ده‌ها انجمن و تشکل زیست محیطی و صدها استاد دانشگاه، پژوهشگر، فعال محیط زیست و شخصیت‌های صاحب‌نام هنری و فرهنگی ایران در نامه به رئیس دولت دوازدهم خواستار رسیدگی به وضعیت ۱۳ کارشناس حیات وحش و فعال محیط زیست شده‌اند که از حدود سه ماه پیش در بازداشت نهادهای امنیتی به سر می‌برند.

در این نامه تاکید شده که به‌رغم مراجعه مکرر خانواده‌های بازداشت‌شدگان به نهادهای امنیتی، تاکنون پاسخ شفافی درباره اتهامات، وضعیت و محل نگهداری این افراد در دست نیست و تنها در چند گزارش تلویزیونی و مطبوعاتی به ذکر موارد "غیرمستدل و شبهه‌برانگیز" به‌عنوان دلایل بازداشت آنها اکتفا شده است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

در بخشی از این نامه که نسخه‌ای از آن روز یکشنبه، دوم اردیبهشت در سایت "اعتمادآنلاین" منتشر شد، ضمن ذکر نام بازداشت‌شدگان خطاب به حسن روحانی آمده است: «برخی از بازداشت‌شدگان حداقل یک‌بار با خانواده خود ملاقات و یا تماس کوتاه تلفنی داشته‌اند، اما عبدالرضا کوهپایه تاکنون هیچ تماسی با خانواده خود نداشته و وضعیت حسن راغ، محمد زارع و عارف زارع نیز در هاله‌ای از ابهام است.»

بازداشت شماری از فعالان محیط زیست در روزهای ابتدایی بهمن ماه سال گذشته انجام و پس از پیگیری این پرونده در مجلس شورای اسلامی مشخص شد که مسئولیت این کار بر عهده سازمان اطلاعات سپاه پاسداران است.

یکی از این بازداشت‌شدگان کاووس سیدامامی، استاد دانشگاه و مدیرعامل مؤسسه "حیات وحش میراث پارسیان" بود که مطابق ادعای مسئولان قضائی، ۱۹ بهمن ماه در زندان خودکشی کرد.

پس از مرگ سیدامامی، صدا و سیمای جمهوری اسلامی در گزارشی مدعی شد او و همکارانش با استفاده از دوربین‌ھای عکس‌برداری از یوزپلنگ، اقدام به تصویربرداری از سایت‌ھای موشکی سپاه کرده و اطلاعات این سایت‌ها را در اختیار سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا و اسرائیل قرار داده‌اند.

تردید درباره ادعای خودکشی سیدامامی

سازمان عفو بین‌الملل ادعای خودکشی کاووس سیدامامی را "بسیار مشکوک" ارزیابی می‌کند. روزنامه شرق در شماره امروز خود (یک‌شنبه دوم اردیبهشت) به نقل از آرش کیخسروی، از وکیلان خانواده سیدامامی نوشته که هنوز گزارش پزشکی قانونی درباره علت مرگ این پژوهشگر محیط زیست آماده و ارائه نشده و تنها "کلیات یک پرونده پزشکی" حاکی از آثار کبودی روی جسد و "احتمال تزریق" بوده است.

بیشتر بخوانید: وکلای خانواده سیدامامی در انتظار رؤیت "پرونده امنیتی" هستند

امضاکنندگان نامه اعتراضی خطاب به رئیس جمهور نوشته‌اند: «حیرت‌آور است که تمامی فعالیت‌ها و تلاش‌های به‌حق جامعه محیط‌‌زیستی ایران در چند دهه اخیر برای آگاه‌سازی افکار عمومی و مقابله با بحران آب، تغییر اقلیم، نابودی تنوع زیستی و سایر مشکلات زیست‌محیطی که مستلزم ارتباط با اساتید، دانشگاه‌ها و سمن‌های خارجی، پایش و نمونه‌برداری از عرصه‌های طبیعی با تجهیزاتی همچون دوربین‌های تله‌ای و نیز فعالیت تحقیقاتی و اجرایی در پروژه‌های رسمی و مورد تائید سازمان حفاظت محیط‌زیست، وزارت امور خارجه و سازمان جنگل‌ها و مراتع مانند پروژه منارید و یا جذب کمک مالی برای پروژه‌های حفاظتی از نهادهای دست‌اندرکار بوده، اینک مشکوک و مجرمانه تلقی شده‌اند.»

به نوشته پایگاه اینترنتی پروژه بین‌المللی منارید (MENARID)، این برنامه در چارچوب برنامه‌های توسعه پایدار و یکپارچه کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا در هفت کشور ایران، اردن، الجزایر، تونس، مراکش، مصر و یمن اجرا می‌شود. این پروژه در ایران، با مشارکت تسهیلات جهانی محیط زیست (GEF)، برنامه توسعه سازمان ملل متحد و سازمان جنگل‌ها، مراتع و آب‌خیزداری به‌عنوان نماینده دولت از شهریور ۱۳۹۰ آغاز شده است.

شبه‌افکنی درباره فعالیت‌های زیست محیطی

نویسندگان نامه با تاکید بر این که "شک و شبهه‌افکنی در فضای کار محیط‌زیستی و گستردن دایره شبهات و اتهامات به‌تمامی فعالیت‌های رایج و مرسوم و معمول محیط‌زیستی" باعث نگرانی و دلسردی فعالان این حوزه می‌شود از حسن روحانی خواسته‌اند جلوی مشکوک تلقی شدن و ایجاد فضای ناامن برای تلاش‌های زیست محیطی گرفته شود.

بیشتر بخوانید: "محیط زیستی‌های بازداشتی هنوز تفهیم اتهام نشده‌اند"

درخواست دوم امضاکنندگان نامه از رئیس جمهور چنین است: «در جهت تحقق حقوق متهمین زندانی، به‌منظور جلوگیری از خدشه‌دار شدن حیثیت بازداشت‌شدگان توسط برخی رسانه‌های خاص با طرح اتهامات ثابت نشده، زمینه دادرسی شفاف و بهره‌مندی آزادانه این افراد از حق داشتن وکیل دادگستری، ملاقات حضوری و تماس تلفنی با خانواده‌ها فراهم شود و دلایل بازداشت افراد نام‌برده در این نامه به‌روشنی اعلام و از وارد ساختن اتهامات ثابت نشده در رسانه‌ها و فضای عمومی تا پیش از روشن شدن وضعیت آن‌ها جلوگیری شود.»

اتهام جاسوسی به مقاومت در برابر سپاه

سایت خبری "کلمه"، رسانه حامیان میرحسین موسوی ۲۷ فروردین ماه در گزارشی متهم کردن شماری از فعالان محیط زیست به جاسوسی را پیامد ایستادگی آنها مقابل "زیاده خواھی‌ھای سپاه و تعرض آنان به مناطق حفاظت شده محیط زیست" عنوان کرد.

"کلمه" با استناد به اخباری که منبع آنها اعلام نشده نوشته این افراد جاسوس نبوده‌اند و علت برخورد با آنها مقاومت در برابر طرح‌های سپاه پاسداران برای استقرار سامانه‌های موشکی در محدوده‌های جغرافیایی حفاظت شده بوده است.

بیشتر بخوانید: «مشکل فعالان محیط زیست مخالفت با دست‌اندازی‌های سپاه است»

رئیس دولت دوازدهم حدود یک ماه پس از بازداشت فعالان محیط زیست یک کمیته چهار نفره را مامور تحقیق درباره این پرونده کرد. فعالان محیط زیستی و چهره‌های فرهنگی و هنری از روحانی خواسته‌اند که نتایج تحقیقات این کمیته به اطلاع عموم رسانده شود.

۳۴ انجمن و تشکل زیست محیطی، نزدیک به ۵۰ استاد، عضو هیئت علمی و پژوهشگر شاخص حوزه حیات وحش و محیط زیست، شماری از مدیران ارشد سازمان حفاظت محیط زیست و بیش از ۶۰۰ نفر که در میان آنها نام بسیاری از سینماگران و هنرمندان مشهور ایران نیز به چشم می‌خورند از امضاکنندگان نامه سرگشاده به رئیس جمهور، حسن روحانی هستند.