسدود شده است.
دولت انتقالی مصر در هفته گذشته به پلیس برای پایان دادن به تحصن طرفداران رئیس‌جمهور برکنارشده‌ی این کشور چراغ سبز داده بود.
آلمان و اتحادیه اروپا خواستار پایان خشونت در مصر شدند
اتحادیه اروپا و آلمان به عملکرد خشونت‌آمیز و خونین نیروهای امنیتی مصر در پایان دادن به تحصن هواداران محمد مرسی، رئیس‌جمهور برکنار شده این کشور واکنش نشان داده و همه طرفین درگیری را به چشم‌پوشی از خشونت فراخواندند.
سخنگوی کاترین اشتون، هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز چهارشنبه (۱۴ اوت / ۲۳ مرداد) در بروکسل گزارش‌های منتشره در ارتباط با کشتگان و زخمی‌شدگان را بسیار نگران‌کننده خواند.
وی گفت: «رویارویی و خشونت راهی مناسب برای حل مسائل سیاسی و از سر گذراندن چالش‌های کنونی نیست.» سخنگوی اشتون همچنین تصریح کرد که اتحادیه اروپا طرفین درگیری را بار دیگر به چشم‌پوشی از خشونت فرا می‌خواند.
گیدو وستروله، وزیر امور خارجه آلمان نیز روز چهارشنبه در قبال رویدادهای خونین قاهره موضع‌گیری کرد و تأکید ورزید که باید جلوی هرگونه خونریزی در مصر گرفته شود.
وی افزود: «دولت انتقالی مصر باید اجازه برگزاری اعتراضات مسالمت‌آمیز را بدهد.» وزیر خارجه آلمان گفت که همچنین از دیگر جناح‌ها و نیروهای سیاسی مصر انتظار دارد که با روشنی از خشونت فاصله بگیرند، از فراخواندن به خشونت پرهیز کنند و خود نیز به خشونت متوسل نشوند.
وستروله همچنین تمامی جناح‌ها و دسته‌ها در مصر را فراخواند که بلافاصله به مسیری بازگردند که در جهت پیشبرد سیاسی کشور است و تمامی نیروهای سیاسی مصر را دربرمی‌گیرد.
وزارت خارجه ایران نیز روز چهارشنبه (۲۲ مرداد) با انتشار بیانیه‌ای ضمن "تقبیح برخوردهای خشن و محکومیت کشتار مردم" همه‌ی طرف‌های درگیری را به خویشتن‌داری دعوت کرد.