نامزد میلیاردر انتخاباتی؛ رقیب پوتین یا بازیکن ذخیره کرملین؟
۱۳۹۰ دی ۴, یکشنبه هنگامی که میخائیل پروخروف نامزدی خود را برای شرکت در انتخابات ریاستجمهوری در روسیه اعلام کرد، این گام را "جدیترین تصمیمی" خواند که تا کنون در زندگیاش گرفته است. این میلیاردر ۴۶ ساله روسی که سومین فرد ثروتمند در کشورش به شمار میرود پیشتر به ندرت در عرصه سیاست روسیه ظاهر شده بود و کمتر نامی از وی در صفحات سیاسی روزنامهها به چشم میخورد.
نام پروخروف زمانی در روسیه بر سر زبانها افتاد که پنج سال پیش وی به همراه چند زن جوان پس از یک مهمانی در یک منطقه تفریحی زمستانی در فرانسه دستگیر شد. او ریاست یک شرکت سرمایهگذاری را بر عهده دارد و بخش اعظمی از ثروتش را از فعالیت در صنعت فولاد و آلومینیوم به دست آورده است.
این میلیاردر روسی همچنین پیشتر تلاشهایی را برای ورود جدی به صحنه سیاست کشور از خود نشان داده بود اما این تلاشها ناکام ماندند و در نهایت نیز اعضای حزب لیبرال تحت رهبری وی موسوم به "امر حق" او را از مقامش کنار گذاشتند.
پس از آن میخائیل پروخروف اعلام کرد که به عنوان نامزد مستقل در انتخابات ریاستجمهوری که در ماه مارس برگزار میشود، وارد کارزار خواهد شد.
پس از میخائیل خودورکوفسکی، رئیس پیشین شرکت نفتی "یوکوس" و از منتقدان جدی ولادیمیر پوتین، میخائیل پروخروف نخستین تاجر بزرگ روسی است که از جاهطلبیهای سیاسیاش سخن میگوید.
وعده توخالی؟
هر چند پروخروف تا کنون شعار سیاسی چندان مشخصی برای شرکت در انتخابات نداشته و بر خلاف معمول نامزدهای انتخاباتی، برنامهی دقیقی را برای دوران پس از پیروزی در انتخابات ارائه نداده، اما تا به اینجا یک نکته را وعده داده است: «نخستین تصمیمی که پس از پیروزی در انتخابات خواهم گرفت، یک تصمیم شدیدا انسانی است. من میخائیل خودورکوفسکی را خواهم بخشید.»
میخائیل خودورکوفسکی که هم اینک در پشت میلههای زندان به سر میبرد، در دادگاهی که با انتقادهای شدید بینالمللی مواجه شد، دو بار به اتهامهای پولشویی و فرار از مالیات محکوم شده است. بر اساس آخرین حکم صادره، وی باید تا سال ۲۰۱۷ در زندان محبوس بماند.
اما پرسشی که اینک مطرح میشود، ایناست که آیا پروخروف که به عنوان رقیب ولادیمیر پوتین در انتخابات روسیه قدم به میدان گذاشته، خود راهی مکانی نخواهد شد که ادعا میکند، خودورکوفسکی را از آنجا رها خواهد کرد؟
پروخروف تا کنون در سخنانش، زمانی که پای مقایسه وی با خودورکوفسکی به میان آمده، بارها تأکید کرده است که ترسی از چیزی ندارد و در چارچوبقانون حرکت میکند و به سرنوشت دیگر میلیاردر زندانی روسی دچار نخواهد شد.
اما آیا اینها دلایل محکمی برای مصون ماندن در برابر ولادیمیر پوتین که هزاران مخالف وی را متهم به جعل در انتخابات میکنند، به شمار میآیند؟
"بازیکن ذخیره کرملین"
بسیاری از کارشناسان با دیدهی تردید به این موضوع مینگرند و پروخروف را نامزدی دستنشانده از سوی کرملین میدانند. به ویژه آنکه ولادیمیر پوتین در سخنانش نرمی ویژهای را نسبت به این رقیب انتخاباتی تا کنون نشان داده است. به گفتهی وی، پروخروف "مرد سازگاری" است که از سختیها رویگردان نیست.
به باور ولادیمیر پوتین، پروخروف در چارچوب قانون اساسی روسیه حرکت میکند و «مانند هر شهروند روس دیگری حق این را دارد که ایدههایش را برای کشورش در پهنهی جدیدی به بازی بگیرد».
اما در مقابل رسانههای روسیه، پروخروف را بازیکن ذخیرهای از سوی کرملین میدانند که به هنگام شدت گرفتن اعتراضات مردم در این کشور به میدان فرستاده شده است. وظیفهی اصلیاین بازیکن نیز کسب آرای مخالفی است که ممکن است به نفع گنادی زوگانف، رهبر حزب کمونیست روسیه و رقیب جدی پوتین به صندوق ریخته شوند.
پروخروف در تلاش است تا تصویری را که مخالفان از او به عنوان نامزدی کمتجربه و ضعیف در برابر پوتین سیاستمدار و کارکشته ارائه میدهند، بزداید. او میگوید حال که پا به میدان گذاشته تا آخر پیش خواهد رفت و حتی اگر برای کشور و پیروزیاش در انتخابات لازم باشد، ازدواج هم خواهد کرد.
ولادیمیر پوتین تا کنون نسبت به اعتراضات گسترده مردم در کشور در روز شنبه واکنشی نشان نداده است. در این تظاهرات سراسری شماری از چهرههای سرشناس از جمله میخائیل گورباچف، رئیسجمهور پیشین اتحاد جماهیر شوروی و الکسی کوردین، وزیر پیشین دارایی روسیه شرکت داشتند.
میخائیل گورباچف از ولادیمیر پوتین خواسته است تا داوطلبانه از قدرت کنارهگیری کند و اجازه دهد تا سالها بعد از او تصویر نیکی در ذهن مردم کشورش به جای بماند.
SN/DK