سازمان تندروی اسلامی حماس، سال‌ها اقدامات خود را از خاک سوریه هماهنگ و هدایت می‌کرد. دولت بشار اسد در کنار جمهوری اسلامی ایران، از بزرگ‌ترین پشتیبانان این سازمان در منطقه‌ی آشوب‌زده‌ی خاورمیانه است. اکنون به نظر می‌رسد که با ژرفش ناآرامی‌های سیاسی در سوریه، سازمان حماس نیز به‌گونه‌ای فزاینده با دشواری روبرو می‌شود.

روزنامه‌ی عربی‌زبان «الحیات» چاپ لندن گزارش داده است که رهبری سازمان حماس تصمیم دارد دفتر خود را از سوریه به قطر منتقل کند. یک سخنگوی اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس در باریکه‌ی غزه، این خبر را تکذیب کرد و گفت: «دفتر ما در دمشق همچنان فعال است و دولت سوریه از ما پشتیبانی می‌کند».

به گزارش «الحیات»، قطر آمادگی خود را اعلام کرده، دفتر حماس را که زیر نظر خالد مشعل، رهبر تبعیدی این سازمان فعالیت می‌کند، در خاک خود بپذیرد. ولی قطر این امر را مشروط به آن کرده که سازمان حماس رهبری جناح نظامی این سازمان را همراه خود به این کشور نیاورد.

روزنامه‌ی یاد شده در گزارش خود می‌افزاید، پیش‌تر مصر و اردن درخواست حماس را برای انتقال رهبری این سازمان به خاک خود رد کرده‌اند.

رهبری سازمان حماس از سال ۱۹۹۹ در سوریه فعالیت می‌کند. این سازمان از پشتیبانی و محافظت دولت بشار اسد برخوردار است. ولی ارکان رژیم اسد در حال حاضر به لرزه افتاده است. موجی از تظاهرات اعتراضی سراسر این کشور را دربرگرفته است.

معترضان سوری خواهان اصلاحات در کشور و تامین حقوق و آزادی‌های دمکراتیک خود هستند. «نه به ایران، نه به حزب‌الله» از نخستین شعارهای معترضان بود. دولت سوریه تا کنون در برابر امواج اعتراضی، از خود انعطاف نشان نداده و با خشونت تظاهرات اعتراضی را سرکوب کرده است.

ناظران سیاسی معتقدند که سازمان حماس احتمالا تحت تاثیر تحولات در کشورهای عربی و نیز گسترش ناآرامی‌های سیاسی در سوریه، موقعیت خود را در خطر دیده و به چاره‌جویی افتاده است. اواسط هفته‌ی گذشته دو سازمان فلسطینی حماس و الفتح بطور غیرمنتظره‌ا‌ی اعلام کردند که در مذاکرات خود در قاهره به توافق رسیده‌اند.

حماس و سازمان میانه‌رو الفتح به رهبری محمود عباس اعلام کردند که قصد دارند با تشکیل یک دولت موقت، زمینه را برای ایجاد کشور مستقل فلسطینی فراهم آورند. در حال حاضر، حماس کنترل باریکه‌ی غزه را در دست دارد و الفتح در کرانه‌ی باختری رود اردن حاکم است.

BM/MM