1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

نامگذاری‌های سال، شعارهای تکراری و بی‌حاصل

BK۱۳۹۳ فروردین ۱, جمعه

رهبر جمهوری اسلامی برای هر سال نامی و شعاری اعلام می‌کند که قرار است با گوشزد کردن جهت‌گیری مطلوب به مسئولان و مردم اوضاع کشور را بهبود بخشد. مرور این شعارها بی‌تاثیری و بی‌حاصلی آنها را آشکار می‌کند.

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامیعکس: picture-alliance/AP

رهبر جمهوری اسلامی شعار سال ۹۲ را "حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی" اعلام کرده بود و امسال را سال "اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی" نامگذاری کرد.

علی خامنه‌ای در پیام نوروزی سال ۹۳ امسال اعتراف کرد که "در سال گذشته حماسه اقتصادی به شکل مورد انتظار محقق نشد که لازم است این حماسه در سال جدید به وجود آید."

اقتصاد ویران، حاصل "جهاد اقتصادی"

بدون این اعتراف هم مردم ایران با گوشت و پوست دریافته‌اند که در سایه‌ی "جهاد و حماسه اقتصادی" (سال‌های ۹۰ و ۹۲)، اوضاع اقتصادی کشور یکی از بحرانی‌ترین سال‌ها در تاریخ جمهوری اسلامی را پشت سر می‌گذارد.

در سال ۹۲ تورم به ۴۵ درصد رسید و مسئولان دولت یازدهم گلایه کردند که ویرانه‌ای از دولت قبلی بر جا مانده و خزانه کشور خالی است.

اشاره‌ی خامنه‌ای به این که بخشی از شعار سال پیش "محقق نشد" نشان می‌دهد که او ظاهرا انتظار دارد این شعارها واقعا به اجرا درآیند و مشکلی که بر آن تاکید شده حل شود.

با چنین پیش فرضی می‌توان پرسید اگر شعارها در سال‌های گذشته محقق شده بود چرا برخی از آن‌ها بارها و به شکل‌های گوناگون تکرار شده و اگر امکان تحقق آنها وجود ندارد ضرورت تکرارشان چیست؟

غلامعلی حدادعادل، مشاور ارشد رهبر جمهوری اسلامی ۲۹ اسفند ۹۲ در گفت‌وگو با پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر خامنه‌ای در تشریح نامگذاری‌های سال گفت: «رهبری برای بیان عیب‌ها از نقطه‌ی مقابل آنها استفاده می‌کنند و آن حسنی را که توجه به آن می‌تواند عیب‌ها را برطرف کند، نام سال قرار می‌دهند.»

حاصل دو دهه وجدان کاری

خامنه‌ای بیست سال پیش یکی از شعارهای سال ۷۳ را "وجدان کاری" معرفی کرد و سال بعد نیز از همه خواست این شعار را زنده نگه دارند.

دو دهه بعد مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی اعلام کرد که در "خوشبینانه‌ترین" حالت، در ایران میزان کار مفید در هر روز دو ساعت بیشتر نیست. برخی از کارشناسان کار مفید کارمندان دولت را در هر روز ۲۲ دقیقه برآورد کرده‌اند.

شعار سال ۷۴ "انضباط اقتصادى و مالی" بود و خامنه‌ای آن را "مقابله با ريخت و پاش، زياده روى و اسراف" معنی کرد. او در پیام نوروز ۷۵ نیز گفت: «اسراف در نان و آب و انرژى و نيروى انسانى، همه اينها بد است. اسراف، نقطه مقابل آن توصيه‌اى است كه ما در سال گذشته و سال‌هاى قبل از آن عرض كرديم.»

رهبر جمهوری اسلامی در پیام نوروز ۷۶ نیز گلایه کرد که "متأسفانه در زندگی‌هاى ما اسراف وجود دارد" و در پیام سال ۷۷ گفت: «امسال توصيه مهم من عبارت است از صرفه‌جويى.»

بی‌اعتنایی مردم به توصیه‌های مکرر

شواهد بی‌اعتنایی به شعارهای مکرر خامنه‌ای درباره پرهیز از صرفه‌جویی فراوان است. نصرالله سیفی، مدیرعامل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت ۱۱ اسفند ۹۲ گفت که مصرف گاز در ایران که بخش عمده آن به بخش خانگی مربوط می‌شود به اندازه‌ی مصرف گاز کل کشورهای عضو اتحادیه اروپا است.

مصرف بی‌رویه بنزین و آب و برق هم معضلی است که هر سال بحث آن دوباره مطرح می‌شود و در سال گذشته به تهدید مشترکان پرمصرف آب و برق برای قطع اشتراکشان انجامید.

حدادعادل ادعا می‌کند: «انتخاب نام سال قبل از این‌که بخواهد یک وظیفه‌ی اجرایی مشخصی روی دوش دولت و دستگاه‌ها بگذارد، یک پدیده‌ی اجتماعی است.»

برخلاف این سخنان، علی خامنه‌ای تقریبا هر سال تاکید کرده که برای تحقق شعار سال باید تمام مسئولان، دستگاه‌های اجرایی و مردم دست به دست هم دهند.

حس روحانی، دولت خود را میراث‌دار مشکلات دوره احمدی‌نژاد خواندعکس: Isna

شعار اشتغال و افزایش بیکاری

در پیام نوروزی سال ۸۰ تاکید شده که این "سال را بايد از آغاز تا پايان، سالِ تلاش براى ايجاد اشتغال مفيد و مولّد قرار دهيم." بحران بیکاری و ورشکستگی واحدهای تولیدی که در سال‌های گذشته، به ویژه در دولت محمود احمدی‌نژاد که از حمایت‌های بی‌دریغ خامنه‌ای بهره‌مند بود، نشان می‌دهد که مطیع‌ترین و هم‌سوترین دولت با او نیز قدمی در جهت تحقق شعارهای سال برنداشته است.

شعار سال ۸۶ "اتحاد ملى و انسجام اسلامى" بود. حدود ۱۵ ماه پس از طرح این شعار جنبش اعتراضی به نتایج اعلام شده انتخابات سال ۸۸ آغاز شد که شاهدی بر بزرگترین از هم‌پاشیدگی و گسست در جامعه ایران از سال ۵۷ محسوب می‌شود.

سال ۸۹، شعار "وجدان کاری" سال ۷۳ در قالبی جدید دوباره تکرار شد و سال "همت مضاعف و كار مضاعف" نام گرفت.
سال ۹۱ نیز سال "توليد ملى، حمايت از كار و سرمايه‌ى ايرانى" نام گرفت و خامنه‌ای در پیام نوروزی خود به تکرار توصیه عملی نشده سال ۸۰ پرداخت و گفت: «اگر ما توانستيم توليد داخلى را رونق ببخشيم، مسئله‌ى تورم حل خواهد شد؛ مسئله‌ى اشتغال حل خواهد شد.»

از سال ۹۰ نیز رهبر جمهوری اسلامی دولت و مردم ایران را به "جهاد اقتصادی" فراخوانده و هر سال آن را با عباراتی دیگر تکرار می‌کند.

در این شعارها و نامگذاری‌ها یک نکته مشترک دیگر هم می‌توان یافت؛ عملی نشدن توصیه‌ها به پای دولت‌ها نوشته، و اگر اقدام دولتی به بهبود نسبی اوضاع منجر شد به حساب "تدبیرهای داهیانه" خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی گذاشته می‌شود.


پرش از قسمت در همین زمینه

در همین زمینه

پرش از قسمت گزارش روز

گزارش روز

پرش از قسمت تازه‌ترین گزارش‌های دویچه وله