حدود یک ماه و نیم پیش هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی به ریاست اکبر هاشمی رفسنجانی تشکیل جلسه داد تا در مورد رئیس جدید این موسسه آموزشی تصمیم بگیرد. رسانه‌های حکومتی پس از این نشست اعلام کردند فرهاد دانشجو با کسب پنج رای به این سمت انتخاب شده است. دبیرخانه‌ی هیات امنای دانشگاه آزاد ۲۲ دی‌ماه با انتشار بیانیه‌ای از قول رفسنجانی این اقدام را غیرقانونی و فاقد اعتبار خواند و او نیز تا کنون از امضای حکم دانشجو حودداری کرده است.

سلب اختیارات رفسنجانی با تغییر اساس‌نامه

به رغم اعتراض‌های رفسنجانی نسبت به روند رای‌گیری در هیات امنا، شورای عالی انقلاب فرهنگی در نشستی به ریاست محمود احمدی‌نژاد که در تاریخ ۲۵ دی‌ماه برگزار شد ریاست فرهاد دانشجو را تایید کرد. مطابق اساس‌نامه دانشگاه آزاد اسلامی ابلاغ این حکم در حیطه‌ی اختیارات رئیس هیات موسس این نهاد قرار دارد.

در پی خودداری هاشمی رفسنجانی از امضای حکم فرهاد دانشجو و بی‌نتیجه‌ماندن مذاکرات آشکار و پنهان با او شورای انقلاب در جلسه‌ی ۲۵ بهمن خود تبصره‌ای به ماده ۱۲ اساس‌نامه دانشگاه آزاد اضافه کرد. بر اساس این تبصره «رئیس هیئت امنا موظف است پس از تصویب انتخاب رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در شورای عالی انقلاب فرهنگی، حداکثر ظرف مدت یک ماه از تاریخ تصویب، حکم وی را صادر نماید و در صورتی که در مدت مقرر حکم رئیس دانشگاه از سوی رئیس هیئت امنا صادر نشود حکم مزبور توسط رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی و یا با حق تفویض به وزیر علوم، تحقیقات و فناوری ابلاغ و صادر می‌شود.»

اولین اقدام دانشجو برکناری سه معاون جاسبی

روز یکشنبه هفتم بهمن محمود احمدی‌نژاد در نامه‌ای خطاب به وزیر علوم صدور حکم ریاست دانشگاه آزاد را به او تفویض کرد. به این ترتیب با تایید وزیر علوم، فرهاد دانشجو برای چهار سال به عنوان رئیس دانشگاه آزاد منصوب شد. به گزارش خبرگزاری مهر او صبح دوشنبه، هشتم اسفند همراه با شماری از همکاران نهاد ریاست جمهوری و اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی وارد ساختمان مرکزی دانشگاه آزاد شد و در اولین اقدام خود در این سمت سه معاون رئیس پیشین، عبدالله جاسبی را برکنار کرد.

ساعاتی بعد اما دبیرخانه‌ی هیات موسس دانشگاه آزاد با انتشار بیانیه‌ی تندی به منظور آنچه "ممانعت از تحریف واقعیت و انتشار مطالب خلاف واقع" عنوان شده به شرح آخرین بحث‌های هیات امنا و تغییرات مکرر اساس‌نامه پرداخته است. در این بیانیه به اقدام‌هایی برای تغییر اساس‌نامه دانشگاه که از سال ۸۵ آغاز و در سال جاری افزایش یافته اشاره می‌شود که ظاهرا با دیگر بخش‌های این سند در تناقض قرار دارد.

فشارهای پیدا و پنهان

تغییراتی که تا کنون در اساس‌نامه دانشگاه آزاد صورت گرفته، در نهایت به محدود کردن حوزه‌ی اختیارات موسسان این نهاد آموزشی و به حاشیه راندن آنها منجر شده است. در نخستین گام شمار و ترکیب هیات امنا به شکلی تغییر کرد که نیمی از آنها را اعضای دولت و نماینده رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای تشکیل دهند.

به نوشته‌ی بیانیه یاد شده در گام بعدی در نشست اول آذر ماه شورای عالی انقلاب فرهنگی "مصوّبه‌ی دیگری مبنی بر عدم حق رأی رئیس وقت دانشگاه آزاد اسلامی ( که هم از مؤسسین دانشگاه و هم عضو هیأت امنا است) برای انتخاب رئیس دانشگاه، از تصویب شورا گذشت" که باعث به هم خوردن تعادل اعضای هیات امنا به ضرر موسسان دانشگاه آزاد شد.

دبیرخانه هیات موسس دانشگاه آزاد نتیجه می‌گیرد «مجموعه این اقدامات نشانگر فشارهای پنهان و پیدایی است که ورود بی‌قید و شرط دولت را در امر اداره دانشگاهی غیردولتی تسهیل می‌کند و اجازه می‌دهد تا با شکل‌دهی دلخواهانه به اساسنامه دانشگاه آزاد اسلامی و تغییر زنجیروار مصوبات خود، متصدیان دولتی به جای ارکان قانونی و رسمی آن دانشگاه تصمیم‌گیری کنند.»

احمدی‌نژاد تماشاگر درگیری بزرگان؟

دبیرخانه هیات موسس دانشگاه آزاد در بیانیه‌ی مفصل خود و با استناد به اساس‌نامه این موسسه و قوانین جاری کشور بسیاری از تصمیم‌های اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد دانشگاه آزاد را فاقد وجاهت قانونی ارزیابی می‌کند. در پایان این بیانیه نحوه‌ی تصمیم‌گیری در مورد ریاست دانشگاه آزاد مغایر با رهنمودهای رهبر جمهوری اسلامی عنوان شده که "مبنی بر منع عملی بود که شائبه دولتی بودن دانشگاه آزاد اسلامی را داشته باشد."

شماری از تحلیل‌گران معتقدند پس از کنار گذاشتن رفسنجانی از ریاست مجلس خبرگان و نزدیک شدن پایان دوران ریاست‌اش بر مجمع تشخیص مصلحت نظام اکنون نوبت به تضعیف جایگاه او در بزرگترین مجموعه آموزشی کشور رسیده است.

ظاهرا تغییرات در اساس‌نامه دانشگاه آزاد با موافقت علی خامنه‌ای انجام شده و نقش محمد محمدیان به عنوان نماینده‌ی او در هیات امنا دانشگاه در حوادث اخیر بسیار برجسته بوده است. شاید به همین دلیل باشد که محمود احمدی‌نژاد می‌کوشد حساب خود را از خامنه‌ای جدا کند و بر خلاف سابق مستقیما رودروی هاشمی رفسنجانی قرار نگیرد.

احمدی‌نژاد که پیشتر، ۱۱ بهمن را آخرین مهلت رفسنجانی برای ابلاغ حکم فرهاد دانشجو اعلام کرده بود، دو روز بعد از این مهلت در تصمیمی که "دور از انتظار" خوانده شده با تشکیل هیاتی برای مذاکره با رئیس هیات امنای دانشگاه آزاد موافقت کرد. او در امضای حکم ریاست فرهاد دانشجو نیز خود را کنار کشید و این کار را به وزیر علوم واگذار کرد. احمدی‌نژاد می‌توانست از ۲۵ بهمن ماه که مهلت یک ماهه رئیس هیات امنا به پایان رسیده بود حکم دانشجو را امضا کند.

BK/MM