ناوهای جنگی آمریکا روز سه‌شنبه (اول مارس / ۱۰ اسفند) به سمت لیبی حرکت کردند. واشنگتن هشدار داده است که در صورت عدم کناره‌گیری معمر قذافی، لیبی به عنوان یک کشور تولیدکننده نفت ممکن است به جنگ داخلی کشیده شود.

رابرت گیتس وزیر دفاع و مایک مولن رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا اعلام کردند که آمریکا تمام گزینه‌ها در قبال لیبی را مورد بررسی قرار می‌دهد؛ ولی در عین اینکه بر فشارهای خود علیه لیبی افزوده، هنوز تصمیم قطعی و جدی نگرفته است.

گیتس خطاب به روزنامه‌نگاران گفت که پنتاگون دو کشتی و صدها تفنگدار دریایی را به آب‌های مدیترانه ارسال کرده تا چنانچه لازم شد برای جابه‌جایی اتباع خارجی کمک کند.

مقامات مصری اعلام کردند که دو ناو هواپیمابر "کرسارج" با دو هزار تفنگدار دریایی و ناو "پانس" در شب چهارشنبه وارد کانال سوئز شده‌اند. روز دوشنبه نیز ناو اژدرافکن "بَرب" این مسیر را به سوی دریای مدیترانه طی کرده‌ بود.

کاخ سفید نیز اعلام کرد که هدف از ارسال ناوها و هواپیماهای جنگی آمریکا به نزدیکی لیبی، قرار گرفتن در حالت آماده‌باش برای مقابله با فجایع انسانی است؛ هر چند که هیچ گزینه‌ای حتی حمله نظامی به لیبی قابل رد کردن نیست.

با این حال به نوشته رویترز، آمریکا تاثیر چندانی بر شرایط داخلی لیبی نمی‌تواند بگذارد و موثرترین کارهایی که تاکنون انجام داده عرض اندام نظامی و بلوکه کردن سی میلیارد دلار از دارایی‌های لیبی بوده است.

سوزان رایس نماینده آمریکا در سازمان ملل روز سه‌شنبه در مصاحبه با شبکه‌ی آمریکایی ای بی سی گفت که آمریکا به فشارهای خود بر معمر قذافی تا زمان کناره‌گیری وی از قدرت ادامه خواهد داد تا بدین ترتیب مردم لیبی بتوانند به آزادی سخن گفته و آینده خود را رقم بزنند.

به گفته رایس، آمریکا در عین حال تلاش دارد تا از افزایش قیمت نفت که ظرف دو هفته اخیر به خاطر تنش در لیبی به بالاترین سطح خود از دو سال و نیم قبل تاکنون رسیده، جلوگیری کند. رایس افزود که این تلاش آمریکا احتمالا پیامدهایی بر تولید جهانی نفت خواهد داشت.

در حالی که نیروهای وابسته به قذافی تلاش می‌کنند تا مناطق سقوط کرده کشور را از معترضان باز پس گیرند، هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا هشدار داد که در صورت عدم کناره‌گیری قذافی از قدرت، این کشور با خطر جنگ داخلی مواجه خواهد شد.

کلینتون روز سه‌شنبه خطاب به قانون‌گزاران آمریکایی گفت که لیبی با دو احتمال برای سال‌های آتی مواجه است: یا وارد جنگ داخلی طولانی و پرآشوب خواهد شد و یا اینکه یک دموکراسی مسالمت‌آمیز بر کشور حاکم می‌شود.

به گفته کلینتون، آمریکا و اعضای پیمان ناتو مشغول بررسی وضع قانونی در ممنوعیت پرواز هواپیماها در حریم هوایی لیبی هستند.

در صورت تصویب چنین قانونی، قذافی دیگر قادر به مقابله به معترضان از طریق جنگنده‌ها نخواهد بود، هر چند که کارشناسان می‌گویند رهبر لیبی اساسا از نیروی زمینی برای سرکوب مخالفان استفاده می‌کند. به گفته یک مسئول نظامی آمریکایی، تحریم هوایی لیبی امری خطرناک است چرا که این کشور ضد هوایی‌های قدرتمندی دارد.

برآوردها حاکی از این است که نیروی هوایی لیبی ۲۱۶ موشک زمین به هوا، ۱۴۴ موشک پیشرفته و ۷۲ موشک دفاعی در اختیار دارد، هر چند به گفته کارشناسان، تجهیزات هوایی لیبی به دلیل عدم رسیدگی و همچنین عدم استفاده از آنها کارایی چندانی ندارند.

نظر فرانسه و بریتانیا

در واکنش به اشاره آمریکا به احتمال تحریم هوایی لیبی، فرانسه با این امر مخالفت و مشارکت پاریس در وضع چنین قانونی را منوط به تصویب آن در شورای امنیت کرده است. وزیر دفاع فرانسه گفت که این کشور فعلا اولویت‌های دیگری داشته و وضعیت انسانی نامناسب حاکم بر لیبی اهمیت بیشتری دارد.

اما دیوید کامرون نخست‌وزیر بریتانیا اعلام کرد که لندن اجازه نخواهد داد اتفاقی که برای کردها در زمان صدام حسین رخ داد (عملیات انفال)، در لیبی نیز تکرار شود و به همین دلیل طرح‌هایی نظامی را در دست بررسی دارد.

کامرون همچنین در سخنان خود اشاره کرد که بریتانیا ممکن است مخالفان دولت لیبی را به سلاح مجهز کند؛ اما سخنگوی وزارت خارجه بریتانیا با کاستن از شدت سخنان نخست‌وزیر این کشور اعلام کرد که لندن تلاش می‌کند تا با دولت تشکیل شده از طرف مخالفان قذافی تماس بگیرد تا دید بهتری نسبت به شرایط به دست آورد.

یک سازمان حقوق بشری لیبی طی بیانیه‌ای که الشرق‌الاوسط منتشر شد، اعلام کرد که نیروهای امنیتی لیبی شروع به آدم‌ربایی در مناطق مختلف کرده‌اند و این نگرانی عمیق وجود دارد که از انسان‌ها به عنوان سپر استفاده کنند.

در واکنش به تحرک کشورهای غربی، اتحادیه عرب در ۲۹ مارس تشکیل جلسه خواهد داد. این اتحادیه قصد دارد در نشست آتی خود طرح قانونی را مبنی بر مخالفت با هرگونه دخالت نظامی در لیبی، به تصویب برساند.

AM/DK