موج گسترده انتقاد و اعتراض به دیدار بنگویر از مسجدالاقصی
۱۴۰۱ دی ۱۴, چهارشنبه
پس از کشورهای عربی، دبیرکل سازمان ملل و دولت آمریکا نیز به دیدار وزیر راستگرای افراطی امنیت ملی اسرائیل از مسجدالاقصی اعتراض کردند. کشورهای اروپایی نیز به این اقدام واکنش نشان دادند.
تبلیغات
بازدید ایتامار بنگویر، وزیر جدید امنیت ملی اسرائیل از مسجدالاقصی (کوه معبد) موجی از اعتراضات و انتقادها را برانگیخته است. این سیاستمدار راستگرای افراطی روز سهشنبه، سوم ژانویه (۱۳ آذر) تحت تدابیر شدید امنیتی وارد محوطه مسجدالاقصی شد و حدود ۱۵ دقیقه از این مکان که برای یهودیان، مسلمانان و مسیحیان مقدس است، دیدار کرد.
تازهترین واکنشبه این اقدام بنگویر، از جانب دبیرکل سازمان ملل صورت گرفت. معاون سخنگوی سازمان ملل متحد گفت، آنتونیو گوترش از همگان تقاضا میکند، از اقداماتی که میتوانند تنشها را در "اماکن مقدس" و اطراف آن شدت بخشند، خودداری کنند.
برخی از رسانهها به نقل از دیپلماتهایی که نامشان فاش نشده گزارش دادند، امارات متحده عربی و چین از شورای امنیت سازمان ملل خواستهاند به طور علنی برای بحث در مورد این موضوع تشکیل جلسه دهد. احتمال میرود که این نشست روز پنجشنبه پنجم ژانویه برگزار شود.
کارین ژان پیر، سخنگوی کاخ سفید نیز گفت، تغییر "وضعیت موجود" در اماکن مقدس اورشلیم (بیتالمقدس) "غیرقابل قبول" خواهد بود. ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه هم اظهار داشت که ایالات متحده "عمیقاً نگران" پیامدهای سفر بنگویر و "برانگیختن خشونت" است.
محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، در بیانیهای اعلام کرد که برای محکومیت اقدام بنگویر در شورای امنیت سازمان ملل اقدام خواهد کرد.
سخنگوی گروه اسلامگرای حماس که همزیستی با اسرائیل را رد میکند و کنترل غزه را در اختیار دارد، درباره این دیدار گفت: «ادامه این رفتار همه طرفها را به یک درگیری بزرگ نزدیکتر میکند.»
محمد اشتیه، نخست وزیر تشکیلات خودگردان نیز از فلسطینیان خواست، تا با آنچه او به عنوان "یورش به این محوطه" توصیف کرد، مقابله کنند. او بنگویر را متهم کرد که این بازدید را به عنوان بخشی از تلاش برای تبدیل این زیارتگاه به "معبد یهودی" انجام داده است.
دولت اسرائیل این اتهام را رد کرد. یک مقام در دفتر نتانیاهو گفت: «ادعاها مبنی بر تغییر وضعیت موجود بیاساس است.»
"وضعیت موجود" به این معناست که بر اساس توافقی که بین اسرائیل، فلسطینیها و اردن صورت گرفته است، یهودیان اجازه نیایش در این منطقه از اورشلیم را ندارند. آنها تنها در ساعاتی خاص و در مسیری مشخص اجازه بازدید از کوه معبد را دارند.
بنگویر وعده داده است که این توافق را برهم بزند و امکان نیایش یهودیان در این مکان را ایجاد کند.
واکنش کشورهای دیگر
نخستین واکنشهای بینالمللی به حضور وزیر راستگرای افراطی در مسجدالاقصی از جانب کشورهای عربی صورت گرفت.
مصر و امارات متحده عربی که موجودیت اسرائیل را به رسمیت شناختهاند، حضور بنگویر در این مکان را محکوم کردند. عربستان سعودی نیز از اقدام بن گویر انتقاد کرد و ابوظبی آن را "حمله یک وزیر اسرائیلی به صحن مسجدالاقصی" خواند. مراکش نیز خواستار "پرهیز از تشدید تنش و اقدامات یکجانبه و تحریک آمیز" شد.
قطر هشدار داد که سیاست اسرائیل، بر چگونگی وضعیت امنیتی در منطقه تاثیرگذار خواهد بود.
جمهوری اسلامی ایران و بحرین هم به طور جداگانه اقدام بنگویر را "تحریکی علیه مسلمانان و نقض قوانین بینالمللی" خواندند.
ترکیه نیز که به تازگی روابط دیپلماتیک خود با اسرائیل را بهبود بخشیده، از این کشور خواست تا از اقداماتی که باعث شدت بخشیدن به خشونت شوند، خودداری کند.
سفارت فرانسه در اسرائیل بر "تعهد بی چون و چرای" این کشور به حفظ وضعیت موجود در "اماکن مقدس در اورشلیم" تاکید کرد.
در بیانیه سفارت فرانسه آمده است: «هر گونه حرکتی که با هدف شک و تردید در وضعیت موجود انجام شود، خطر تشدید تنش را به همراه دارد و باید از آن دوری کرد.»
بریتانیا نیز بیانیه مشابهی صادر کرد.
دولت آلمان هم بر وضعیت موجود تاکید میورزد و همواره از طرفین خواسته است، از اقداماتی که باعث بروز خشونت میشوند خودداری کنند.
انتقاد خاخام ارشد
در اسرائیل اسحاق یوسف، خاخام ارشد یهودیان سفاردی، بنگویر را به خاطر این دیدار مورد انتقاد قرار داد.
یوسف در نامهای به بنگویر نوشت: «به عنوان وزیری که نماینده دولت اسرائیل است، باید طبق دستورات خاخام ارشد عمل کنید.»
او ضمن یادآوری این که چنین اقدامی ممنوع است، از وزیر امنیت اسرائیل خواست، از این گونه عملیات دست بردارد و "مردم را گمراه نکند."
یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون اسرائیل نیز ضمن بیان این که چنین اقداماتی میتوانند منجر به خونریزی شوند گفت، بن گویر "ضعف دولت نتانیاهو را برجسته کرده است."
اعراب و اسرائیل؛ مناقشهای ریشهدار در قاب تصویر
مناقشه میان اسرائیل و فلسطینیها ریشهای قدیمی دارد، از نبردها و آوارگیها در دو سه جنگ در سده پیش تا قراردادهای ناکام صلح و انتفاضه و ... عکسهایی از آثار جنگ نقبی است به ریشهها و ابعاد این مناقشه.
عکس: Reuters/R. Zvulun
خانهای متروکه
این خانه متروکه در لفته از ریشه های خصومت در خاورمیانه نشان دارد. لفته روستایی است در جنوب اورشلیم که ساکنین عرب ـ فلسطینی آن در روند تاسیس دولت اسراییل (۱۹۴۸) ناگزیر به ترک آن شدند. یهودیان نیز همچون اعراب، با اتکاء به نشانههای تاریخی و مذهبی، این منطقه را حق خود میدانند. به نظر می رسد این درگیری در آینده نزدیک حل نخواهد شد.
عکس: Reuters/R. Zvulun
فرودگاه غزه؛ ویرانی یک پروژه معتبر
فردوگاه غزه نماد ویرانی یک پروژه معتبر یک میلیون دلاری است. یکی از تامین کنندگان مالی این پروژه آلمان بوده است. این فرودگاه در سال ۱۹۹۸ و در حضور بیل کلینتون، رییس جمهور وقت آمریکا، افتتاح و در اوایل سال ۲۰۰۰ توسط نیروی نظامی اسراییل بمباران و تخریب شد. علت تخریب آن آغاز انتفاضه دوم مردم فلسطین بود. این قیام مدتها ادامه داشت و با حملات تروریستی همراه بود.
عکس: Reuters/I. Abu Mustafa
بدون بالگرد
در هنگامه انتفاضه دوم هلیکوپتر یاسر عرفات، رییس جمهور خودگردان فلسطین و برنده جایزه صلح نوبل، نیز توسط نیروی نظامی اسراییل به آتش کشیده شد. باقیمانده این هلیکوپتر را بازسازی کردهاند در شهر غزه بر روی داربست بلندی به نمایش گذاشتهاند، به گونه ای که از فاصله بسیار دور نیز نمایان است.
عکس: Reuters/I. Abu Mustafa
ساحل زیکیم
ساحل زیکیم یکی از اماکن پرجاذبه برای گردشگران در اسراییل به شمار می آید. در یکسو تپه های ماسه ای با شکوه، در سوی دیگر چشم انداز دریای مدیترانه و در میان این دو برج نگهبانی متروکه اسراییل. اما حتی این منطقه زیبا و دیدنی به میدان جنگ خاورمیانه تبدیل شده است. ساحل زیکیم تقریبا در ۳ کیلومتری مرز شمالی نوارغزه قرار دارد.
عکس: Reuters/R. Zvulun
پسماندههای خطرناک
گاه در مسیر بازدید از دیگر اماکن محبوب گردشگری اسراییل، به تابلوهای هشداردهنده ای برمی خوریم که به منطقه مین گذاری شده پشت سیم های خاردار بلندی های جولان اشاره دارند. در جنگ ۶ روزه سال ۱۹۶۷ اسراییل منطقه شمال شرقی مرز سوریه را به اشغال خود درآورد و آن را بخشی از خاک اسراییل خواند. البته اکثر کشورها چنین ادعایی را به رسمیت نمی شناسند. سوریه همچنان بلندهای جولان ر از آن خود میداند.
عکس: Reuters/R. Zvulun
تانکی که زنگ میزند
تانک ارتش سوریه در رودخانه اردن به پشت افتاده است و می پوسد. اینجا منطقه حفاظت شده بانیاس است، واقع در حومه غربی ارتفاعات جولان. اختلاف بر سر این منطقه که توسط اسراییل اشغال شده، همچنان موضوع مجادله سوریه و اسراییل است. منطقه حائلی که سوریه و اسرائیل را از هم جدا میکند از سال ۱۹۷۴ زیر نظارت کلاه آبی ها است. اختلاف بر سر این منطقه مانع از پیشرفت مذاکرات صلح میان اسراییل و سوریه است.
عکس: Reuters/R. Zvulun
مسجدی که متروکه شده
این نیز یکی از پیامدهای جنگ ۶ روزه است: در ۵ کیلومتری غرب منطقه حائل روستایی بود که تا سال ۱۹۶۷ به سوریه تعلق داشت. حال این منطقه درتصرف اسراییل است. از این روستا تنها چیزی که به جا مانده است، یک مسجد متروکه است. حالا بانگ اذانی از این مسجد به گوش نمیرسد و تنها نقاشی های دیواری هستند که گاه و بی گاه توجهها را جلب میکنند.
عکس: Reuters/R. Zvulun
پیشروی طبیعت در سنگر
این پناهگاه پنهان و استتارشده، واقع در بلندی های جولان، بر نبردی شهادت می دهد که ۵۲ سال پیش در رشته کوههای این منطقه اتفاق افتاده بود. هنگام جنگ داخلی اخیر در سوریه بلندیهای جولان به شدت زیر حملات موشکی قرار داشت، هم از درون اسراییل و از درون سوریه.
عکس: Reuters/R. Zvulun
قیمومت بریتانیا بر فلسطین
ریشههای درگیریهای خاورمیانه اما به گذشته های دورتری بازمی گردند. براساس موافقتنامهای که سال ۱۹۱۶ میان قدرتهای بزرگ آن زمان، فرانسه و بریتانیا، شکل گرفت فلسطین نیز به قیمومت بریتانیا درآمد و نیروهای نظامی بریتانیا نیز رسما در فلسطین مستقر شدند. این نقاشی که بر دیوار یک پست نظامی قدیمی در اورشلیم کشیده است، سربازهای بریتانیایی را نشان می دهد.
عکس: Reuters/R. Zvulun
میدان جنگ، قرارگاه موزه
این به اصطلاح "تپه مهمات"، که در شرق اورشلیم واقع است، شاهد نبردهای بی شماری بوده است. از این تپه نیروهای بریتانیایی برای ذخیره سازی سلاح و مهمات نیروی انتظامی پلیس استفاده میکردهاند. اردن در سال ۱۹۴۸ این منطقه را به تصرف خود درآورد. اسراییل نیز در سال ۱۹۶۷ اردن را از آن بیرون کرد. برخی از سنگرهای قدیمی جنگ به یادگار ماندهاند. امروز بر روی این تپه موزه ای در ارتباط با جنگ شش روزه قرار دارد.